Θα βοηθήσουν άραγε τα σύννεφα να δροσίσουν ή να ζεστάνουν τον πλανήτη μας τα επόμενα χρόνια; Ο δορυφόρος EarthCARE θα εκτοξευθεί σύντομα σε μια αποστολή για να το ανακαλύψει, με στόχο να διερευνήσει τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν τα σύννεφα στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Η συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA) και του Ιαπωνικού Οργανισμού Εξερεύνησης Αεροδιαστήματος (JAXA) έχει προγραμματιστεί να εκτοξευθεί την Τρίτη με τον πύραυλο SpaceX Falcon 9 από τη βάση Vandenberg της Καλιφόρνια.
Ο δορυφόρος βάρους των δύο τόνων θα τεθεί σε τροχιά περίπου 400 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη για τρία χρόνια, δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο προφίλ των αφράτων σύννεφων πάνω από τα κεφάλια μας.
“Είναι ένας από τους κύριους παράγοντες που επηρεάζουν την κλιματική αλλαγή – και ένας από τους λιγότερο κατανοητούς”, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Dominique Gillieron, επικεφαλής του τμήματος έργων παρατήρησης της Γης της ESA.
Τα σύννεφα – από Σωρείτες (Cumulus) και Θύσανοι (Cirrus) έως Σωρειτομελανίες (Cumulonimbus) – είναι ένα ποικιλόμορφο και περίπλοκο φαινόμενο.
Η σύσταση τους εξαρτάται από το πού βρίσκονται στην τροπόσφαιρα, το κατώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας της Γης, εξήγησε ο Gillieron.
Η τροπόσφαιρα ξεκινά περίπου οκτώ χιλιόμετρα πάνω από τις πολικές περιοχές, αλλά κοντά στον Ισημερινό ξεκινά περίπου 18 χιλιόμετρα ψηλά. Αυτό σημαίνει ότι τα σύννεφα επηρεάζουν το κλίμα διαφορετικά ανάλογα με το υψόμετρο και το γεωγραφικό πλάτος τους.
Για παράδειγμα, τα λευκά και φωτεινά σωρειτομορφα σύννεφα, που αποτελούνται από σταγονίδια νερού, βρίσκονται αρκετά χαμηλά και λειτουργούν σαν παρασόλια, αντανακλώντας την ηλιακή ακτινοβολία πίσω στο διάστημα και ψύχοντας την ατμόσφαιρα.
Ψηλότερα, τα σύννεφα Θύσανοι που αποτελούνται από κρυστάλλους πάγου επιτρέπουν στη ηλιακή ακτινοβολία να διαπερνά, θερμαίνοντας τον πλανήτη μας.
Στη συνέχεια, τα σύννεφα Θύσανοι παγιδεύουν τη θερμότητα σαν “κουβέρτα”, είπε ο Gillieron.
Έτσι, η κατανόηση της φύσης των νεφών έχει γίνει πολύ σημαντική, δήλωσε η Simonetta Cheli, επικεφαλής των προγραμμάτων παρατήρησης της Γης της ESA.
Ο EarthCARE θα γίνει ο πρώτος δορυφόρος που θα μετρήσει την κατακόρυφη και οριζόντια κατανομή των νεφών, είπε σε συνέντευξη Τύπου.
Δύο από τα όργανα του δορυφόρου θα στείλουν φως προς τα νέφη για να ερευνήσουν τα βάθη τους.
Το όργανο Lidar θα χρησιμοποιήσει μια παλμό laser για να μετρήσει τόσο τα νέφη όσο και τα αερολύματα, τα οποία είναι μικροσκοπικά σωματίδια στην ατμόσφαιρα, όπως σκόνη, γύρη ή ρύποι που εκπέμπονται από τον άνθρωπο, όπως καπνός ή στάχτη.
Τα αερολύματα είναι οι “πρόδρομοι” των νεφών, εξήγησε ο Gillieron.
Το ραντάρ του δορυφόρου θα διαπεράσει τα νέφη για να μετρήσει πόσο νερό περιέχουν.
Επίσης, θα παρακολουθεί την ταχύτητα των νεφών που κινούνται μέσα στην ατμόσφαιρα, παρόμοια με τον τρόπο που βοηθάει το ραντάρ την αστυνομία να συλλάβει αυτοκίνητα που υπερβαίνουν το όριο ταχύτητας.
Τα άλλα όργανα του δορυφόρου θα μετρήσουν το σχήμα και τη θερμοκρασία των νεφών.
Όλα αυτά τα δεδομένα θα δημιουργήσουν την πρώτη ολοκληρωμένη εικόνα των νεφών από την οπτική γωνία ενός δορυφόρου.
Η επιστημονική κοινότητα περιμένει με ανυπομονησία αυτές τις πληροφορίες για να μπορέσει να ενημερώσει τα κλιματικά μοντέλα που εκτιμούν πόσο γρήγορα θα ζεσταθεί ο κόσμος μας, δήλωσε η ESA.
Η ποσότητα της ηλιακής ακτινοβολίας που διαπερνά τα νέφη της Γης θα μπορούσε επομένως να είναι καθοριστική για την κατανόηση και τον μετριασμό των επιπτώσεων της ανθρωπογενούς υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Η αποστολή αποσκοπεί να διαπιστώσει “αν η τρέχουσα επίδραση των νεφών, η οποία είναι μάλλον ψυκτική αυτή τη στιγμή – η Parasol υπερτερεί της κουβέρτας – θα γίνει ισχυρότερη ή ασθενέστερη”, είπε ο Gillieron.
Αυτή η τάση έχει γίνει πιο δύσκολο να προβλεφθεί καθώς η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει αλλάξει την κατανομή των νεφών.
“Ο EarthCARE εκτοξεύεται σε μια ακόμη πιο σημαντική στιγμή από ό,τι όταν είχε συλληφθεί η ιδέα το 2004”, είπε η Cheli.
