Ένα απολιθωμένο δόγμα παρελθουσών δεκαετιών πρόσταζε ότι “η Τεχνολογία είναι ηθικά ουδέτερη”. Επαφίεται στο υπεύθυνο και προσωπικό ον, που λέγεται άνθρωπος και στις κοινωνίες των πολιτών που αυτό συστήνει να τροχοδρομήσουν την τεχνολογία σε ράγες δημιουργίας ή καταστροφής, προόδου ή σκοταδισμού. Δημιουργία – καταστροφή / πρόοδος – σκοταδισμός. Δίδυμοι πύργοι της ανθρώπινης υπόστασης. Ας μην ξεχνάμε: ο φανατισμός και η εκδίκηση είναι σκληρά μέταλλα που δεν ανιχνεύονται.
Κοινωνία της Πληροφορίας. Ποιός ανήκει σε ποιόν; Η πληροφορία στην κοινωνία ή το αντίστροφο; Τώρα η τρομοκρατία (η κυριαρχία μέσω του φόβου) στηρίζεται στη γνώση και στην πληροφόρηση. Για κάθε Echelon ένα Manhattan. Για κάθε Camelot ένα Sarajevo. Γλωσσοπλάστες και όχι μόνο κοσμοκράτορες πια γίναν οι hackers. Nimda – Admin Virus. Καθρέφτης ενός κόσμου που δικάζει στη Χάγη και αθωώνει στις Βρυξέλλες με το ίδιο χέρι. Και όμως το hacking σώζει, πιστεύει η Τζένη Μαρκέτου. Απογυμνώνει από την αλαζονεία της ασφάλειας, κάνει σαματά, διαγείρει, παίζει παιχνίδια για μεγάλους και φέρνει την τέχνη στην καθημερινή ζωή με τον πειστικότερο δυνατό τρόπο.
Άλλο ένα δόγμα – κάθε άλλο παρά απολιθωμένο αυτήν τη φορά: η λογοτεχνία μπορεί να βρίσκεται ένα βήμα πιο μπροστά από την εποχή της. Οι σύγχρονοι Νοστράδαμοι – μαγική ποίηση δεν έγραφε ουσιαστικά και αυτός; – μάλλον ταυτίζονται με ορισμένους cyberpunk λογοτέχνες. Η κουλτούρα των πιθανοτήτων γέννησε τη λογοτεχνία των πιθανοτήτων. “Η Νέα Υόρκη η μάνα καίγεται”, που έλεγε και το τραγούδι. Έχει πληγεί – λέει – η πηγή του δυτικού πολιτισμού. Αλήθεια, δεν ήξερα ότι συνέβη κάτι σοβαρό στην Αθήνα!
Στην τέχνη η παγκοσμιοποίηση βρήκε τα Ηλύσια Πεδία της.
Ο φετινός χειμώνας, στο κομμάτι αυτό της καθ’ ημάς Ανατολής που λέγεται Αθήνα, ξεκίνησε με το Διεθνές Φεστιβάλ Medi@terrα 01. Η ιδέα του Μικρο-Μουσείου κάτι “κλέβει” από τα καραβάνια των καλλιτεχνών μέχρι τα μέσα του περασμένου αιώνα, συμπυκνώνοντας με ευφάνταστο τρόπο τις μεγάλες δυνατότητες ενός κινούμενου μουσείου σε ένα μικρό χώρο. Αντιθέτως, η Biennale της Βενετίας απλώθηκε στο χώρο, τον ύμνησε, τον ανέτρεψε και τον επανεφηύρε, δικαιώνοντας με βράβευση πρωτότυπα έργα απ’ όλον τον κόσμο.
Με εσωστρέφεια, δηλαδή εδώ διερεύνηση του εσώτερού μας χώρου και μηχανισμού, απαντά ο Eduardo Kac και ένα γενετικά μεταλλαγμένο κουνέλι σε πράσινο φωσφορίζον φιλοδοξεί να είναι το πρώτο έργο τέχνης καθεαυτό, αντιστρέφοντας τον πλατωνικό ορισμό.
Το αντικείμενο λατρείας της τέχνης π.Μ. (προ Μοντερνισμού), το ανθρώπινο πρόσωπο αλλομορφίζει η Ορλάν, διασφαλίζοντας έτσι την… ανασφάλεια της ταυτότητας. Κάτι που βέβαια λίγο προβληματίζει τους Gilbert & George, οι οποίοι απαντούν ως ένας στον τηλεφωνητή τους εκθέτουν – ουσιαστικά εκτίθενται ως ανθρώπινα γλυπτά – στην Αθήνα τον Οκτώβριο.
Φόρο τιμής αποτίει στη φύση, αντίθετα, ο Santiago Calatrava. Ποιά δομή μπορεί να είναι πιο συμπαγής και αιώνια από τη “φυσική”; Και τι πιο συμπαγές και αιώνιο στην τέχνη από τη θρησκευτική εικόνα του Παντοκράτορα (Σινά) στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών. Είναι βαθιά η Ρίζα του Ιεσσαί…
