Ο Θέσπης είχε κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένος

[Lakis]

Οι προετοιμασίες για το διθύραμβο που είχε αναλάβει να παρουσιάσει πήγαιναν καλά. Η μουσική ταίριαζε απόλυτα στη διονυσιακή γιορτή στην οποία θα ακουγόταν, οι χορευτές που είχε επιλέξει ακολουθούσαν κατά γράμμα τις οδηγίες του και ως προς το χορό και ως προς το τραγούδι, οι μάσκες και τα κοστούμια των σατύρων (τράγων - ακολούθων του Διονύσου) που φορούσαν οι χορευτές του, ακολουθούσαν την παράδοση. Θα συμμετείχε για μια ακόμα φορά στις λατρευτικές τελετές προς τιμήν του Διονύσου, του θεού της φρενίτιδας, της έκστασης αλλά και του κρασιού, που ήταν πολύ σημαντικές για την πόλη του, την Αθήνα. Ο Θέσπης είχε κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένος. Αυτή τη φορά όμως είχε ετοιμάσει κάτι ακόμη.

Κάτι που δεν είχε ξαναγίνει ποτέ. Καθώς οι χορευτές του θα εκτελούσαν το χορό τους τραγουδώντας, εκείνος θα στεκόταν απέναντί τους και θα απαντούσε (αρχ. υπεκρίνετο) σε μια στροφή του τραγουδιού τους. Ετσι, θα έκανε σίγουρα τους θεατές του να συμμετέχουν περισσότερο στο διθύραμβο που θα τους παρουσίαζε. ΄Οταν ο Θέσπης από την Ικαρία (το σημερινό Διόνυσο της Πεντέλης) πραγματοποίησε αυτήν την έμπνευσή του γύρω στο 534 π.Χ., ένωσε το στοιχείο του διαλόγου με το λυρικό στοιχείο που κυριαρχούσε εκείνη την εποχή και άνοιξε το δρόμο για τη γέννηση της τραγωδίας, ενός από τα σημαντικότερα πνευματικά δημιουργήματα της ανθρωπότητας.

Στην αρχή, τα διαλογικά μέρη ήταν σύντομα και κυριαρχούσε ο χορός και το τραγούδι (τα χορικά). Καθώς όμως ο καιρός περνούσε και οι ποιητές επεργάζονταν την καινοτομία του Θέσπη, τα θέματα έφευγαν από το διονυσιακό κύκλο, επεκτείνονταν στη μυθολογία, και τα διαλογικά μέρη έπαιρναν μεγαλύτερη έκταση και σημασία. Ο Θέσπης πρόσθεσε ακόμη πρόλογο στα έργα του, ενώ βελτίωσε επίσης και το προσωπείο που ήταν απαραίτητο στη διονυσιακή λατρεία.

Αργότερα, ο Αισχύλος πρόσθεσε δεύτερο υποκριτή και ο Σοφοκλής και τρίτο, υπογραμμίζοντας έτσι τη σημασία των διαλογικών επεισοδίων. Από σεβασμό στην παράδοση του διθυράμβου, το σατυρικό δράμα διατήρησε τον τραγόμορφο χορό, ενώ η κωμωδία ακολούθησε ξεχωριστή εξέλιξη σχολιάζοντας την πραγματικότητα της πόλης με σκωπτικό τρόπο. Είναι προφανές ότι προϋπόθεση για την ανάπτυξη του αρχαίου δράματος ήταν η δημοκρατική οργάνωση της πόλης των Αθηνών, που σεβόταν την ελευθερία του πολίτη. Οι τραγωδίες παρουσιάζονταν/διδάσκονταν μόνο σε ορισμένες γιορτές του Διονύσου και η διδασκαλία τους είχε αγωνιστικό χαρακτήρα.