Τις προηγούμενες ημέρες, είχαμε μιλήσει για την άποψη του κυρίου Ray Kurzweil και τη θεωρία της Μοναδικότητας, όπου ισχυρίζεται πως στα μέσα του αιώνα μας, ο άνθρωπος θα έχει νικήσει τον θάνατο, ο οποίος λέει, είναι ασθένεια και μόνο και να συνεχίσει να ζει, ακομα και σε κυκλώματα υπολογιστών.
Όλα αυτά σήμερα, ακούγονται υπερβολικά και όχι πλήρως κατανοητά. Κάπου η λογική μας αδυνατεί να συλλάβει το πως. Από την άλλη η αλήθεια είναι πως σχεδόν άπαντες, δεν αποκλείουμε ένα τέτοιο ενδεχόμενο σε κάποιο μακρινό αιώνα. Βέβαια αυτό που ξεχνάμε, είναι πως υπάρχει το μεσοδιάστημα αυτών των αλλαγών. Αυτή η ας πούμε εποχή, έχει γνωστή με τον όρο: Singularity.
Η σηματοδότηση του τέλους αυτής της διάρκειας, δεν είναι και τόσο προσδιορισμένη. Θα το καταλάβουμε, λένε, όταν η νεότερες γενιές αδυνατούν να επικοινωνήσουν με τη προηγούμενη, ακόμα και στη καθημερινότητα, στο λεξιλόγιο. Θα υπάρξει δηλαδή η εποχή που μια νέα εποχή θα ξεκινήσει και όλα θα έχουν και έναν διαφορετικό τρόπο αντίληψης μα και οι αλλαγές που θα γίνουν θα είναι κοσμογονικές σε σχέση μπορούμε να αντιληφθούμε εμείς.
Όχι όμως για εκείνη τη γενιά. Αυτή τη μεταβατική περίοδο ισχυρίζονται πως ζούμε αυτή την εποχή. Σε κάθε περίπτωση όμως όλα πηγάζουν από την “συνύπαρξη” ανθρώπου και υπολογιστή. Ίσως ένας ενωμένος συνδυασμός υπολογιστή και ανθρωπίνου εγκεφάλου.
Αν το συνοψίζαμε στο γιατί αυτό η απάντηση θα ήταν πως οι υπολογιστές είναι κλάσεις ανώτεροι σε αποθήκευση και ταχύτητα, ενώ αντίθετα ο ανθρώπινος εγκέφαλος υπερτερεί στην αποδοτικότητα.
Αν αυτό το πράγμα το φανταστούμε πρώτα από το βασικό ζήτημα της ενέργειας, σκεφτείτε πως αν μπορούσαμε να βάζαμε σε ένα μέρος όλους τους διακομιστές του διαδικτύου, αυτοί θα καταλάμβαναν μια πόλη σε μέγεθος της Λάρισας! Σκεφθείτε λοιπόν, το πόση ενέργεια θα χρειαζόταν για να δουλέψει μια τέτοια πόλη.
Εν αντίθεσή όμως, με τον ανθρώπινο εγκέφαλο καταναλώνει λιγότερη ενέργεια από μια μικρή συνηθισμένη λάμπα! Βλέπετε εδώ πρέπει να μπει και ένα τέλος στον ανόητο μύθο, πως ο άνθρωπος χρησιμοποιεί μόνο το 10% της εγκεφάλου του.
Αυτό έγινε μετά από κάτι που είχε πει, όχι μεμονωμένα όμως, ο William James, ψυχολόγος και φιλόσοφος. Πιο συγκεκριμένα αυτό που είχε πει ήταν:
Οι άνθρωποι κάνουν χρήση ενός πολύ μικρού τμήματος της συνείδησης τους και των ψυχικών τους πόρων γενικά.
Αυτή η δήλωση, όπως καταλαβαίνετε, διαστρεβλώθηκε και χρησιμοποιήθηκε αναλόγως, ώστε πλέον να είναι πιστευτό. Άλλωστε, οι νέες μελέτες που έγιναν και εξέτασαν τον ανθρώπινο εγκέφαλο σε αδράνεια (ανάπαυση), έδειξαν πως ένα ολόκληρο δίκτυο περιοχών είναι ενεργό ακόμη και όταν ο άνθρωπος δε κάνει τίποτα.
Έτσι το ζητούμενο των επιστημόνων ανέκαθεν και επί πολλές δεκαετίες ήταν να μπορέσουν να κατασκευάσουν τον υπολογιστή που θα έκανε πιο γρήγορα υπολογισμούς από τον ανθρώπινο εγκέφαλο, ενώ παράλληλα να έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύει περισσότερες πληροφορίες. Αυτό όπως φαίνεται το κατάφεραν και ο ισχυρότερος υπερυπολογιστής του κόσμου δημιουργήθηκε και έχει το όνομα: Κ. Θεωρητικά δηλαδή “διαθέτει” κάποιες ανθρώπινες ιδιότητες του εγκεφάλου.
Κατασκευάστηκε στα εργαστήρια της Fujitsu, ο οποίος κάνει τέσσερις (4) φορές ταχύτερα υπολογισμούς και αποθηκεύει δέκα (10) φορές περισσότερα δεδομένα!!. Στο αντιστάθμισμα αυτού η ανθρώπινη φύση λειτουργεί διαφορετικά. Ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος έτσι αρχέγονα, ωστε να μπορεί να επιτυγχάνει πολλά με ελάχιστα μέσα και απαιτήσεις στη διάθεση του.
Αν συγκρίναμε δηλαδή τα γονίδιά μας, με το Linux η ένα οποιοδήποτε λειτουργικό σύστημα, αυτά απαιτούν λιγότερα δεδομένα, σε αντίθεση με αυτά τα δεδομενα που χρειαζεται για να τρέξει το λειτουργικό σύστημα! Και αν έχετε παραδίπλα το αγαπημένο σας κινητό γκατζετ και παράλληλα χαιδεύετε το κατοικίδιο σας, υπολογίστε πως ο εγκέφαλος της γάτας αποθηκεύει χίλιες (1000) φορές περισσότερα δεδομένα και ανταποκρίνεται ένα εκατομμύριο φορές πιο γρήγορα από ένα τελευταίας τεχνολογίας iPad, για παράδειγμα!
Βέβαια όλα αυτά με το πρίσμα του τι μπορούμε να κατανοήσουμε σήμερα ως μελλοντικό (όσο αφορά το τεχνικό μέρος του). Όπως και να έχει όμως αυτό που φαίνεται να προκύπτει είναι πως πάντα ο υπολογιστής, το κομπιούτερ, θα μειονεκτεί έναντι του ανθρωπίνου εγκεφάλου στην αποδοτικότητα, ενώ ο εγκέφαλος θα μειονεκτεί στο θέμα αποθήκευσης και ταχύτητας.
Ο κύριος Vernor Vinge, φαίνεται πεπεισμένος για την Μοναδικότητα και εξηγεί τι θα συμβεί, αν αυτή δεν έρθει.
Υπολογιστές που διαβάζουν τη σκέψη σου;
Οι επιστήμονες έχουν αναπτύξει πρόσφατα μία πολύπλοκη διαδικασία που τους επιτρέπει, φαινομενικά τουλάχιστον, να αποκωδικοποιήσουν και να απεικονίσουν τις δραστηριότητας του εγκεφάλου μας, σε… γλώσσα!
Οι νευροεπιστήμονες στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, χρησιμοποίησαν μια τεχνική όπου παρακολούθησαν σε μόνιτορ την εγκεφαλική δραστηριότητα των ατόμων που άκουγαν τα λόγια που κάποιοι άλλοι τους έλεγαν.
Όσο τα -επιλεγμένα- άτομα, άκουγαν αυτά τα λόγια που τους έλεγαν, ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή ανέλυε την εγκεφαλική δραστηριότητα στον κροταφικό λοβό, και το πώς ο εγκέφαλος ερμηνεύει και αναδημιουργεί συγκεκριμένες λέξεις ή ήχους.
Χρησιμοποιώντας τις πληροφορίες από αυτή τη δραστηριότητα του εγκεφάλου, οι επιστήμονες ήταν σε θέση να «συνθέσουν» τον πραγματικό ήχο, χρησιμοποιώντας τους ήχους αυτούς για να καθορίσουν ποιες είναι οι λέξεις.
Με περισσότερη δουλειά και διύλιση, η διαδικασία αυτή θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να ερμηνεύσει αποτελεσματικά τις σκέψεις ενός ατόμου και να τις μετατρέψει, μετέπειτα, σε κάποια κατανοητή μορφή γλώσσας.
Αυτή η μορφή της τεχνολογίας έχει διττές (διπλές) επιπτώσεις.
Αφενός μεν, θα αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμη για τα άτομα με νευρολογικά νοσήματα, με φυσική βλάβη του λόγου (που υπέστησαν λόγω καπνίσματος ή για οιονδήποτε άλλο ιατρικό λόγο) ή με εγκεφαλική βλάβη, που ως εκ τούτου έχουν πρόβλημα ομιλίας, λόγω του ιστορικού τους.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η τεχνολογία θα παρέχει ένα αποτελεσματικό μέσο για να επικοινωνούν αποτελεσματικά, ακόμη και στην περίπτωση που οι ασθενείς αυτοί υποτροπιάσουν.
Αφετέρου δε, αυτή η μορφή της τεχνολογίας -προφανώς- θα έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στις ανθρώπινες σχέσεις και στις καταστάσεις που διέπουν την καθημερινή μας ζωή!
Αν, όλο αυτό, επρόκειτο να εξελιχθεί σε ένα επίπεδο πραγματικής ανάγνωσης του μυαλού μας, τότε θα αποτελέσει απειλή για την ακεραιότητα της ανθρώπινης σκέψης και τον ατομικισμό!
Θυμίζει κάποιο σενάριο επιστημονικής φαντασίας, στην οποία «εγκλήματα σκέψης» υπάρχουν – παράδειγμα, η ίδια η φύση της σκέψης σχετικά με τη διάπραξη ενός εγκλήματος ή ανεπιθύμητων ενεργειών.
Το να έχει τη «δύναμη» ένας άνθρωπος να εισβάλει στο μυαλό ενός άλλου ανθρώπου, δεν είναι ούτε δίκαιο ούτε αποδεκτό, ανεξάρτητα από τις –όποιες- περιστάσεις.
Αυτή η επιρροή θα μπορούσε να μετατρέψει τις ανθρώπινες σχέσεις σε ένα ελεγχόμενο και προβλέψιμο σύστημα, όπου το άτομο δεν θα έχει -ούτε καν- την ελευθερία της σκέψης!
ΕΥΤΥΧΩΣ, σε αυτήν τη διαδικασία, απαιτείται τα άτομα να έχουν ηλεκτρόδια εμφυτευμένα στον κροταφικό λοβό τους, και αυτό είναι κάτι το οποίο δεν θα μπορούσε να συμβεί χωρίς τη θέλησή τους. Πέραν τούτου, εξακολουθεί να είναι μια μορφή τεχνολογίας που είναι υποτυπώδης και ανεπεξέργαστη.
Καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται, θα ήταν σημαντικό να προσέχουμε για επωφελείς χρήσεις της, αλλά επίσης –για να μην πω, κυρίως!- να δώσουμε βάση και να προβληματιστούμε σχετικά με την φύση και τις επιπτώσεις της εν λόγω τεχνολογίας.
Αυτή η τεχνολογία – αν και απίστευτα εντυπωσιακή – θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο μέσα σε λογικά όρια!
Στις παρακάτω ενότητες θα ασχοληθούμε με ένα εξίσου ενδιαφέρον θέμα που σχετίζεται με το Matrix Pedagogy.
Matrix Pedagogy | Παιδαγωγική Matrix
Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό στο επιστημονικό περιοδικό, δείχνει ότι μπορεί να είναι δυνατή η χρήση της τεχνολογίας του εγκεφάλου για να μάθουμε να παίζουμε πιάνο, να μειώσουμε την ψυχική πίεση ή να χτυπήσουμε μια κυρτωμένη μπάλα με ελάχιστη ή καμία συνειδητή προσπάθεια.
Είναι το είδος της τεχνολογίας του εγκεφάλου, που φαίνεται στο “Matrix” του Χόλιγουντ franchise.
Πειράματα που διεξήχθησαν στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης (BU) και στα Υπολογιστικά εργαστήρια Νευροεπιστημών (ATR) στο Κιότο της Ιαπωνίας, πρόσφατα απέδειξαν ότι οι ερευνητές θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τον οπτικό φλοιό ενός ατόμου, ώστε να αποκωδικοποιηθεί η λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) και να προκαλέσουν μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας που θα ταιριάζει με μια πρότερη γνωστή εγκεφαλική δραστηριότητα, και ως εκ τούτου να βελτιωθεί η απόδοση του οπτικού κέντρου του εγκεφάλου.
Σκεφτείτε ένα άτομο, που το μόνο που θα χρειάζεται να κάνει, είναι να κοιτά μια οθόνη υπολογιστή προκειμένου να τροποποιήσει τα εγκεφαλικά πρότυπά του ώστε να ταιριάζουν με εκείνα της υψηλής απόδοσης ενός αθλητή, για παράδειγμα.
Αντίστοιχα, θα αρκούσε να στηθεί μπροστά στην οθόνη ενός υπολογιστή για να αναρρώσει από ένα ατύχημα ή ασθένεια.
Αν και είναι νωρίς να μιλάμε ακόμη για τέτοιο, οι ερευνητές λένε πως τέτοιες δυνατότητες μπορεί να υπάρχουν στο μέλλον.
Στους ενήλικες, οι πρώτες οπτικές περιοχές είναι αρκετά (επαρκώς) πλαστικές, ώστε να προκαλέσουν οπτική αντιληπτική μάθηση.
είπε ο επικεφαλής συγγραφέας και BU νευροεπιστήμονας Takeo Watanabe.
Οι νευροεπιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι οι εικόνες σταδιακά συσσωρεύονται στο εσωτερικό του εγκεφάλου ενός ατόμου. Εμφανίζεται πρώτα ως γραμμές, άκρες, σχήματα, χρώματα και καταλήγουν στην κίνηση στις πρώτες οπτικές περιοχές.
Ο εγκέφαλος στη συνέχεια γεμίζει με μεγαλύτερη λεπτομέρεια την εικόνα για να κάνει, για παράδειγμα, μία μπάλα να εμφανίζεται ως κόκκινη μπάλα.
Οι ερευνητές μελέτησαν τις πρώτες οπτικές περιοχές για την ικανότητά τους να προκαλούν βελτιώσεις τόσο στην οπτική απόδοση όσο και στη μάθηση!
Κάποια προηγούμενη έρευνα επιβεβαίωσε ότι υπάρχει σχέση μεταξύ της βελτίωσης οπτικής απόδοσης και των αλλαγών στις αρχές της οπτικής περιοχής, ενώ άλλοι ερευνητές βρήκαν συσχετισμούς ανάμεσα στην τριτοβάθμια οπτική και στο κέντρο εκείνο του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για τις αποφάσεις μας
δήλωσε ο Watanabe, διευθυντής του Εργαστηρίου Εικαστικών Επιστημών του BU.
Ωστόσο, σε καμία από αυτές τις μελέτες δεν υπάρχει ουσιαστική απάντηση στο ερώτημα του αν και κατά πόσον οι οπτικές αυτές περιοχές είναι αρκετά πλαστικές για να προκαλέσουν και αντίστοιχη οπτική αντιληπτική μάθηση.
Μέχρι τώρα τουλάχιστον!
Επί του παρόντος, η αποκωδικοποιημένη μέθοδος νευροανάδρασης, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για διάφορους τύπους της μάθησης, συμπεριλαμβανομένης της μνήμης, του κινητήρα και της αποκατάστασης.
Στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, ο μεταδιδακτορικός υπότροφος Kazuhisa Shibata σχεδίασε και υλοποίησε μια μέθοδο που χρησιμοποιεί αποκωδικοποιημένο fMRI neurofeedback (ανατροφοδότηση των αισθητηρίων των νεύρων) για να προκαλέσει ένα συγκεκριμένο μοτίβο ενεργοποίησης σε στοχευμένες οπτικές περιοχές στις οποίες αντιστοιχούσε ένα μοτίβο που προκαλείται από μια συγκεκριμένη οπτική λειτουργία σε μια περιοχή του εγκεφάλου που παρουσιάζει ενδιαφέρον.
Οι ερευνητές στη συνέχεια εξέτασαν αν οι επαναλήψεις του μοτίβου ενεργοποίησης, είναι ικανές να προκαλέσουν οπτική βελτίωση των επιδόσεων σε αυτό το οπτικό χαρακτηριστικό.
Το αποτέλεσμα, λένε οι ερευνητές, είναι μια καινοφανής (νέα) προσέγγιση μάθησης, ικανή για να προκαλέσει μακροχρόνια βελτίωση σε εργασίες που απαιτούν οπτική απόδοση.
Επιπλέον, η προσέγγιση λειτούργησε ακόμη και όταν τα υποκείμενα του πειράματος δεν γνώριζαν τι μάθαιναν.
Το πιο περίεργο πράγμα σε αυτή τη μελέτη είναι ότι η απλή επαγωγή των νευρικών μοτίβων ενεργοποίησης που αντιστοιχούν σε ένα συγκεκριμένο οπτικό χαρακτηριστικό, οδήγησε σε βελτίωση των επιδόσεων της οπτική λειτουργίας, χωρίς να παρουσιάσει τη λειτουργία ή την ευαισθητοποίηση των υποκειμένων σε ό,τι τα υποκείμενα της μελέτης επρόκειτο να μάθουν.
δήλωσε ο Watanabe , ο οποίος ανέπτυξε την ιδέα για το ερευνητικό πρόγραμμα μαζί με τον Mitsuo Kawato, διευθυντή του εργαστηρίου ATR και τον Yuka Sasaki, έναν βοηθό Νευροεπιστήμης στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης:
Βρήκαμε ότι τα άτομα δεν γνώριζαν τι επρόκειτο να μάθουν ενώ τα δεδομένα συμπεριφοράς που ελήφθησαν πριν και μετά τη neurofeedback εκπαίδευση, έδειξαν ότι η οπτική απόδοση των υποκειμένων/ατόμων βελτιώθηκε, ειδικά ως προς τον σκοπό εκείνον για τον οποίο χρησιμοποιήθηκε η εκπαίδευση neurofeedback.
Η διαπίστωση αυτή φέρνει στην επιφάνεια ένα αναπόφευκτο ερώτημα:
Μια πιθανή έκβαση της έρευνας, είναι η ύπνωση ή ένα είδος αυτόματης εκμάθησης; -ή μήπως;
Όπως δήλωσε ο Kawato:
Στη θεωρία, η ύπνωση ή ένα είδος αυτόματης μάθησης είναι μια πιθανή έκβαση. Ωστόσο, στην παρούσα μελέτη επιβεβαιώθηκε η εγκυρότητα της μεθόδου μας, μόνον στην οπτική αντιληπτική μάθηση. Για αυτό και πρέπει να ελέγξουμε αν η μέθοδος λειτουργεί και σε άλλα είδη μάθησης στο μέλλον. Κατά την ίδια στιγμή, πρέπει να προσέξουμε, ώστε η μέθοδος αυτή δεν θα χρησιμοποιηθεί με ανήθικο τρόπο.
Να προσέξουμε, ναι. Να το σιγουρέψουμε, πώς; Είναι το πρώτο ερώτημα που μου έρχεται αυθόρμητα!-
Ίσως η φαντασία μου δεν είναι αρκετά καλή, αλλά για βοηθήστε με!
Ποια θα ήταν δηλαδή μερικά παραδείγματα ανήθικης χρήσης της τεχνολογίας;
Μαθαίνοντας να μην αμφισβητούμε τίποτα; Αυτό, ήδη, προσπαθούν να μας το επιβάλλουν!
Μαθαίνοντας ότι είναι σύννομο να ζούμε σε ένα αστυνομικό κράτος;
Δεν υπάρχει ανάγκη, οι άνθρωποι έχουν ήδη αποδεχθεί ότι σε ένα τέτοιο κράτος ζούνε!
Μαθαίνοντας να μισούν μια συγκεκριμένη φυλή / εθνικότητα; Μα, ήδη γίνεται!
Ποιος είναι, λοιπόν, ο άλλος αυτός ανήθικος λόγος, για τον οποίον θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η μέθοδος αυτή;
Κάτι θα πρέπει να μου διαφεύγει…
Το Matrix Pedagogy | Παιδαγωγική Matrix είναι βασισμένο σε άρθρο του Nacional Science Foundation.
