Αν και φύσει αθόρυβα λόγω κατασκευής, τα sneakers, εκ του εγγλέζικου «sneak», που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «κινούμαι αθόρυβα» δεν περνούν ποτέ απαρατήρητα γιατί πλέον δεν θεωρούνται μόδα, αλλά αναπόσπαστο σημείο υπόδησης των απανταχού μοδάτων ανθρώπων ανά την υφήλιο.
Τι είναι Sneakers παπούτσια
Εν αρχή ην ο γενάρχης των sneakers, τα plimsolls, τα πάνινα παπούτσια με τις λαστιχένιες σόλες, που η γιαγιά ή η μαμά αποκαλούσαν «ελβιέλες». Παρουσιάζει, μάλιστα, η συγκεκριμένη λέξη μια ιδιαίτερη γοητεία για τον κυνηγό και συλλέκτη άχρηστων πληροφοριών, καθώς προέρχεται από τα αρχικά της Ελληνικής Βιομηχανίας Ελαστικών, η οποία άνθησε στα ’50s και τα ’60s, σύμφωνα με τη Βικιπαίδεια. Αντίστοιχη και εξίσου ενδιαφέρουσα προέλευση διαθέτει και μια ακόμη πιο tacky λέξη που επίσης χρησιμοποιούνταν παλαιότερα στην Ελλάδα για τα sneakers, η λέξη «σπορτέξ», όταν ελληνική αντιπροσωπεία της ομώνυμης γαλλικής εταιρείας κυριάρχησε στη χώρα μας στη δεκαετία του 1970 ως η βασική ανταγωνίστρια της ΕΛ.ΒΙ.ΕΛΑ.
Επιστρέφοντας στις διεθνείς ειδήσεις, μαθαίνουμε ότι τα plimsolls υπήρξαν το ορόσημο της άφιξης του σύγχρονου αθλητικού παπουτσιού και συνδέθηκαν με μια άλλη σημαντική άφιξη, αυτήν της βιομηχανικής επανάστασης και του σιδηροδρόμου στην Αγγλία του 19ου αιώνα, ως τα παπούτσια με τα οποία οι εργαζόμενοί του έκαναν την ετήσια εκδρομή τους κάπου παραθαλάσσια.
Μιας και οι μπότες εργασίας φαίνονταν αταίριαστες εντός του συγκεκριμένου context, η εργατική τάξη προτίμησε τα νέα παπούτσια από καμβά, τα οικονομικά και πιο «αεράτα» sand shoes. Ωστόσο, η δερμάτινη σόλα τους δεν αποδείχτηκε λειτουργική και έτσι, όταν η New Liverpool Rubber Company ανέπτυξε τα πάνινα παπούτσια με ελαστική σόλα, τα plimsolls, το τοπίο στην παραλία, και γενικότερα, άλλαξε για πάντα. Ήταν ζήτημα χρόνου το νέο και άνετο παπούτσι να γίνει το fashion item του μοντέρνου Βικτοριανού, και καθώς η μεσαία τάξη άρχισε να ασχολείται όλο και περισσότερο με αθλήματα όπως το κροκέ ή η αντισφαίριση επί χόρτου, τα plimsolls άρχισαν και αυτά να βαδίζουν σε πιο eclectic και συνάμα πιο δραστήριους δρόμους. Σύντομα ανακαλύφθηκαν και από τους θιασώτες της ιστιοπλοΐας, ενώ έγιναν περιζήτητα από τον στρατό.
Η Αμερική δεν έμεινε πίσω, προφανώς, καθώς το 1892 η US Rubber Company κυκλοφόρησε τα Keds, τα οποία παραμένουν δημοφιλέστατα από το 1917 μέχρι σήμερα. Καθώς το παπούτσι άρχισε να εκτίθεται σε όλο και πιο απαιτητικές δραστηριότητες, η σχεδιαστική του εξέλιξη περιέλαβε ένα επιπλέον ελαστικό μέρος μπροστά, στα δάχτυλα του ποδιού (αν σας θυμίζει κάτι αυτό), ενώ στα fifties η εκτεταμένη χρήση συνθετικών υλικών οδήγησε στο επόμενο εξελικτικό στάδιο, τα trainers, τα οποία (το λέει και το όνομά τους) χρησιμοποιούνταν κυρίως για την προπόνηση των αθλητών και ήταν δίχρωμα.
Με την άφιξη του hipster, ο εν λόγω cool ανθρωπότυπος έχει τη δύναμη να αναδείξει ένα ολόκληρο sneaker brand από τα τάρταρα του «φίλε, χρειάζεσαι επειγόντως makeover αλά Crazy Stupid Love» στο επίκεντρο του sporty στυλ.
Η ίδια δεκαετία σηματοδοτεί την άφιξη του sneaker στις νεανικές υποκουλτούρες μέσα από το dress code του ανερχόμενου και υπολογίσιμου καταναλωτικά teenager, ως το παπούτσι επιλογής του ροκαμπιλά, μαζί με τα επίσης αθόρυβα creepers (ό,τι πρέπει για να το σκας όταν οι γονείς κοιμούνται). Μια που τους αναφέραμε προηγουμένως, οι αθλητές σύντομα έλαβαν θέση πάνω στο θέμα, με θρυλικά παραδείγματα τους Chuck Taylor, Stan Smith και Michael Jordan. Ο τελευταίος, με το συμβόλαιό του με τη Nike το 1984, άλλαξε ριζικά το τοπίο στα sneakers και στο σύστημα μέτρησης των cool points αναλόγως με το ποιος είχε εγκαίρως αποκτήσει τα νέα Air Jordan (κάπως έτσι εμφανίστηκε και η λεγόμενη «sneaker violence»).
Και μιλώντας για coolness, είναι αδύνατον να μην παρουσιάσουμε στην εξιστόρησή μας και την εμφάνιση των sneakers στο look του μουσικού, με μια σημειολογία καθοριστική για την ποπ κουλτούρα ακόμη και σε σχέση με τη μεταχείριση του υποδήματος από τον φέροντα –από τα φθαρμένα All Star των Ramones μέχρι τα διατηρημένα ολόλευκα sneakers των rappers. Οι τελευταίοι έχουν αναμφίβολα γράψει μια ολόκληρη δική τους σχετική ιστορία, ξεκινώντας από ολόκληρα tracks γραμμένα πάνω στο θέμα (βλέπε το My Adidas των Run DMC, η αδυναμία των οποίων στα Superstar είναι γνωστή) και καταλήγοντας σε σειρές όπως τα Air Yeezy που σχεδίασε ο Kanye West για τη Nike (τα οποία γίνονται sold out μόλις εμφανιστούν στο Instagram του).
Σήμερα, το sporty chic κατακτά το στυλ σε τέτοιο βαθμό, ώστε ακόμη και οι θηλυκές fashionistas να αποχωρίζονται τα τακούνια τους για τα ugly sneakers του Raf Simons. Η καθεστηκυία μόδα ζητά κι εκείνη ένα κομμάτι από τη sporty πίτα, κάτι που δεν είναι κακό για όλους εμάς, που ζητάμε ένα άνετο και cool καθημερινό παπούτσι.
Sneakers παπούτσια τιμή
Για ένα ανεξήγητο λόγο αρκετοί άνθρωποι που δεν έχουν ασχοληθεί καθόλου με τα σνίκερς παπούτσια έχουν την φαιδρή εντύπωση ότι κοστίζουν πανάκριβα και προορίζονται μόνο για εκείνους που έχουν τεράστια οικονομική επιφάνεια, κάτι που φυσικά δεν ισχύει, και είναι πέρα για πέρα λάθος.
Όπως συμβαίνει με όλα τα είδη ένδυσης και υπόδησης, υπάρχουν κομμάτια που ξεκινούν από 10 ευρώ και ενδεχομένως να φτάνουν μερικές χιλιάδες ευρώ. Αλλά αυτό οφείλεται εν μέρει και στην σπουδαιότητα που έχει το εμπορικό σήμα του εκάστοτε κατασκευαστή που δημιουργεί το προϊόν του. Φερειπείν ένα ζευγάρι sneakers από τη Nike είναι σαφώς πολύ ακριβότερο από το αντίστοιχο μιας ελληνικής μάρκας που είναι παγκοσμίως άγνωστη, αλλά δεν σημαίνει απαραίτητα ότι τα παπούτσια της είναι υποδεέστερα σε ποιότητα.
Θα σας παραθέσω ένα πολύ απλό παράδειγμα που νομίζω θα καταλάβετε περίπου πως λειτουργεί η τιμολόγηση των προϊόντων. Για να δημιουργηθεί ένα ζευγάρι παπούτσια για λογαριασμό της Nike σε εργοστάσιο της Ταϊβάν, της κοστίζει περίπου 5 δολάρια. Ωστόσο μέχρι να φτάσει στο κατάστημα λιανικής πώλησης ενός μεταπωλητή στην Ελλάδα έχει ως συνέπεια το κόστος να πολλαπλασιάζεται και να πωλείται π.χ. στα 60 ευρώ, και αυτό έγκειται στο γεγονός ότι υπάρχουν αρκετοί μεσάζοντες, όπως και οι προστιθέμενοι φόροι που εκτοξεύουν στα ουράνια την τιμή τους.
Επιπλέον οφείλετε να έχετε κατά νού ότι ένα ακριβό παπούτσι δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα σας κρατήσει δύο με τρία χρόνια, ή ότι παράλληλα είναι και εξαιρετικά ποιοτικό. Αυτά είναι λαϊκά μυθεύματα που τα διαδίδουν αρκετοί ανίδεοι που δεν γνωρίζουν καλά το αντικείμενο και λένε ασυναρτησίες με αποτέλεσμα να παραπληροφορούν τον κόσμο.
EAU DE COUSTEAU.
Η old-school γοητεία του ’70s «σπορτέξ» γίνεται εμφανής μέσα από ενσταντανέ όπως από το look του Willem Dafoe από την ταινία The Life Aquatic With Steve Zissou του λατρεμένου Wes Anderson.
