Ο Πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς δήλωσε ότι η χώρα του θα μπορούσε κάλλιστα να εκμεταλλευτεί το λίθιο από το 2028, έπειτα από νέες εγγυήσεις έλαβε από την τόσο από την αυστραλιανή εταιρεία εξόρυξης Rio Tinto, όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με αυτό το αμφιλεγόμενο έργο, όπως ανέφερε η Financial Times την Κυριακή.
Σύμφωνα με τη Rio Tinto, η περιοχή Jadar στη δυτική Σερβία διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα αποθέματα λιθίου στην Ευρώπη – ένα στρατηγικά πολύτιμο μέταλλο που είναι κρίσιμο για την παραγωγή μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων.
Τα αποθέματα ανακαλύφθηκαν το 2004, αλλά η σερβική κυβέρνηση ανέστειλε το εξορυκτικό έργο το 2022 μετά από εβδομάδες διαδηλώσεων που προκλήθηκαν από ανησυχίες για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.
Ο Βούτσιτς δήλωσε στη Financial Times ότι ο γίγαντας της εξόρυξης και η Ευρωπαϊκή Ένωση είχαν δώσει «νέες εγγυήσεις» όσον αφορά τη συμμόρφωση με τα περιβαλλοντικά πρότυπα.
«Αν υλοποιήσουμε όλα όσα υποσχόμαστε, (το ορυχείο) θα μπορούσε να ανοίξει το 2028», είπε ο Βούτσιτς, προσθέτοντας ότι αυτό θα αποτελούσε σημαντική αλλαγή για τη χώρα και ολόκληρη την περιοχή.
Ο πρόεδρος είπε ότι το ορυχείο αναμένεται να παράγει 58.000 τόνους λιθίου ετησίως, που θα ισοδυναμεί με το 17% της παραγωγής ηλεκτρικών οχημάτων στην Ευρώπη ή 1,1 εκατομμύρια αυτοκίνητα.
Οι πολιτικοί αντίπαλοι είχαν προηγουμένως κατηγορήσει τη Rio Tinto και τον Βούτσιτς για έλλειψη διαφάνειας στη διαδικασία και για άρνηση δημοσίευσης περιβαλλοντικών εκθέσεων για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις που μπορούν να προκύψουν από την εξόρυξη.
Την Πέμπτη, ο μεταλλευτικός γίγαντας δημοσίευσε μια περιβαλλοντική έκθεση επιπτώσεων που στόχευε να κατευνάσει τις ανησυχίες και να επαναπροσδιορίσει τους όρους της συζήτησης, με την εταιρεία να υπόσχεται θα γίνει χρήση τεχνολογίας που είναι «ασφαλής, αξιόπιστη και αποδεδειγμένη ότι λειτουργεί σωστά».
Η Rio Tinto κατήγγειλε «μια εκτεταμένη εκστρατεία παραπληροφόρησης βασισμένη σε συκοφαντικά στοιχεία» προβάλλοντας «αβάσιμους ισχυρισμούς» ότι το έργο θα έβλαπτε τους υδάτινους πόρους, το έδαφος, τη βιοποικιλότητα, την ποιότητα του αέρα και την ανθρώπινη υγεία.
Τον Σεπτέμβριο του 2023, η Σερβία υπέγραψε μια επιστολή προθέσεων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για μια στρατηγική συνεργασία στους τομείς των μπαταριών και των πρώτων υλών.
