Η Πορτογαλία είναι κράτος της δυτικής Ευρώπης και βρίσκεται στο νοτιοδυτικό μέρος της Ιβηρικής χερσονήσου.
Συνορεύει βόρεια και ανατολικά με την Ισπανία και νότια και δυτικά βρέχεται απ’ τον Ατλαντικό ωκεανό. Έχει έκταση 92.072 τετραγωνικά χιλιόμετρα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και τα νησιά Μαδέρα και Αζόρες, ενώ έχει πληθυσμό 10.421.000 κατοίκους.
Όρη και πεδιάδες
Η Πορτογαλία κατά ένα μεγάλο μέρος είναι ορεινή. Η ψηλότερη κορυφή της χώρας είναι η Μαλιάν ντε Εστρέλα (1991 μ.). στην οροσειρά Σιέρρα ντε Εστρέλα, που είναι και η κυριότερη της χώρας.
Ποταμοί και κλίμα
Οι κυριότεροι ποταμοί της Πορτογαλίας είναι: Ο Ντούρος, που διαρρέει τη βόρεια Πορτογαλία από ανατολικά προς δυτικά και εκβάλλει στον Ατλαντικό, ο Μοντέγκο, ο Τάγος, που διασχίζει την κεντρική Πορτογαλία και ο Γκουαντάνια που ρέει νότια.
Το κλίμα της Πορτογαλίας είναι μεσογειακό, με ψυχρούς χειμώνες και ήπιο καλοκαίρι και άφθονες βροχοπτώσεις, που τις φέρνουν οι υγροί δυτικοί άνεμοι του Ατλαντικού. Όσο προχωράμε στο εσωτερικό, οι χειμώνες είναι ψυχρότεροι και τα καλοκαίρια θερμότερα και οι βροχές πέφτουν μόνο το φθινόπωρο.
Οικονομία
Η Πορτογαλία στηρίζει την οικονομία της στη γεωργία, την αλιεία και την εκμετάλλευση των δασών. Προοδευτικά αρχίζουν να αξιοποιούνται και οι βιομηχανικές δραστηριότητες.
Το κυριότερο προϊόν είναι τα σταφύλια απ’ όπου παράγονται περίφημα κρασιά. Μεγάλη έκταση επίσης κατέχει η ελαιοκαλλιέργεια και το λάδι εξάγεται σε μεγάλες ποσότητες. Καλλιεργούνται επίσης διάφορα οπωροφόρα (εσπεριδοειδή, αμύγδαλα, σύκα), αλλά οι καλλιέργειες δημητριακών παρουσιάζουν έλλειμμα και γι’ αυτό γίνονται εισαγωγές απ’ το εξωτερικό.
Τα κυριότερα εξαγωγικά προϊόντα είναι: ο φελλός, το κρασί, το λάδι, τα κονσερβοποιημένα ψάρια, τα αμύγδαλα, το βολφράμιο, τα βαμβακερά υφάσματα, το ρετσίνι κ.ά.
Η Πορτογαλία ανήκει στην Ε.Ο.Κ. Η βιομηχανία της αναπτύσσεται γοργά. Διαθέτει αξιόλογες μονάδες μεταλλουργίας, χημικών προϊόντων, τροφίμων κ.ά.
Πόλεις
Πρωτεύουσα του κράτους είναι η Λισσαβόνα. Σήμερα είναι το μεγαλύτερο λιμάνι της Πορτογαλίας. Έχει ωραίες πλατείες και πολλά αξιόλογα μνημεία.
Μαζί με τα περίχωρα έχει 2.131.000. Άλλες πόλεις είναι το Πόρτο, το δεύτερο λιμάνι της Πορτογαλίας, πόλη βιομηχανική με πληθυσμό 1.695.000 κατοίκους (με τα περίχωρα), η Κόιμπρα με πληθυσμό 75.000 κ. και ένα από τα πιο παλιά και ονομαστά πανεπιστήμια του κόσμου, η Μπράγκα με πληθυσμό 67.000 κατ., η Σετουμπάλ με πληθυσμό 80.000 κατ. κ.ά.
Ιστορία – Πολιτισμός
Η ιστορία της Πορτογαλίας, στα πρώτα χρόνια της ίδρυσης του βασιλείου και για αρκετούς αιώνες, είναι ένας ασταμάτητος αγώνας ανάμεσα στις διάφορες ομάδες των ευγενών ντόπιων και ξένων, για την απόκτηση του πορτογαλικού θρόνου.
Σταθεροποιείται κάπως η κατάσταση κι αρχίζει η Πορτογαλία ν’ αναπτύσσεται οικονομικά, πολιτικά και πολιτιστικά απ’ την εποχή των μεγάλων ανακαλύψεων. Τότε μπαίνει στο διεθνή στίβο ως σημαντική αποικιοκρατική δύναμη. Έδωσε στον κόσμο τους ατρόμητους θαλασσοπόρους Βάσκο ντε Γκάμα, Βαρθολομαίο Ντιάζ, Καμπράλ (διοικητής και ανιχνευτής της Βραζιλίας) κ.ά.
Ο χρυσός που καταφτάνει στη χώρα απ’ τους καινούριους τόπους δίνει τη δυνατότητα στην Πορτογαλία ν’ αναπτυχθεί οικονομικά. Μια νέα τάξη, η τάξη του εμπορίου και του χρήματος (η αστική τάξη) γεννιέται. Μαζί της γεννιέται κι ένα μεγάλο κίνημα ενάντια στη μοναρχία και τη φεουδαρχία. Το κίνημα όμως αυτό δεν ολοκληρώθηκε. Αποτέλεσμα των ιδιομορφιών και της πολιτικής κρίσης που μάστιζε για χρόνια την Πορτογαλία, ήταν η επιβολή του φασισμού, που μ’ επικεφαλής τον Σαλαζάρ, έμελλε να κρατήσει τη χώρα σε μαύρο σκοταδισμό απ’ το 1928 μέχρι τον Απρίλη του 1974, που οι δημοκρατικές δυνάμεις κατάφεραν να τον ανατρέψουν. Το 1975 δόθηκε Σύνταγμα στην Πορτογαλία.
Η Πορτογαλία έχει καθεστώς Προεδρικής Δημοκρατίας. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από την Εθνοσυνέλευση και η Εκτελεστική από την κυβέρνηση. Με εκλογές που γίνονται κάθε 4 χρόνια, εκλέγεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Το πνευματικό και πολιτιστικό επίπεδο στην Πορτογαλία κάποτε ήταν αρκετά αναπτυγμένο. Ενδιαφέρουσα είναι η λογοτεχνία της χώρας, που φέρνει πολλά στοιχεία λαϊκής δημιουργίας. Ο μεγαλύτερος λογοτέχνης της, που θεωρείται και εθνικός ποιητής, είναι ο Λουίς ντε Καμόες, που στο έργο του “Λουσιάδες” δίνει όλο το μεγαλείο της Πορτογαλίας τον καιρό των ανακαλύψεων και τις λεπτομέρειες γύρω απ’ τις εξερευνήσεις του Βάσκο ντε Γκάμα.
Ιδιαίτερα ξεχωρίζει η αρχιτεκτονική της, που πολλά μνημεία της σώζονται μέχρι και τις μέρες μας.
Σήμερα η Πορτογαλία έχει αρκετά πανεπιστήμια, μερικά ινστιτούτα, σχολές μέσης και τεχνικής εκπαίδευσης, πολλές βιβλιοθήκες και μουσεία. Το πανεπιστήμιο της Κόιμπρα ιδρύθηκε το 1290 και παρέμενε το μοναδικό πανεπιστήμιο της Πορτογαλίας μέχρι το 1911, οπότε ιδρύθηκαν τα πανεπιστήμια της Λισσαβόνας και του Πόρτο. Δέκα νέα πανεπιστήμια δημιουργήθηκαν τις δεκαετίες του 1970 και 1980.
Η Πορτογαλία ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ.
