Κατά το παρελθόν ένα παιδί έπρεπε να γίνει 18 ετών για να βγει ραντεβού, να πάει διακοπές μόνο του ή ακόμη και να έχει τη δική του τηλεόραση στο δωμάτιο του. Σήμερα, τα παιδιά φαίνεται να ωριμάζουν τόσο γρήγορα που στην ηλικία των 10 ετών είναι ήδη… ενήλικες!
Ο Zach Plant έχει καλή σχέση με τους γονείς του, με τους οποίους παίζει μπέιζμπολ, και τα Σαββατοκύριακα τους βοηθά στις εργασίες σε έναν μικρό αμπελώνα που έχουν στο αγρόκτημα τους στη Βόρεια Καλιφόρνια. Πρόσφατα, όμως, οι γονείς του μικρού Ζακ έχουν αρχίσει να παρατηρούν μια σημαντική αλλαγή στη συμπεριφορά του γιου τους. Εκτός από αυτό, ο Zach είπε επίσης στους γονείς του ότι ήθελε να μακρύνει τα μαλλιά του.
«Μερικές φορές μιλάει χρησιμοποιώντας την διάλεκτο των εφήβων» σχολιάζει ο Tom Plante, ο πατέρας του Zach.
Το θέμα είναι ότι ο Zach δεν είναι έφηβος. Είναι 10 ετών – από την μια είναι ένα πολύ χαριτωμένο παιδάκι της πέμπτης δημοτικού που τρελαίνεται να παρακολουθεί Animal Planet, να παίζει με τον σκύλο και την κατοικίδια σαύρα του και από την άλλη είναι ένα άτομο που χρειάζεται συσκευή iPod.
Κατά κάποιο τρόπο, αυτή διαδικασία είναι απλά μέρος της αναζήτησης της ανεξαρτησίας του ατόμου. Όμως οι ειδικοί αναφέρουν ότι η τυπική συμπεριφορά των σημερινών παιδιών που βρίσκονται στην ηλικία των 8-12 ετών είναι παρόμοια με εκείνη των εφήβων πριν από μερικές δεκαετίες.
Κάποια από αυτά τα παιδιά πηγαίνουν σε «ραντεβού», κάποια άλλα έχουν προσωπικό κινητό τηλέφωνο, ακούνε μουσική pop, παίζουν παιχνίδια στον υπολογιστή που απευθύνονται σε μεγαλύτερες ηλικίες ενώ τα κορίτσια φοράνε make- up και ντύνονται με τρόπο που δεν ταιριάζει στην ηλικία τους.
Ο Zach έχει παρατηρήσει αυτήν την αλλαγή στην συμπεριφορά και των φίλων του.
«Πολλά παιδιά ενοχλούνται συχνά από τους γονείς τους. Όταν βρίσκομαι με κάποιο άλλο παιδί στο σπίτι του, αγνοούν τους γονείς τους επιδεικτικά. Όταν οι γονείς πραγματοποιήσουν κάποια επιθυμία τους λένε απλά «εντάξει» χωρίς να δώσουν ιδιαίτερη σημασία».
Το φαινόμενο της μετατροπής των παιδιών μικρότερων ηλικιών σε έφηβους είναι περίπλοκο και αρκετά ανησυχητικό για τους γονείς και τους ειδικούς που ασχολούνται με τα παιδιά. Αναρωτιούνται εάν τα παιδιά έχουν τα εφόδια για να αντιμετωπίσουν τα δυσεπίλυτα προβλήματα που μπορούν να προκύψουν στον κόσμο των ενηλίκων.
Η Δρ. Liz Alderman ιατρικός σύμβουλος ειδική σε θέματα εφηβείας από το Montefiore Medical Center της Ν. Υόρκης, αναφέρει: «Είμαι σίγουρη ότι αυτή δεν είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που συζητιέται αυτό το θέμα. Σίγουρα έχω αντιληφθεί, όπως όλοι μας, το φαινόμενο της πρόωρης ωρίμανσης και δεν είμαι σίγουρη εάν είναι κάτι θετικό»
Η Alderman και οι συνάδελφοι της που μελετούν την συμπεριφορά των παιδιών, θεωρούν ότι αυτό το φαινόμενο έχει φυσική και κοινωνική προέλευση.
Οι πρόωρες αλλαγές
Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, υπάρχει πρόωρη σωματική ανάπτυξη στις ηλικίες των 8-12 ετών. Για παράδειγμα η κατάσταση της εμμηνόρροιας για τα κορίτσια ξεκινάει από το δημοτικό, ένα φαινόμενο που ειδικοί αποδίδουν στην βελτιωμένη διατροφή και σε μερικές περιπτώσεις στην παχυσαρκία.
Ενώ η κατάσταση για τα αρσενικά άτομα βρίσκεται ακόμα υπό μελέτη, τα αποτελέσματα για τα κορίτσια ανάγκασαν κάποιους ενδοκρινολόγους να ρίξουν το μέσο όριο της ανάπτυξης του γυναικείου στήθους στην ηλικία των 5 – 6 ετών.
Σε συνδυασμό με τα παραπάνω πολλά παιδιά σε πολύ μικρές ηλικίες έρχονται αντιμέτωπα με το πλήθος των κοινωνικών προβλημάτων και προκαταλήψεων.
Επιπροσθέτως οι ναρκωτικές ουσίες, η προβολή του σεξ, η ασυδοσία του κόσμου έχουν επηρεάσει αρνητικά τα ανήλικα παιδιά και σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και του καταναλωτισμού που έχουν ως συνέπεια την αύξηση των ρυθμών της καθημερινής ζωής, τα παιδιά αποκτούν πρόσβαση και γνώμη για διάφορα θέματα τα οποία πολλές φορές οι γονείς δεν εγκρίνουν.
Ο Plante, ο οποίος εκτός από πατέρας του μικρού Zach είναι και καθηγητής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο Santa Clara της California, αναφέρει ότι παρατηρεί τα αποτελέσματα όλων των παραπάνω παραγόντων καθημερινά στην προσωπική του ζωή.
Η επιβολή των ορίων
Ο Plante αναφέρει: «Τα παιδιά δείχνουν μεγαλύτερα από την ηλικία τους και ντύνονται με ανάλογο τρόπο. Προσπαθούν να προβληθούν μέσα από τη βία, το σεξ και το χιούμορ των ενηλίκων ακόμα και όταν οι γονείς το απαγορεύουν. Μερικές φορές μάλιστα οι γονείς καταλήγουν να ενθαρρύνουν αυτές τις συμπεριφορές αφού έχουν αποτύχει να θέσουν τα όρια».
«Όλα τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι τα παιδιά φτάνουν στην περίοδο της εφηβείας πολύ νωρίτερα απ’ ότι συνηθίζονταν παλιότερα».
Η Natalie Wickstrom 10 ετών από την πόλη Atlanta της Georgia αναφέρει ότι τα κορίτσια της ηλικίας της μερικές φοράνε λίγο ακατάλληλα ρούχα.
Τα κορίτσια στην τάξη της επίσης δεν περιορίζονται μόνο στο θέμα του θαυμασμού του αντίθετου φύλου αλλά και στην δημιουργία σχέσεων.
«Δεν υπάρχουν νόμοι, ούτε και όρια σχετικά με το τι μπορεί να κάνει κάποιος» σχολιάζει η Natalie.
Η Billie Wickstrom, μητέρα της Natalie, λέει ότι η κόρη της έχει επηρεαστεί από αυτή την τάση αλλά σε βαθμό που οι γονείς της θεωρούν επιθυμητό.
«Κάποιοι γονείς μπορούν να δυσκολέψουν αρκετά κάποιους από εμάς που προσπαθούμε να προφυλάξουμε τα παιδιά μας» σχολιάζει η Wickstrom.
Έως τώρα η Billie Wickstrom και ο άντρας της έχουν αντισταθεί στις πιέσεις της μικρής Natalie να τρυπήσει τα αυτιά της, κάτι το οποίο οι περισσότερες φίλες της έχουν κάνει. Τώρα η Natalie ζητάει επίμονα από τους γονείς της κινητό τηλέφωνο αλλά και συσκευή iPod.
Η μικρή αναφερομένη στα «δημοφιλή» άτομα λέει : «Πιστεύω ότι ίσως εάν πάρω κάποιο από αυτά τα πράγματα, θα μπορούσα να μιλήσω για τα θέματα τα οποία μιλούν και αυτοί».
Η ανάγκη της επιβεβαίωσης
Πρόκειται για ένα θέμα που σχετίζεται με την ηλικία. Τα παιδιά θέλουν να ταιριάξουν με το σύνολο και τα μικρότερα παιδιά θέλουν να μοιάσουν στα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας.
Όσο τα όρια διευρύνονται, οι ειδικοί αναφέρουν ότι οι επιπτώσεις είναι μεγαλύτερες. Οι γονείς και τα παιδιά έρχονται όλο και πιο συχνά αντιμέτωποι με περιπτώσεις ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης αλλά και σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσήματων.
Η γιατρός Alderman Υόρκη, αναφέρει: «Σωματικά είναι ενήλικες αλλά θεωρητικά είναι ακόμα παιδιά». Θεωρεί ότι οι επιδράσεις του πολιτισμού μας έχουν επηρεάσει και τα παιδιά της.
Φέτος ο 12χρονος γιος της άκουσε την διάσημη pop εκτέλεση του τραγουδιού “Promiscuous” (αυτός που κάνει έκλυτο βίο, είναι «ελαφρών» ηθών) και ζήτησε από τη μητέρα του να του εξηγήσει το νόημα αυτής της λέξης.
Η Alderman λέει: «Είμαι σύμφωνη με αυτές τις συζητήσεις, άλλα όταν γίνονται συνέχεια είναι κάπως επικίνδυνο».
Πιστεύει ότι πολλοί γονείς αντιμετωπίζουν αυτές τις συζητήσεις με απαράδεκτο τρόπο. Ορισμένα άτομα τρομοκρατούνται από τέτοιες συζητήσεις ενώ κάποιοι διασκεδάζουν παρατηρώντας αυτή την εφηβική συμπεριφορά στα 10χρονα παιδιά τους.
Οι επιρροές
Οι επιδράσεις που δέχονται καθημερινά τα παιδιά από τόσους διαφορετικούς παράγοντες, όπως η τηλεόραση, το internet αλλά και από την καθημερινή τους ζωή είναι τόσο ισχυρές που οι γονείς νιώθουν εντελώς αδύναμοι.
Η Claire Unterseher, μια μητέρα από το Chicago, αναφέρει ότι επιτρέπει στα παιδιά της, που είναι 8 και 7 χρονών, να παρακολουθούν μόνο δημόσια τηλεόραση.
Παρόλα αυτά φτάνοντας σπίτι από το σχολείο ζητάνε να κατεβάσουν τραγούδια από το internet τα οποία είναι κατάλληλα μάλλον για τις ηλικίες της εφηβείας.
«Νομίζω ότι αγόρασα το πρώτο μου άλμπουμ των Abba όταν ήμουν 13 – 14 ετών ενώ ο 7χρονος γιος μου θέλει να ακούει Kelly Clarkson συνέχεια» αναφέρει η Unterseher. «Γιατί ενδιαφέρονται για τέτοια θέματα που αφορούν τους ενήλικες;»
Μέρος αυτής της συμπεριφοράς οφείλεται στο μάρκετινγκ, οι ηλικίες των 8-12 ετών είναι επιθυμητή ομάδα πληθυσμού προς εκμετάλλευση.
Οι διαφημιστές θεωρούν ότι τα παιδιά και οι έφηβοι επηρεάζουν κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό τις αγορές ενός καταναλωτή, από αποφάσεις που αφορούν την αγορά αυτοκινήτων αλλά και οικογενειακές διακοπές.
Οι κατασκευαστές παιχνιδιών επίσης προσπαθώντας να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των μικρών ηλικιών, έχουν κατασκευάσει παιχνίδια τα οποία θα συνδυάζονται με τα ενδιαφέροντα των ηλικιών αυτών.
Η Diane Levin, καθηγήτρια της ανθρώπινης ανάπτυξης και της παιδικής ηλικίας στο κολέγιο Wheelock της Boston, είναι ανάμεσα στα άτομα που επιδιώκουν τον έλεγχο παιχνιδιών που είναι πολύ βίαια ή ακατάλληλα για μικρότερες ηλικίες.
Η αντίδραση
Φέτος η Levin και κάποια άλλα άτομα από την οργάνωση που είναι γνωστή με το όνομα Commercial-Free Childhood, ανάγκασαν την κατασκευάστρια εταιρία Hasbro να σταματήσει την παραγωγή κάποιων παιχνιδιών που θεωρήθηκαν ακατάλληλα.
Κάποιοι άλλοι γονείς, καταφεύγουν σε άλλες μεθόδους.
Ο Clyde Otis III, δικηγόρος που ασχολείται με την μουσική, έχει συνθέσει μια σειρά μουσικών CD τα οποία ονομάζονται “Music Talking” και συμπεριλαμβάνουν κλασικά παλιά τραγούδια που πιστεύει ότι θα έχουν ενδιαφέρον για τις ηλικίες των 8 – 12 ετών. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται καλλιτέχνες όπως οι Aretha Franklin, Rose Royce και Blessid Union of Souls.
«Δεν θα ήθελα να θεωρηθώ σεμνότυφος αλλά τα πράγματα έχουν ξεφύγει από τον έλεγχο» αναφέρει ο Otis, πατέρας τριών παιδιών από το Maplewood, New Jersey.
Σε τελική ανάλυση πολλοί γονείς θεωρούν ότι η επίτευξη της ισορροπίας μεταξύ της επιβολής κανονισμών και της ελεύθερης ανάπτυξης της ανεξαρτησίας του ατόμου του παιδιού είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση.
