Ευρωπαϊκό εναντίον Αμερικανικού σινεμά σημειώσατε 1. Η Ευρώπη παίρνει την εκδίκηση της με τις πιο ενδιαφέρουσες ταινίες να προέρχονται από τη γηραιά ήπειρο. Ωστόσο και οι τρεις ταινίες που ξεχωρίζουν απευθύνονται πάνω-κάτω στο ίδιο κοινό, αυτό του «καλλιτεχνικού» κυκλώματος. Παραδόξως, ακόμη και η ελληνική ταινία της Κριστίν Κρόκος «Γαμήλιο πάρτι», έστω κι αν δεν έχει υψηλότερους στόχους από τα πολυσινεμά, είναι ανέλπιστα αξιοπρεπής και χαριτωμένη.
Irina Palm
Παίζοντας με τα κινηματογραφικά είδη και τα σεξουαλικά ταμπού και χρησιμοποιώντας μια μάλλον απλοϊκή ιστορία σαν αφορμή, ο σκηνοθέτης του «Irina Palm» Σαμ Γκαρμπάρσκι φτιάχνει μια ταινία που λειτουργεί με περισσότερους από έναν τρόπους. Από τη μια σαν σχόλιο για την ηθική και από την άλλη σαν μια σχεδόν ρομαντική ιστορία. Από τη μια σαν ένα σχεδόν τραβηγμένο στα άκρα κοινωνικό δράμα κι από την άλλη σαν μια κομεντί τοποθετημένη στα πιο σκοτεινά και βρώμικα υπόγεια του λονδρέζικου Σόχο. Το εγχείρημά του πιθανότατα θα έπεφτε στο κενό, αν δεν είχε την εξυπνάδα και την τύχη να δώσει στη Μάριαν Φέιθφουλ τον ρόλο της ηρωίδας, μιας γυναίκας η οποία αναγκάζεται να πάρει μια ακραία απόφαση όταν η ζωή δεν της δίνει καμιά άλλη λύση.
Ο μονάκριβος εγγονός της πρόκειται να πεθάνει αν δεν βρουν τα χρήματα για να μεταφερθεί στην Αυστραλία για θεραπεία και αυτά στον περίγυρο της οικογένειάς τους δεν είναι ακριβώς άφθονα. Όταν όλες της οι προσπάθειες να τα εξασφαλίσει θα αποτύχουν, ο δρόμος θα τη φέρει σε ένα σεξ κλαμπ του Σόχο, όπου το απαλό άγγιγμά της κι ένα έμφυτο ταλέντο θα την κάνουν περιζήτητη σε δεκάδες άντρες, οι οποίοι αφήνουν το πέος τους στα έμπειρα χέρια της, κερδίζοντας την απόλαυση μέσα από μια τρύπα στον τοίχο που τους χωρίζει.
Και αν διαβάζοντας την παραπάνω πρόταση νιώσατε μόλις λίγο πιο βρώμικοι, απλά ξεπεράστε το. Όχι μόνο γιατί… η δουλειά δεν είναι ντροπή, αλλά διότι η ταινία δεν κρίνει την ηρωίδα της με κανέναν απολύτως ηθικό χρωματισμό, δεν νοιάζεται να δικαιολογήσει ή να καταδικάσει τις πράξεις της. Αντίθετα, προτιμά να ρίξει μια ματιά στις συμπεριφορές των άλλων απέναντι σε αυτό που αποτελεί κάτι εντελώς διαφορετικό από απλή επαγγελματική επιλογή και κατορθώνει να μεταμορφώσει την πιπεράτη ιδέα του σεναρίου σε μια ιστορία που πάει πολύ πιο πέρα από την πρόκληση.
Η Μάριαν Φέιθφουλ είναι αδιαμφισβήτητα το μεγαλύτερο προσόν του φιλμ, δίνοντας μια ερμηνεία που κινείται με άνεση ανάμεσα στο σοκ και την αποδοχή της μοίρας της, πλάθοντας μια ηρωίδα που φαίνεται απόλυτα πιστευτή ακόμη και κάτω από τις πιο απίστευτες συνθήκες. Η σχέση της με τον ιδιοκτήτη του κλαμπ βρίσκει τις σωστές νότες χιούμορ και αληθοφάνειας, ώστε να μη γίνεται ποτέ υπερβολικά γλυκερή ή ενοχλητικά ψεύτικη, και το βλέμμα της μεταφέρει όλα όσα δεν λέγονται στο φιλμ με λέξεις. Χάρη σ’ αυτήν μια ενδιαφέρουσα ιδέα αποκτά βάθος, πολλαπλά επίπεδα και η ταινία κρατά το ενδιαφέρον μας αμείωτο μέχρι το τρυφερό και χαριτωμένο τέλος.
Σκηνοθεσία: Σαμ Γκαρμπάρσκι. Πρωταγωνιστούν: Μάριαν Φέιθφουλ, Μίκι Μανόλοβιτς, Κέβιν Μπίσοπ, Σιομπάν Χιούλετ, Τζένι Αγκούτερ, Κόρι Μπερκ. Χώρα: Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία. Διάρκεια: 103΄
Import Export
Δεύτερη ταινία μυθοπλασίας για τον αυστριακό ντοκιμαντερίστα Ούλριχ Ζάιντλ, μόνο που κι αυτή όπως άλλωστε και το «Dog Days» όχι μόνο μοιάζουν με ντοκιμαντέρ, αλλά διαλέγουν να αποτυπώσουν τις πιο σκληρές και συχνά επώδυνες εικόνες της σύγχρονης δυτικής κοινωνίας. Ο Ζάιντλ με βλέμμα σχεδόν κυνικό ακολουθεί τις ιστορίες των δυο νεαρών πρωταγωνιστών του, της Όλγας, μιας νοσοκόμας στην Ουκρανία που γδύνεται στο Ιnternet για να συμπληρώσει το πενιχρό εισόδημά της, και του Πάουλι, ενός αυστριακού νεαρού λούζερ, η ζωή του οποίου δεν έχει απολύτως κανένα σκοπό ή λόγο ύπαρξης. Οι δυο τους θα ακολουθήσουν αντίθετες πορείες.
Η Όλγα θα δοκιμάσει την τύχη της στην Αυστρία, όπου θα δουλέψει σαν νταντά σε μια πλούσια αυστριακή οικογένεια και σαν καθαρίστρια σε ένα οίκο ευγηρίας, ο δε Πάουλι θα ακολουθήσει τον πατριό του στην Ανατολική Ευρώπη, όπου διανέμει αυτόματους πωλητές και ηλεκτρονικά παιχνίδια σε πόλεις που δεν θα ήθελες ποτέ να επισκεφθείς. Μέσα από τις διαδρομές τους το φιλμ θα μας οδηγήσει σε μερικές από τις λιγότερο φωτογενείς περιοχές του σύγχρονου κόσμου και θα μας γνωρίσει με χαρακτήρες που μοιάζουν να ενσαρκώνουν τα χειρότερα στοιχεία του ανθρώπινου είδους. Ο Ζάιντλ όχι απλά δεν αποστρέφει τα μάτια από τη δυστυχία, την απογοήτευση και τη φθορά, αλλά φαίνεται να την αναζητά με διεστραμμένη ηδονή, θέλοντας να την προβάλλει όσο το δυνατόν πιο έντονα ωσότου οι αντοχές του θεατή να δοκιμαστούν.
Το θέαμα αναμφίβολα δεν είναι για όλους, πολύ περισσότερο που το «ηθικό δίδαγμα» ή το τακτοποιημένο τέλος απουσιάζει ολοκληρωτικά, όμως το φιλμ είναι κάτι παραπάνω από μια παράθεση φρικωδών εικόνων και συναισθημάτων. Η σκληρότητά του έχει λόγο ύπαρξης, ακόμη κι αν μερικές φορές η ηθική της είναι αμφισβητήσιμη, όπως για παράδειγμα όταν χρησιμοποιεί σαν ηθοποιούς τους αληθινούς τροφίμους ενός γηροκομείου που μάλλον δεν αντιλαμβάνονται ότι πρωταγωνιστούν σε ταινία. Όμως, έστω και αν διαφωνήσεις με τη μεθοδολογία του ή με τη σχεδόν απάνθρωπη ματιά του, δεν μπορείς να μην αναγνωρίσεις πως όχι μόνο πρόκειται για τη δουλειά ενός εξαιρετικού σκηνοθέτη, αλλά και πως αποτελεί ένα απαραίτητο αντίδοτο σε μια εποχή εφησυχασμού και βολεμένης, επίπλαστης καλοσύνης.
- Σκηνοθεσία: Ούλριχ Ζάιντλ.
- Πρωταγωνιστούν: Εκατερίνα Ρακ, Πολ Χόφμαν, Μίκαελ Τόμας, Γκέοργκ Φρίντριχ, Νατάλια Μπαράνοβα.
- Χώρα: Αυστρία.
- Διάρκεια: 135 λεπτά
Yella
Ακόμη κι αν η έκπληξη που επιφυλάσσει για τους θεατές της η ταινία του Κρίστιαν Πέτζολντ στο φινάλε της είναι εύκολο να διαγνωσθεί πολύ νωρίτερα από τους πιο παρατηρητικούς ή υποψιασμένους, η ανατροπή δεν αποτελεί σε καμιά περίπτωση αυτοσκοπό. Το «Yella» δεν είναι μια από αυτές τις ταινίες στις οποίες «για κανένα λόγο δεν πρέπει να αποκαλύψετε το φινάλε», αντίθετα είναι ένα φιλμ που κάθε στιγμή του έχει λόγο ύπαρξης, ακόμη κι αν όσα συμβαίνουν στη διάρκειά του δεν δείχνουν ποτέ αληθινά συναρπαστικά.
Το φιλμ διατηρεί από την αρχή μέχρι το τέλος ένα αινιγματικό μυστηριώδες κλίμα, αποκαλύπτοντας ελάχιστα πράγματα για τον χαρακτήρα ή το παρελθόν της ηρωίδας του Γέλα και προτιμά να κινείται σε μια περιοχή συναισθηματικής αποστασιοποίησης, παρ’ όλο που όσα συμβαίνουν συχνά θα μπορούσαν να είναι βγαλμένα από τις δομές ενός τυπικού ψυχολογικού θρίλερ.
Η ιστορία ξεκινά με την Γέλα να ετοιμάζεται να εγκαταλείψει τη μικρή πόλη της Ανατολικής Γερμανίας που κατοικεί για το Ανόβερο, όπου την περιμένει μια καινούργια δουλειά. Μαζί αφήνει τον άντρα της, τον οποίο εγκαταλείπει επίσης. Όταν εκείνος την πείθει να την πάει μέχρι τον σταθμό του τρένου, σε ένα ξέσπασμά του ρίχνει το αμάξι από μια γέφυρα και μαζί βυθίζονται στα νερά του ποταμού που βρίσκεται από κάτω. Στο επόμενο πλάνο όμως η Γέλα βγαίνει από τα νερά, για να ακολουθήσει λίγο αργότερα και ο σύζυγός της, και καταφέρνει να προλάβει το τρένο.
Όταν όμως φτάσει στο Ανόβερο ανακαλύπτει πως η δουλειά της δεν υφίσταται πια, αλλά στο ξενοδοχείο της θα γνωρίσει έναν νεαρό επιχειρηματία που επενδύει σε εταιρείες οι οποίες χρειάζονται χρήματα για να αποδώσουν. Θα της ζητήσει να τον συνοδεύσει σε μια συνάντηση και θα της προτείνει να δουλέψουν μαζί. Κι ενώ τα πράγματα δείχνουν να παίρνουν θετική τροπή, η Γέλα βασανίζεται όχι μόνο από παράξενους ήχους που την κάνουν να χάνει την επαφή της με την πραγματικότητα, αλλά και από τον πρώην άντρα της που δείχνει να την ακολουθεί με απειλητικές διαθέσεις.
Όλα είναι ομιχλώδη και λίγο «κατεψυγμένα», ωστόσο η εξαιρετική ερμηνεία της Νίνα Χος μαγνητίζει τον θεατή και η σκηνοθεσία του Πέτζολντ χτίζει ένα γοητευτικό αίνιγμα, χρησιμοποιώντας με ευφυή τρόπο τους χώρους, την κάμερα και τους ηθοποιούς. Το αποτέλεσμα δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα υπαρξιακό (ή μήπως μεταφυσικό) θρίλερ, που ζητά από τον θεατή να ενώσει τις τελείες ανάμεσα στα σημεία του φιλμ για να σχηματίσει την εικόνα μιας ταινίας, η οποία δεν παύει να είναι γοητευτική κι ενδιαφέρουσα παρότι δεν είναι ακριβώς εύκολα προσβάσιμη.
Σκηνοθεσία: Κρίστιαν Πέτζολντ. Πρωταγωνιστούν: Νίνα Χος, Ντέβιντ Στρίσοου, Χίνερκ Σόνεμαν, Μπούκαρτ Κλαόισνερ. Χώρα: Γερμανία. Διάρκεια: 89΄
Γαμήλιο πάρτι
Ένας γάμος μετ’ εμποδίων με φόντο τη σύγχρονη Κρήτη αποτελεί την αφορμή γι’ αυτή τη χαριτωμένη φαρσοκωμωδία που εκπληρώνει τις φιλοδοξίες της οι οποίες, ευτυχώς γι’ αυτήν, δεν πάνε πέρα από την ελαφριά κωμωδία. Οι προσπάθειες του Ηλία και της Μαρίνας να ενωθούν με τα δεσμά του γάμου και οι περιπέτειες των καλεσμένων να φτάσουν στον χώρο όπου θα δοθεί το γαμήλιο πάρτι χρωματίζονται με μια σειρά από απρόοπτες καταστάσεις που δεν πάνε στ’ αλήθεια πολύ μακριά από αυτές της παλιομοδίτικης ελληνικής κωμωδίας, αλλά τουλάχιστον είναι γυρισμένες με κέφι και φρεσκάδα.
Η ελληνικής καταγωγής αμερικανίδα σκηνοθέτις Κριστίν Κρόκος δείχνει να διασκεδάζει την όλη διαδικασία και η μουσική των Locomondo προσθέτει πλάκα στο τελικό αποτέλεσμα. Κι αν τα αστεία συχνά δεν είναι τόσο αστεία, οι χαρακτήρες είναι σχηματικοί και οι καταστάσεις μακράν απέχουν από το να θεωρηθούν πρωτότυπες, εν τούτοις το φιλμ βλέπεται δίχως να κουράζει και αναμφίβολα βρίσκεται κλάσεις πάνω από υποπροϊόντα του τύπου «Το φιλί της Ζωής».
- Σκηνοθεσία: Κριστίν Κρόκος.
- Πρωταγωνιστούν: Φαίη Ξυλά, Άλεξ Δημητριάδης, Μπέτυ Μαγγίρα, Γιώργος Καραμίχος, Χρύσα Ρώπα, Χρήστος Μπίρος, Τάκης Χρυσικάκος.
- Χώρα: Ελλάδα.
- Διάρκεια: 90 λεπτά
Θανάσιμη εκδίκηση
Βασισμένο σε ένα βιβλίο του συγγραφέα του «Death Wish» και γυρισμένο από τον Τζέιμς Γουάν του «Σε βλέπω», η «Θανάσιμη εκδίκηση» ασφαλώς δεν απευθύνεται στους θεατές που αρέσκονται στην ανάγνωση βιβλίων της Τζέιν Όστιν και την παρακολούθηση ρομαντικών κομεντί. Όμως αυτή η ιστορία εκδίκησης που μεταμορφώνει τον φιλήσυχο επαγγελματία Κέβιν Μπέικον σε Τσαρλς Μπρόνσον, όταν ο γιος του πέφτει θύμα μιας συμμορίας δολοφόνων στο Λος Άντζελες, δεν πάει ούτε βήμα πέρα από τα συνηθισμένα κλισέ. Το μείγμα βίας και «στοχασμού» πάνω στην αυτοδικία, που εκ των πραγμάτων ακυρώνεται, δεν έχει τίποτα καινούργιο να προσφέρει παρά την προσπάθειά του να κρατήσει ένα σοβαρό προφίλ. Η ανοησία ξεχειλίζει από το φιλμ πιο πλούσια και από το αίμα που ρέει άφθονο.
- Σκηνοθεσία: Τζέιμς Γουάν.
- Πρωταγωνιστούν: Κέβιν Μπέικον, Γκάρετ Χέντλαντ, Κέλι Πρέστον, Τζον Γκούντμαν, Στιούαρτ Λάφερτι. Χώρα: ΗΠΑ.
- Διάρκεια: 106 λεπτά
Ο αόρατος
Μεταφέροντας την ιδέα του «Ghost» σε εφηβικές διαστάσεις και προσθέτοντας μερικά στοιχεία θρίλερ, ο «Αόρατος» ακολουθεί την ιστορία ενός νεαρού που μετά από έναν βίαιο ξυλοδαρμό εγκαταλείπεται σχεδόν νεκρός. Το πνεύμα του επιστρέφει αόρατο στην προηγούμενη ζωή του αναζητώντας τον τρόπο που κάνει την αστυνομία να ανακαλύψει το ετοιμοθάνατο σώμα του πριν είναι πολύ αργά. Αν η βασική ιδέα πίσω από αυτό το ριμέικ ενός σουηδικού φιλμ ακούγεται οριακά ενδιαφέρουσα, η ευκολία με την οποία τη χειρίζεται η ταινία την αποδυναμώνει από οποιαδήποτε σοβαρότητα ή σκοτεινιά, κάνοντάς την κατάλληλη μόνο για θεατές που βρίσκονται κοντά στην ηλικία των ηρώων, όταν τα συναισθήματα αναταράσσονται εύκολα και η συγκινησιακή φόρτιση δεν θέλει πολύ για να αγγίξει το κόκκινο.
- Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Σ. Γκόγιερ.
- Πρωταγωνιστούν: Τζάστιν Τσάτγουιν, Μαργκαρίτα Λεβιένα, Μάρσια Γκέι Χάρντεν, Κρις Μαρκέτ.
- Χώρα ΗΠΑ.
- Διάρκεια: 101 λεπτά
Μοιραία σύγκρουση
Μια ζεστή νύχτα του Σεπτέμβρη ο καθηγητής Ίθαν Λέρνερ, η γυναίκα του και η κόρη του παρακολουθούν περήφανοι ένα σχολικό κονσέρτο, όπου ο 10χρονος γιος τους Τζος παίζει τσέλο. Στον δρόμο για το σπίτι τους σταματούν σε ένα βενζινάδικο στη Reservation Road. Και τότε, ξαφνικά και με μυστηριώδη τρόπο, το αγόρι εξαφανίζεται. Μια νύχτα του Σεπτέμβρη ο Ντουάιτ, χωρισμένος δικηγόρος, και ο 11χρονος γιος του παρακολουθούν έναν αγώνα μπέιζμπολ. Στον δρόμο τους για το σπίτι της πρώην γυναίκας του πρέπει να σταματήσουν κάπου στη Reservation Road. Εκεί θα διασταυρωθούν οι μοίρες των δύο πατέρων και θα συγκλίνουν οι ζωές τους με απρόβλεπτα αποτελέσματα.
- Σκηνοθεσία: Τέρι Τζορτζ.
- Πρωταγωνιστούν: Χοακίν Φίνιξ, Μαρκ Ράφαλο, Τζένιφερ Κόνελι, Μίρα Σορβίνο.
- Χώρα: ΗΠΑ.
- Διάρκεια: 102 λεπτά
