Οι ζέστες ακόμα καλά κρατούν και έχουν αρχίσει να σφίγγουν για τα καλά, και εσύ λόγω ελλείψεως “χαρτζιλικιού” ή λόγω δουλειάς έχεις ξεμείνει στην πόλη. Οι “διακοπές” σου περιορίζονται σε “ξεσπάσματα του Σαββατοκύριακου” που θα σε βρουν σε κάποια λάσπη να κάνεις μπάνιο ή βολτούλες στην πόλη.
Έτσι, μεσοβδόμαδα, έχεις πάρει τους δρόμους προσπαθώντας να βρεις ακάλυπτο χώρο ανάμεσα στα τσιμεντένια κλουβάκια. Στενό, παραστενό, δεξιά και αριστερά, δεν αργείς να βρεθείς κάπου που βλέπεις καφέ χώμα και όχι γκρίζα άσφαλτο: μια “αλάνα” ή αν προτιμάς “μια μελλοντική πολυκατοικία“.
Συγκινημένος από το θέαμα, κάθεσαι να αναπνεύσεις καθαρό αέρα ανάβοντας ένα τσιγαράκι και… τότε συμβαίνει. Σκάνε μούρη δυο παλίκαροι εντελώς τσιτωμένοι από το πουθενά, ο ένας πετάει στην αλάνα ένα ράφι του σούπερ μάρκετ και ο άλλος στα γρήγορα πετάει κάτι μπιρμπιλάκια πάνω και το βάζουν στα πόδια!
Γραφτό σου είναι -χάριν συνέχισης της ιστορίας- δυο τετράγωνα παρακάτω να τους ξαναπετύχεις να κάνουν το ίδιο σε άλλη αλάνα, μόνο που αυτή την φορά τους ρωτάς τι κάνουν, γεμάτος ενδιαφέρον. Η απάντηση πολύ απλή: “Guerrila Growing” σου λένε, είναι “οικοτρομοκράτες” και θα γεμίσουν τον κόσμο… πράσινο! Ναι, αυτό θα το καταφέρουν με την μέθοδο που είδες, εκείνα τα μπιρμπιλάκια, πετάνε σπόρους όπου βρουν.
Εκεί που κάπου παγώνει και σπάει η φάση είναι όταν με γνήσια απορία τους ρωτάς… για ποιο λόγο πετάνε… ράφια στην αλάνα πριν πετάξουν τους σπορους — οι τύποι κοιτάζονται μεταξύ τους λες και τους δουλεύεις, αλλά συνειδητοποιώντας πως έχουν να κάνουν με ηλίθιο αποφασίζουν προτού ξεραθούν στα γέλια και φύγουν να σου εξηγήσουν το αυτονόητο : “ε , πού θα φυτρώσουν οι σπόροι ρε φίλε;”.
Έμεινες να τους κοιτάς με το χαμόγελο του Colgay αγοριού που μόλις ανακάλυψε πως το μπαράκι της γειτονιάς που συχνάζει τα τελευταία τρια χρόνια είναι “αυστηρότατα για άνδρες” — και ναι, εκείνο που δοκίμαζες περιστασιακά στις τουαλέτες του δεν ήταν τελικά οδοντόπαστα.
Μετά έπαθες ανεύρυσμα. Όταν άρχισες να συνέρχεσαι κάμποσους μηνες αργότερα, συνειδητοποίησες για ακόμα μια φορά πόση άγνοια παίζει -πολλοί φοβούνται την Monsanto και τις τακτικές που εφαρμόζει με τους σπόρους της, ακόμα πιο πολλοί τα φυτοφάρμακα, μέρος του πληθυσμού κανει στροφή προς τα “οργανικά” / “βιολογικά” προϊόντα – αλλά ίσως λίγοι θα ήξεραν πως να “επαναστατήσουν” φτιάχνοντας το δικό τους μποστάνι ή ρίχνοντας δυο-τρεις σπόρους στα πέριξ.
Ίσως πολλοί να μην γνωρίζουν ότι οι καρποί προέρχονται από γονιμοποιημένα άνθη (τα λέλουδα είναι τα “sexy-time τσιτσάκια” τους), τι στοιχεία στο έδαφος χρειάζεται ένα φυτό για να αναπτυχθεί ή πώς μεγαλώνει ένα φυτό και τι εξυπηρετεί το κλάδεμα. Μήπως θα ήταν πιο έξυπνο πριν την “επανάσταση” να μάθουν λίγο πώς να επιβιώνουν με ένα κήπο; Η έστω να σπέρνουν;
Seed Balls και πάμε για φύτεμα
Dum Σπύρο Σπέρνω! Σου έκατσε λοιπόν να αποικήσεις μια καμένη περιοχή με αρωματικά βότανα, να επανακτήσεις το παρατημένο παρκάκι της γειτονιάς σου όπου φυτρώνουν μόνο καταραμένες πικροδάφνες ή να την σπάσεις σε δήμο/γείτονες πετώντας σπόρους αγριολούλουδων εκεί που δεν τους σπέρνουν, στα δημόσια παρτέρια. Οπλίζεσαι λοιπόν με μια σακούλα που περιέχει ένα μιξ σπόρων και βουρ στον πατσά, ντάμπα ντάμπα ντου, σπόρια παντού!
Λαμπρή, λαμπρότατη ιδέα αλλά η τεχνική σου… έχει κάποια εγγενή προβλήματα. Πολλές φορές τα σπόρια δεν μπορούν να πεταχτούν μακριά και ενώ έχεις βάλει όλη την δύναμη των χεριών σου -που κύρια τους άσκηση είναι να μετακινούν στιβάρα το mouse- αυτά καταλήγουν… στα πόδια σου. Αν φυσάει κόντρα, θα αναβιώσεις την σκηνή με την στάχτη από το Βig Lebowski, ελπίζω να είσαι fan.
Πάλι, ακόμα και μετά από μια επιτυχημένη επίθεση “οικοτρομοκρατίας“, ίσως διαπιστώσεις στην τελική πως κάθε άλλο παρα επιτυχημένη ήταν. Αν το κάνεις εντελώς ξεκούδουνα, μεγάλο μέρος του σπόρου σου θα έχει φαγωθεί από πουλιά, μυρμήγκια, έντομα, τρωκτικά, δεινόσαυρους και αχονδροπλαστικους νάνους (ιδίως αν είναι σπόροι Datura) ενώ ότι έχει απομείνει μπορεί να έχει μετακινηθεί αρκετά μέτρα παρακάτω από τον αέρα και τις βροχές.
Σε αυτό το σημείο, προτού μουσκέψει μέχρι και το κυλοτάκι σου από το δάκρυ που αποτυγχάνεις οικτρά ακόμα και στα πιο απλά, η λύση έρχεται ex oriente lux! Υποδέξου τον κύριο Masanobu Fukuoka, που όπως ο Μιγιάγκι θα σου μάθαινε καράτε μέσω πλυσίματος τζαμιών έτσι και αυτός θα σου μάθει πώς το τρίβουν στην Φουκοσίμα το πιπέρι του διαόλου οι καλογέροι. Με τον κώλο και το χέρι! Θα σου μάθει πως να παίζεις με μπαλάκια — το οποίο μέχρι πρότεινος νόμιζες πως απλά αποτελούσε μια συνήθεια του Goku, του παράξενου ξαδέρφου σου και των Τριών Σαμαράδων: Γιώργος, Αντώνης, Τρύφωνας.
Αυτά τα μπαλάκια θα βοηθήσουν κατά πολύ τα εγχειρήματά σου στον τομέα της σποροπεταχτικής. Η ιδέα του Ιάπωνα παπούκα είναι αρκετά απλή: τα παραπάνω προβλήματα θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν οι σπόροι μπορούσαν συνάμα και να αποκτήσουν σημαντικό βάρος (σε σχέση με το αρχικό τους) αλλά και να μείνουν “προστατευμένοι” μέσα σε ένα “κέλυφος” μέχρι να φτάσει η στιγμή τους να βλαστήσουν.
Αυτές τις δυο απαιτήσεις ικανοποιεί η τεχνική του, γνωστή και ως seed balls (σφαιρίδια σπόρων, μπαλίτσες σπόρων) ή ως τεχνική Φουκουόκα, κατά την οποία -χοντρικά- πλάθεις τους σπόρους σε μπάλες χώματος και πηλού. Έτσι, καταληγείς να έχεις στα χέρια σου “κουρσούμια” που μπορούν να πεταχτούν με ευκολία, που δεν μασάνε από βροχές και αέρα και που είναι “βραδείας αποδέσμευσης” όσον αφορά τους σπόρους. Τα μπαλάκια αυτά “λιώνουν” σιγά σιγά από τις καιρικές συνθήκες, παρέχοντας στις “μικρές εκπληξούλες” που φιλοξενούν συνάμα χώμα, και οι σπόροι μέσα βλασταίνουν όταν έρθει η ώρα τους.
Πως φτιάχνω Seed Balls
Με πολύ κέφι, λίγα υλικά και μπόλικο σπόρο. Πάμε να σου αφαιρέσουμε κάθε δικαιολογία του τύπου “είναι δύσκολο“, δίνοντας την συνταγή.
Υλικά
- 5 μέρη κόκκινο πηλό σε σκόνη ή αργιλώδες χώμα/κοκκινόχωμα /αργιλόχωμα
- 3 μέρη χούμο/χώμα φύτευσης φυτών κήπου ή και κομπόστ (φυσικό σπιτικό λίπασμα)
- 1 μέρος σπόρος της αρεσκείας σου (μπορείς να χρησιμοποιήσεις και ανάμεικτους σπόρους)
- Ταψί
- Νεράκι… πάντα το νεράκι είναι χρήσιμο
Εκτέλεση
Απλούστατη και χαρίζει ώρες χαράς σε μικρούς και μεγαλους μπέμπηδες. Ανακατεύεις τα 3 μέρη χούμο/χώματος για φυτά με το 1 μέρος σπόρων μέχρι ο σπόρος να πάει παντού. Στην συνέχεια προσθέτεις το κοκκινόχωμα ή τον πηλό (σε μαγαζιά κεραμικής τον βρίσκεις) και ανακατεύεις πάλι. Τώρα αρχίζει το ωραίο: είτε χύνεις νερό σιγά σιγα (συνήθως 1 με 2 μέρη) είτε το ψεκάζεις ώστε να αρχίσει να βρέχεται η μάζα που δημιούργησες καθως… το ζυμώνεις με τα χέρια σου.
Συνεχίζεις με το νερό και με το ηδονικότατο άρμεγμα του “ενισχυμένου πηλού” μέχρι να έρθει και να γίνει μια εύπλαστη μάζα. Πλάθεις την μάζα σε μικρά σφαιρίδια (σαν μπίλιες ή και μεγαλύτερα αναλόγως το μέγεθος του σπόρου) και τοποθετείς χαρωπά τα κουραδομπαλάκια σου στο ταψί. Όχι, δεν θα τα ψήσουμε ηλίθιε, περιέχουν ζωντανό σπόρο! Θα τα αφήσουμε μερικές μέρες να ξεραθούν “φυσικά“, στην ζέστη και στον ήλιο.
Η συνέχεια είναι εξίσου διασκεδαστική και όμορφη — αρπάζεις φίλους και πάτε για bombing: άσε κάτω τα cans, πιάσε την σακούλα με τις μπίλιες και ξεχυθείτε στα μέρη όπου θα λάβει μέρος το “χτύπημα” για να διασπείρετε τα σφαιρίδια. Πιθανότατα αυτό αποτελεί την πιο επαναστατική πράξη που έχεις κάνει ποτέ και που τα αποτελέσματά της δεν περιορίζονται στην σφαίρα της φαντασίας σου ή στον τοίχο του Facebook.
Ιδέες για να κάνεις Seed Balls τούρμπο
Η παραπάνω συνταγή είναι η “βασική“, τα minimum requirements για να δουλέψει όμορφα ο σποροκιοφτές σου. Μπορείς όμως να προσθέσεις πάρα πολλά ενδιαφέροντα πράγματα που ίσως να αυξήσουν την βλαστικότητα των σπόρων σου και να βοηθήσουν στην ανάπτυξη και επιβίωση των “λαθραίων” φυτών σου.
Μικροοργανισμοί
Ένα πλήρως αποστειρωμένο χώμα είναι ένα νεκρό χώμα ή, αν δεν σου αρέσουν τόσο οι υπερβολές, είναι ένα χώμα χαμηλής δυναμικής. Οι μικροοργανισμοί στο χώμα (μύκητες, βακτήρια κτλ.) δεν κάθονται απλά να σε κοιτάνε, αλλά επιτελούν κάμποσες εργασίες: ορισμένοι διασπούν οργανικές ενώσεις και μετατρέπουν ιχνοστοιχεία και μακροστοιχεία σε μορφές αξιοποιήσιμες από τα φυτά, άλλοι βελτιώνουν την ποιότητα του εδάφους, άλλοι πάλι μπορούν να συνάψουν σχέση με τα φυτά (περνάν από το πατρικό τους και ζητάνε “την ρίζα τους” από τον πατέρα τους).
Αυτές οι σχέσεις είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες και ένα τεράστιο κεφάλαιο αυτών είναι οι μυκόρριζες: μύκητες που αναπτύσσουν συμβιωτικές σχέσεις με τα φυτά και τους παρέχουν προστασία, θρέψη και περισσότερο νερό όταν ζορίζουν λίγο οι συνθήκες. Για να καταφέρουν τα παραπάνω, αυτοί οι μύκητες “δένουν” πάνω στην ρίζα, περνάνε και μέσα της — φυτά τζακαρισμένα για τα καλά στο μυκηλιακό δύκτιο φάση.
Αν σου ακούγονται τα παραπάνω κάπως “εξωτικά“, και ψάχνεις την πιστωτική σου κάρτα για ενδοδυκτιακές αγορές μην φοβάσαι… Αρκεί να ψάξεις στην αγορά προϊόντα όπως το Mycosat, τα Symbivit/Ectovit/Rhodovit και το Mycosym (μυκόρριζες, συνήθως του γένους Glomus) και αν νιώθεις την περιπέτεια να βράζει στο αίμα σου και θες κάτι πιο “μυστηριώδες και ατεκμηρίωτο” ψάξε και για προϊόντα με “Ενεργούς Μικροοργανισμούς” (ΕΜ, efficient microorganisms).
Όσον αφορά τα τελευταία, μπορείς να κοιτάξεις ελληνικές ιστοσελίδες όπως ΕΜHELLAS και ΟΙΚΟ-ΕΜ. Αυτά τα προϊόντα έρχονται συνήθως σε σκόνη ή σε υγρό, οπότε είτε τα βάζεις μέσα στο στερεό μείγμα το οποίο θα ζυμώσεις για να φτιάξεις τα μπαλάκια, είτε τα διαλύεις στο νερό που θα χρησιμοποιήσεις για να υγράνεις το στερεό μίγμα. Όσοι έχουν στο σπίτι τους κομπόστ ή μποκάσι (bokashi) μπορούν να χρησιμοποιήσουν και υλικό από εκεί για εμπλουτισμό των βομβιδίων με μικροοργανισμούς.
Φυτοδιεγέρτες – βιοδιεγέρτες – φυτορμόνες
Άκουσες ορμόνες και τρόμαξε το οργανικό/βιολογικό φυλοκάρδι σου! Ώπα, κάτσε — πού πας, άσε κάτω τα ομοιοπαθητικά σου χάπια, δεν μπορείς να αυτοκτονήσεις με αυτά. Δεν σου μιλάω για χημικά μπρε, για “οργανικά” πράγματα σου λέω! Αν και υπάρχουν μπόλικες συνθετικές φυτοορμόνες, αν έχεις “αλλεργία” σε αυτές μπορείς να το γυρίσεις στα “φυσικά“.
Εδώ έρχονται να σε βοηθήσουν πολλά παρασκευάσματα εμπορικά διαθέσιμα, κυρίως φτιαγμένα από φύκια (πχ από Αscophyllum nodosum ή Laminaria). Αυτά είναι τίγκα σε αυξίνες, κυτοκινίνες και παρόμοιες φυτορυθμιστικές ουσίες.
Το τι κάνουν αυτές οι ουσίες είναι κεφάλαιο ολόκληρο που εμπίπτει εντός της φυσιολογίας των φυτών, ας αρκεστείς προς το παρόν στ’ ότι μπορούν να κάνουν τα φυτά σου να μεγαλώσουν “γρηγορότερα” και “υγιέστερα“, όπως επίσης μπορούν να κάνουν τους σπόρους να βλαστήσουν γρηγορότερα και σε μεγαλύτερο ποσοστό. Εκτός των παραπάνω, τέτοια παρασκευάσματα φυτών περιέχουν μπόλικη οργανική ύλη, εκ της οποίας κάμποσους υδατάνθρακες έτοιμους να ταΐσουν τους ωφέλιμους μικροοργανισμούς σου! Για τους βαρεμένους της παρέας που θέλουν εμπορικά ονόματα τέτοιων προϊόντων, μπορούν να ψάξουν για Acadian, Maxicrop, Alga-Hum, Kinalga και Rizocyn.
Μερικά άλλα κόλπα
Μέσα στα μπαλάκια σου μπαίνει ό,τι θέλεις και έτσι μπορείς να κάνεις πολλές τσακαλιές!
Ρίξε λίγο υγρό λίπασμα (χημικό-βιολογικό, ο Στέλιος χρησιμοποιεί μείξεις και των δυο!) στο νερό που θα χρησιμοποιήσεις για να πλάσεις τα μπαλάκια, έτσι ώστε με το που σκάσει μούρη ο σπόρος να του έχεις πακετάρει μαζί και τα “πρώτα του εφόδια” ιχνοστοιχείων και μακροστοιχείων, όπως παλαιότερα σου έδινε η μαμά μαζί σου το σαντουϊτσάκι σου να το πάρεις στο σχολείο — είναι αργά πλέον να μάθει ότι έπαιζες με αυτό μπάσκετ έχοντας ως καλάθι τον σκουπιδοτενεκέ.
Εμπλούτισε επίσης το νερό με εμπορικά διαλύματα χουμικών και φουλβικών οξέων, των ουσιών που κάνουν τον χούμο αυτό που είναι: αυτά τα οξέα συμπλοκοποιούν τα μέταλλα κάνοντάς τα πιο προσβάσιμα στα φυτά, όπως επίσης πιθανότατα να βοηθούν στην κατακράτηση του νερού από το χώμα.
Εδώ μπορείς να χρησιμοποιήσεις και περιττώματα από γεωσκώληκες! Μια άλλη ιδέα είναι επίσης να χρησιμοποιήσεις στερεό οργανικό λίπασμα στο στερεό μείγμα, ώστε να του δώσεις πιο πολύ όγκο και οργανική ουσία αλλά και σωστή δομή — συνήθως τέτοια λιπάσματα δεν είναι ιδιαίτερα “δυνατά” (αν φοβάσαι για “κάψιμο” του φυτού), αποδίδουν αργά τα συστατικά τους, έχουν 60-70% οργανική ουσία και αποτελούν καλό εδαφοβελτιωτικό (θα κάνουν χαρές και οι ρίζες και η τοπική μικροβιακή κοινότητα!).
Ως την επόμενη Παρασκευή, καλό “πλάθω κουλουράκια με τα δυο χεράκια” και… φρόντισε να μην γεμίσεις τα σπορομπαλάκια σου με σπόρους κάνναβης!
