Η επένδυση της Ευρώπης στα microchip κρύβει παγίδες

[Areti]

Η επένδυση 68 δισεκατομμυρίων ευρώ του αμερικανικού τεχνολογικού κολοσσού Intel σε μια νέα τοποθεσία κατασκευής μικροτσίπ στη γερμανική πόλη του Μαγδεβούργου θα μπορούσε να είναι η μοναδική μεγαλύτερη ξένη επένδυση της Ευρώπης μέχρι σήμερα — αλλά είναι πολύ νωρίς για να ισχυριστεί κανείς ότι αυτό σημαίνει ότι η βιομηχανική πολιτική της Ευρώπης για τα τσιπ είναι επιτυχία.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τον περασμένο Φεβρουάριο το μεγάλο σχέδιο τσιπ για διπλασιασμό του παγκόσμιου μεριδίου αγοράς της στον κλάδο των ημιαγωγών έως το 2030. Είναι η πιο τολμηρή προσπάθεια του μπλοκ να αναπτύξει προγράμματα δημόσιας στήριξης μεγάλης κλίμακας δισεκατομμυρίων για να ενισχύσει τις τοπικές του βιομηχανίες. Εάν πετύχει, η Ευρώπη θα ανταγωνιζόταν παρόμοια σχήματα στις ΗΠΑ, την Κίνα και αλλού - και θα ήταν μια σπάνια επιτυχία της βιομηχανικής πολιτικής για ένα μπλοκ που τις τελευταίες δεκαετίες έχει διώξει τον κρατικό παρεμβατισμό υπέρ των ελεύθερων αγορών.

Η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε ήδη τη στρατηγική «επιτυχία» στην ετήσια ομιλία της στο Κοινοβούλιο τον Σεπτέμβριο. «Έτσι μοιάζει η αξιόπιστη συνδεσιμότητα», πρόσθεσε σε συνέδριο στο Ταλίν αυτόν τον μήνα, αναφερόμενη στο έργο της Intel στη Γερμανία και στην έγκριση κρατικής ενίσχυσης για επένδυση 730 εκατομμυρίων ευρώ της STMicro στις αρχές Οκτωβρίου.

Υπάρχουν όμως μεγάλα εμπόδια που παραμένουν εμπόδιο. Οι επικριτές υποστήριξαν ότι η παράθεση χρημάτων είναι ένα πράγμα, αλλά η κατανομή τους με τον σωστό τρόπο και η επίλυση άλλων σημείων συμφόρησης - όπως η εύρεση ειδικευμένων εργαζομένων για τον κλάδο - είναι άλλο.

Το χειρότερο είναι ότι το σχέδιο της ΕΕ δέχεται επίσης σφοδρή κριτική από μικρότερες χώρες της ΕΕ που φοβούνται ότι το μεγάλο σχέδιο βιομηχανικής πολιτικής θα ωφελούσε μόνο τις μεγάλες χώρες της ΕΕ, καθώς και από μικρότερες, ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που αισθάνονται παραγκωνισμένες.

«Γιατί δεν κοιτάτε τις δικές σας εταιρείες που είναι ήδη εδώ;» Ο Harald Wack, διευθύνων σύμβουλος της Wack, μιας οικογενειακής επιχείρησης, είπε ότι είπε στους αξιωματούχους του γερμανικού υπουργείου καθώς έψαχνε για χρήματα για να στηρίξει το νέο του εργοστάσιο ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ. , ακριβώς την ίδια στιγμή που η Intel ψώνιζε για δημόσια κεφάλαια. "Αλλά δεν μπορείς να περάσεις."

Αγώνας για να προσελκύσει γίγαντες μάρκες
Η πολιτική ώθηση της Ευρώπης να υποστηρίξει τη βιομηχανία τσιπ έχει πυροδοτήσει επενδυτικές δεσμεύσεις από τότε που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο.

Η Γερμανία και η Γαλλία δεσμεύτηκαν η καθεμία για ένα «mega fab» πολλών δισεκατομμυρίων. Η Intel δεσμεύτηκε για μια εγκατάσταση 17 δισεκατομμυρίων ευρώ στο γερμανικό Μαγδεβούργο τον Μάρτιο , την οποία σχεδιάζει να επεκτείνει τα επόμενα χρόνια· μια αμερικανο-γαλλο-ιταλική κοινοπραξία GlobalFoundries και STMicro συνεργάστηκε για μια εγκατάσταση 5,7 δισεκατομμυρίων ευρώ στις γαλλικές Άλπεις τον Ιούλιο.

Ήδη το μέγεθος της επένδυσης της Intel δεν έχει προηγούμενο. «Τα επόμενα 10 με 15 χρόνια, θέλουμε να κατασκευάσουμε οκτώ ενότητες» που «σίγουρα» θα ξεπερνούσαν τα 68 δισεκατομμύρια ευρώ, δήλωσε ο Christin Eisenschmid, γενικός διευθυντής της Intel Γερμανίας. Αυτό θα καθιστούσε το έργο τη μεγαλύτερη ξένη άμεση επένδυση στην ευρωπαϊκή ιστορία, σύμφωνα με τη German Trade and Invest, μια κρατική επενδυτική εταιρεία.

Ενώ η Intel έχει κάνει τη βουτιά στην Ευρώπη, το μπλοκ εξακολουθεί να ελπίζει να προσελκύσει δεσμεύσεις από δύο άλλους μεγάλους κατασκευαστές τσιπ αιχμής: την TSMC της Ταϊβάν — τον μεγαλύτερο κατασκευαστή τσιπ στον κόσμο — και τη Samsung της Νότιας Κορέας.

Αλλά η Ευρώπη ανταγωνίζεται άλλα μέρη του κόσμου για αυτά τα πολύτιμα δολάρια παραγωγής.

Η TSMC έχει δεσμεύσει επενδύσεις στην Ιαπωνία και την Αριζόνα και η Samsung φέρεται να προσβλέπει σε επέκταση στο Τέξας. Αυτό είναι πάνω από τις επενδύσεις και από τις δύο σε ασιατικές χώρες. Και οι δύο μέχρι τώρα ήταν απρόθυμοι να δεσμευτούν δημόσια οποιαδήποτε επένδυση στην ΕΕ.

Στελέχη του κλάδου πιέζουν τις Βρυξέλλες να δικαστούν περαιτέρω και οι δύο εταιρείες.

«Δυστυχώς, αυτή τη στιγμή φαίνεται να προσπαθούμε να κάνουμε αυτή τη [αλλαγή] με την Intel, και η Intel απλά δεν έχει την τεχνολογία», δήλωσε ο Hermann Hauser, επιχειρηματίας και ιδρυτής της Acorn Computers (η οποία ξεπήδησε από τον σχεδιαστή τσιπ ARM). είπε στο POLITICO τον Ιούλιο . «Πρέπει να το κάνουμε με την TSMC και τη Samsung».

Ο Χάουζερ δέχεται στην κριτική του και άλλοι ειδικοί. «Το fab της Intel δεν κάνει την Ευρώπη πιο ανεξάρτητη, δεν οδηγεί σε μεγαλύτερη ασφάλεια εφοδιασμού, δεν οδηγεί σε μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα», δήλωσε ο Jan-Peter Kleinhans από το Stiftung Neue Verantwortung.

Ο ρόλος του TSMC έγινε ακόμη πιο αξιοσημείωτος το καλοκαίρι. Η παραγωγή στην Ταϊβάν εξακολουθεί να είναι πολύ μπροστά από τον υπόλοιπο κόσμο — ειδικά στην κατηγορία των τσιπ υψηλής τεχνολογίας.

Οι εντάσεις γύρω από το νησί, που προκλήθηκαν από μια επίσκεψη της προέδρου της Βουλής των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι, υπενθύμισαν σε όλους τη σημασία της Ταϊβάν για τη βιομηχανία.

«Δεν μπορούμε να εξαρτηθούμε από την Tech Taiwan», δήλωσε ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Thierry Breton στις αρχές Σεπτεμβρίου στο Αϊντχόβεν.

Υποστηρίξτε την τοπική σκηνή
Η εστίαση σε τεράστια έργα που υποστηρίζονται από έναν από τους τρεις μεγάλους κατασκευαστές έχει προσελκύσει επίσης κριτική — τόσο στον κλάδο όσο και μεταξύ των νομοθετών στις Βρυξέλλες.

Η Ευρώπη φιλοξενεί πολλούς μικρομεσαίους κρυφούς πρωταθλητές στον τομέα των μηχανημάτων και του σχεδιασμού τσιπ, που φοβούνται ότι τους ταΐζουν με ψίχουλα, ενώ οι μεγάλοι παίκτες τρώνε κέικ.

Η Bavaria's Wack, η εταιρεία καθαρισμού ηλεκτρονικών ακριβείας, άρχισε να εργάζεται στο νέο της εργοστάσιο 100 εκατομμυρίων ευρώ περίπου την ίδια περίοδο που ανακοινώθηκε η συμφωνία της Intel. Οι Βαυαροί προσπάθησαν επίσης να λάβουν δημόσια χρηματοδότηση αλλά απέτυχαν, είπε ο Χάραλντ Γουακ, Διευθύνων Σύμβουλος. «Έχω πάει από τον υπουργό Εξωτερικών στον υπουργό Οικονομικών με το ίδιο θέμα», είπε.

Ένας φάρος ελπίδας για αυτούς είναι ένα πιο μετριοπαθές έργο στη νότια Ευρώπη, στην Κατάνια της Σικελίας. Η γαλλο-ιταλική κατασκευάστρια τσιπ STMicro πήρε το ευρωπαϊκό πράσινο φως για 292 εκατ. ευρώ ιταλικής κρατικής ενίσχυσης για ένα εργοστάσιο που παράγει γκοφρέτες καρβιδίου του πυριτίου που χρησιμοποιούνται για την εκτύπωση τσιπ - ως μέρος του σχεδίου ανάκαμψης της Ιταλίας.

Μια άλλη ανησυχία, ειδικά των πολιτικών σε μικρότερες χώρες μέλη της ΕΕ, είναι ότι μόνο τα μεγαλύτερα κράτη της ΕΕ που μπορούν να ανταποκριθούν στα ιδιωτικά χρήματα θα επωφεληθούν από τις επενδύσεις. Η γερμανική κυβέρνηση για παράδειγμα θα επενδύσει τουλάχιστον 6,8 δισεκατομμύρια ευρώ στην τοποθεσία στο Μαγδεβούργο.

Ο νομοθέτης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ηγείται του φακέλου, Νταν Νίκα (S&D, Ρουμανία) έχει παρακαλέσει ότι ο νόμος για τα τσιπ θα πρέπει «να μειώσει τις ανισότητες μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης» των χωρών της ΕΕ — δηλαδή θα πρέπει να ωφελήσει και μικρότερες χώρες. Μια έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο από τη δεξαμενή σκέψης Bruegel προειδοποίησε επίσης για έναν αγώνα επιδοτήσεων, χαρακτηρίζοντας «δεν προκαλεί έκπληξη» ότι η Γερμανία απέκτησε τις πρώτες μεγάλες επενδύσεις.

Ορισμένοι πρωταθλητές του κλάδου είναι πεπεισμένοι ότι οι δημόσιες επιδοτήσεις της Intel για το fab στο Μαγδεμβούργο δημιουργούν τη δυναμική για έναν μεγαλύτερο, ακμάζοντα κόμβο ημιαγωγών. «Μόλις [οι κατασκευαστές] είναι εκεί, θα προσελκύσουν τους προμηθευτές, τους πελάτες, το ταλέντο. Αυτό το πρώτο fab θα πληρώσει για το νούμερο δύο», δήλωσε ο Peter Wennink, διευθύνων σύμβουλος του προμηθευτή chips ASML.

Ο βιομηχανικός σύνδεσμος Silicon Saxony εκτίμησε ότι μόνο στη Σαξονία, περίπου 100.000 άτομα θα εργάζονται στη βιομηχανία μικροηλεκτρονικής και επικοινωνιών το 2030, που θα είναι 27.000 περισσότεροι από σήμερα.

Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι Γερμανοί, ούτε άλλοι Ευρωπαίοι, αναμένεται να κερδίσουν τα χρήματα των φορολογουμένων τους ακόμα.

Σύμφωνα με τον Alan Priestley, αντιπρόεδρο αναλυτή της Gartner, η Ευρώπη χρειάζεται τουλάχιστον άλλα πέντε χρόνια για να δημιουργήσει ένα «οικοσύστημα» γνώσης τσιπ που θα συναγωνίζεται τις ΗΠΑ Μόνο τότε το μπλοκ θα πιέσει για να προσελκύσει μια επένδυση TSMC, είπε.

«Το Magdeburg δεν αναμένεται να έρθει μέχρι το 2027», είπε ο Priestley. "Μπορεί να έχουν αρχίσει να σκάβουν την τρύπα - αλλά δεν είναι άμεση ικανοποίηση. Αυτό απαιτεί χρόνο."