Το πρόβλημα στην αναπαραγωγή ταινιών DVD στο Linux αφορά κυρίως στις ταινίες που περιέχουν κρυπτογράφηση, με κλασικό παράδειγμα τα εμπορικά DVDs. Ωστόσο, υπάρχει η δυνατότητα για τους χρήστες Linux να πάνε στο DVD club της γειτονιάς τους και κατόπιν να απολαύσουν με την ησυχία τους τις ταινίες στον υπολογιστή τους.
Αφού αποκτήσετε την ταινία, πρέπει να δημιουργήσετε μία εικονική συντόμευση για τη συσκευή DVD, αν αυτή δεν έχει ήδη δημιουργηθεί κατά την εγκατάσταση, καθώς τα περισσότερα προγράμματα αναπαραγωγής ταινιών θα αναζητήσουν τη συσκευή /dev/dvd και όχι τη συνήθη συσκευή /dev/hd*.
Βήμα 1
Για να το κάνετε αυτό, πρέπει να ανοίξετε ένα τερματικό και στη γραμμή εντολών να δώσετε την εντολή su, τον κωδικό πρόσβασης του root, όταν σας ζητηθεί, και τέλος την εντολή:
dmesg | grep DVD.
Η συγκεκριμένη εντολή θα σας βοηθήσει να διαπιστώσετε τη θέση σύνδεσης της συσκευής DVD στον υπολογιστή σας. Όταν δώσαμε την εντολή στο σύστημα που χρησιμοποιήσαμε, η συσκευή ήταν η /dev/hdd. Για να δημιουργήσετε την εικονική συντόμευση με τα παραπάνω στοιχεία, πρέπει να πληκτρολογήσετε στο ίδιο τερματικό την εντολή:
ln -s /dev/hdd /dev/dvd
Εσείς, φυσικά, πρέπει να αντικαταστήσετε το /dev/hdd με το αποτέλεσμα που εμφανίστηκε στο δικό σας τερματικό.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας για τη σωστή αναπαραγωγή μίας ταινίας DVD είναι η ενεργοποίηση του DMA. Το DMA θα βελτιώσει την προσπέλαση στη συσκευή DVD, αφήνοντας περισσότερη επεξεργαστική ισχύ στον υπολογιστή για τις υπόλοιπες λειτουργίες. Πάλι ως root δώστε από τερματικό την εντολή:
hdparm -d /dev/hdd
Το αποτέλεσμα πρέπει να είναι ON. Σε περίπτωση που δεν είναι ενεργοποιημένο το DMA στον υπολογιστή σας, μπορείτε να το ενεργοποιήσετε με την εντολή:
hdparm -d 1 /dev/hdd
Βήμα 2
Προγράμματα αναπαραγωγής
Μερικά από τα δημοφιλέστερα προγράμματα αναπαραγωγής εικόνας για Linux είναι τα Xine, Mplayer και Ogle, το καθένα από τα οποία έχει τα δικά του πλεονεκτήματα. Στη συνέχεια θα εξετάσουμε τη διαδικασία εγκατάστασης αυτών των προγραμμάτων και των απαιτούμενων αρχείων τους για τις μεγαλύτερες διανομές.
Αν έχετε Debian
Ανοίξτε ως χρήστης root το αρχείο /etc/apt/sources.list με τον αγαπημένο σας διορθωτή κειμένου και προσθέστε την εξής γραμμή, προκειμένου να κατεβάσετε εύκολα τα απαιτούμενα πακέτα με το apt.
Για την έκδοση Testing
deb ftp://ftp.nerim.net/debian-marillat/testing main
Για την έκδοση Unstable
deb ftp://ftp.nerim.net/debian-marillat/unstable main
Έπειτα αποθηκεύστε τις αλλαγές στο αρχείο και δώστε από το ίδιο τερματικό τις εντολές:
apt-get update
apt-get install mplayer-586 mplayer-fonts mplayer-doc libdvdcss2 ogle ogle-gui xine-ui
Το apt θα αναλάβει τα υπόλοιπα.
Αν έχετε Redhat ή Fedora
Ο καλύτερος τρόπος εγκατάστασης των απαιτούμενων πακέτων για αυτές τις διανομές δεν είναι άλλος από τη χρησιμοποίηση του εργαλείου apt. Αυτό αναλαμβάνει να επιλύσει όλες τις εξαρτήσεις για τα πακέτα και να τα κατεβάσει από το Διαδίκτυο, διευκολύνοντας σημαντικά την όλη διαδικασία. Το apt δεν είναι προεγκατεστημένο σε όλες τις εκδόσεις του Fedora και Redhat, οπότε η εγκατάστασή του πρέπει να προηγηθεί.
Στο http://apt.freshrpms.net θα βρείτε το apt για την έκδοση που έχετε εγκατεστημένη. Κατεβάστε την έκδοση που αντιστοιχεί στη διανομή σας, ανοίξτε ένα τερματικό, συνδεθείτε ως χρήστης root και δώστε την εντολή
rpm -Uvh apt-*.
Δώστε στο ίδιο τερματικό την εντολή apt-get update, για να ενημερώσετε τη βάση δεδομένων του apt, και έπειτα την εντολή apt-get install mplayer xine ogle_gui, για να εγκαταστήσετε τα απαραίτητα πακέτα.
Αν έχετε Mandrake
Όσοι χρησιμοποιείτε το Mandrake πρέπει να επισκεφθείτε το site http://easyurpmi.zarb.org, προκειμένου να αποκτήσετε τα απαραίτητα πακέτα. Το site αυτό θα σας βοηθήσει να πληκτρολογήσετε τις απαραίτητες εντολές σε ένα τερματικό, προκειμένου να κατεβάσετε τα απαραίτητα πακέτα με τη βοήθεια του urpmi. Αν ακολουθήσετε σωστά τις οδηγίες που θα βρείτε εκεί, στο κάτω μέρος της σελίδας θα δείτε κάποιες γραμμές εντολών, τις οποίες πρέπει να πληκτρολογήσετε σε ένα τερματικό ως χρήστης root. Αφού ολοκληρώσετε τη διαδικασία, δώστε την εντολή:
urpmi.update -a
ώστε να ενημερώσετε τη βάση δεδομένων του rpm.
Μετά δώστε την εντολή:
urpmi mplayer libdvdcss2 xine-ui ogle ogle_gui
για να εγκαταστήσετε τα πακέτα.
Αν έχετε Suse
Δυστυχώς το Yast λειτουργεί μόνο με τα επίσημα πακέτα της εταιρείας. Πρέπει να εγκαταστήσετε χειροκίνητα τα πακέτα από το δικτυακό τόπο του Pack-Man (http://packman.links2linux.org/?action=index). Βρείτε στην αρχική σελίδα το Mplayer και κάντε κλικ πάνω του, για να μεταβείτε στη σελίδα με το αντίστοιχο πακέτο. Θα δείτε ότι υπάρχουν διαθέσιμα πακέτα για αρκετές εκδόσεις του Suse. Επιλέξτε την έκδοση που έχετε εγκατεστημένη και κατεβάστε το πακέτο για την αρχιτεκτονική σας.
Μην ξεχάσετε να κατεβάσετε τα πακέτα που βρίσκονται στο τέλος της σελίδας κάτω από το “additionally needed binary packages”. Με τον ίδιο τρόπο κατεβάστε τα πακέτα lzo και xvid. Για να εγκαταστήσετε το Xine, πρέπει να κατεβάσετε από τον ίδιο δικτυακό τόπο τα πακέτα libxine1-dvd και xine-ui. Ορισμένα πακέτα δεν είναι διαθέσιμα για Suse, αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα πακέτα που έχουν σχεδιαστεί για το Redhat, όπως το libdvdcss από το δικτυακό τόπο του Videolan (http://download.videolan.org/pub/libdvdcss/1.2.8/rpm/redhat/) και τα αρχεία .rpm για το Ogle από το δικτυακό τόπο του Ogle (http://www.dtek.chalmers.se/groups/dvd/redhat.shtml).
Το λογισμικό στην πράξη
Ας δούμε όμως αναλυτικά τις εφαρμογές αναπαραγωγής των DVDs.
Xine
Ξεκινήστε το Xine από το μενού της διανομής σας ή από τη γραμμή εντολών, δίνοντας την εντολή xine. Την πρώτη φορά που θα ξεκινήσει θα σας εμφανίσει το μενού ρυθμίσεων. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι επιλογές δεν θα χρειαστεί να τροποποιηθούν, οπότε μπορείτε να πατήσετε OK σε αυτή την οθόνη. Για να ξεκινήσετε την προβολή μιας ταινίας, πρέπει να πατήσετε το πλήκτρο που γράφει DVD στο χειριστήριο του Xine.
Η ταινία θα αρχίσει να παίζει αμέσως. Θα εμφανιστούν κανονικά τα μενού της, από τα οποία μπορείτε να επιλέξετε τις επιλογές της ταινίας, όπως ακριβώς θα κάνατε σε ένα επιτραπέζιο DVD. Από το χειριστήριο μπορείτε επίσης να επιλέξετε τη γλώσσα, τους υποτίτλους και άλλες επιλογές που αφορούν στην αναπαραγωγή της ταινίας.
Πατώντας το πλήκτρο G στο πληκτρολόγιο, μπορείτε να αποκρύψετε το χειριστήριο, ενώ με το πλήκτρο F επιλέγετε προβολή σε πλήρη οθόνη ή πλαίσιο. Με δεξί κλικ πάνω στην εικόνα επιλέγετε ανάμεσα στις υπόλοιπες επιλογές που σας προσφέρει το πρόγραμμα. Το Xine δεν χρειάστηκε καμία άλλη ρύθμιση για να παίξει τις ταινίες που δοκιμάσαμε. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, το ότι πάρα πολλά προγράμματα βασίζονται στις βιβλιοθήκες του Xine για την αναπαραγωγή εικόνας.
Mplayer
Το Mplayer είναι γνωστό στον περισσότερο κόσμο για την εξαιρετική δυνατότητά του να παίζει σχεδόν οποιαδήποτε μορφή εικόνας και ήχου. Μπορείτε να ξεκινήσετε το Mplayer από την αντίστοιχη επιλογή στο μενού του KDE ή του GNOME. Θα δείτε δύο οθόνες μπροστά σας. Η μία είναι το χειριστήριο του Mplayer και η άλλη η κεντρική οθόνη, όπου θα εμφανιστεί η ταινία όταν αρχίσει να παίζει.
Αν κάνετε δεξί κλικ πάνω σε οποιαδήποτε από τις δύο οθόνες, θα δείτε το κεντρικό μενού ρυθμίσεων και επιλογών του Mplayer. Επιλέξτε DVD>open disk και η ταινία θα αρχίσει να παίζει αμέσως. Δυστυχώς, το Mplayer δεν υποστηρίζει τα μενού των DVDs, οπότε οι όποιες ρυθμίσεις εικόνας και ήχου πρέπει να γίνουν από το μενού ρυθμίσεων και επιλογών που εμφανίζεται με δεξί κλικ. Έτσι, μπορείτε να διαλέξετε γλώσσα, επιλέγοντας δεξί κλικ>DVD>Audio languages και τους υποτίτλους από το μενού DVD>Subtitle languages. Το Mplayer μπορεί να ελεγχθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου από το πληκτρολόγιο.
Έτσι, με το πλήκτρο F επιλέγετε την προβολή σε πλήρη οθόνη ή σε πλαίσιο. Με τον αστερίσκο (*) και την κάθετο (/) από το αριθμητικό πληκτρολόγιο αυξομειώνετε τον ήχο, με τα βελάκια πηγαίνετε εμπρός ή πίσω την ταινία, ενώ με το space bar τη σταματάτε ή την ξεκινάτε.
Ogle
Μπορείτε να ξεκινήσετε το Ogle, όπως όλα τα προηγούμενα προγράμματα, είτε από το μενού είτε από τη γραμμή εντολών. Η εύρεση της λειτουργίας κάθε πλήκτρου στο προεπιλεγμένο χειριστήριο θα απαιτήσει λίγο χρόνο εκ μέρους σας, καθώς δεν επιτρέπει πολλές επιλογές ρύθμισης. Αυτή η κατάσταση μπορεί να αλλάξει, αν εγκαταστήσετε ένα από τα εναλλακτικά περιβάλλοντα χειρισμού του. Το Ogle, όπως και το Xine, υποστηρίζει πλήρως τα μενού του DVD, οπότε δεν θα συναντήσετε ιδιαίτερες δυσκολίες μόλις ξεκινήσει η ταινία.
Το τοπίο στην αναπαραγωγή ταινιών για το Linux αναμένεται να αλλάξει, καθώς η Cyberlink και η Intervideo, δημιουργοί του PowerDVD και του WinDVD αντίστοιχα, έχουν μεταφέρει ήδη τα προγράμματα στην πλατφόρμα του Linux.
Τα τελευταία όμως δεν διατίθενται προς πώληση στους χρήστες, αφού για την ώρα απευθύνονται αποκλειστικά στους κατασκευαστές DVD και στις μεγάλες διανομές. Πρόσφατα μάλιστα η HP κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ έναν φορητό υπολογιστή με Linux και PowerDVD, ενώ κυκλοφορεί μία ειδική έκδοση του Turbolinux με ενσωματωμένο το ίδιο πρόγραμμα. Το αποτέλεσμα δεν θα είναι απαραίτητα καλύτερο σε ποιότητα αναπαραγωγής της ταινίας, ίσως απλώς πιο εύκολο για τον αρχάριο χρήστη.
Κλειδώματα και δικαιώματα
Όπως είναι γνωστό, οι εμπορικές ταινίες DVD είναι κλειδωμένες, γεγονός που παρεμποδίζει την αναπαραγωγή τους σε περιβάλλον Linux. Τη λύση έρχεται να δώσει το dvdcss, το οποίο όμως δεν ενσωματώνεται ως στάνταρ στις διανομές του Linux, επειδή σε ορισμένες χώρες δεν έχει αποσαφηνιστεί η νομιμότητα της χρήσης του. Αυτό όμως που αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμά σας είναι η δυνατότητα αναπαραγωγής της ταινίας που νόμιμα έχετε ενοικιάσει ή αγοράσει, ακόμη και σε υπολογιστή Linux. Τις απαραίτητες βιβλιοθήκες του dvdcss θα τις βρείτε στη σελίδα http://developers.videolan.org/libdvdcss.
Προσοχή! Εύκολες λύσεις σε πιθανά προβλήματα
» Αν το Mplayer προβάλλει την εικόνα 4:3 και όχι 16:9, δοκιμάστε έναν άλλο οδηγό για την κάρτα γραφικών σας, κάνοντας δεξί κλικ πάνω στο Mplayer και επιλέγοντας από εκεί Preferences>Video.
» Αν το Mplayer σας ενημερώνει ότι αδυνατεί να ανοίξει τη συσκευή ήχου, δοκιμάστε έναν άλλο οδηγό για την κάρτα ήχου. Μία εναλλαγή μεταξύ oss και alsa συνήθως αρκεί για την επίλυση του προβλήματος.
» Αν οι εφαρμογές αναπαραγωγής… διαμαρτύρονται ότι αδυνατούν να ανοίξουν τη συσκευή /dev/dvd/, ίσως να έχετε ενεργοποιημένη την εξομοίωση SCSI, οπότε μπορείτε να δοκιμάσετε να δημιουργήσετε το συμβολικό δεσμό με το /dev/scd1 αντί του /dev/hdd (ή /dev/scd0 αντί /dev/hdc).
» Αν η αναπαραγωγή της εικόνας είναι διακεκομμένη σε έναν σχετικά σύγχρονο υπολογιστή, ελέγξτε ξανά ότι το DMA είναι ενεργοποιημένο. Σε παρωχημένης τεχνολογίας υπολογιστή (π.χ. Pentium III κάτω των 800MHz) δεν μπορείτε να κάνετε πολλά για τη βελτίωση της εικόνας.
