Αναλυτική περιγραφή για όλους τους τομείς περιέχουν τον ορισμό στρώμα
Τι είναι Στρώμα στην Ιστολογία
Στην ιστολογία στρώμα ονομάζεται το συνδετικοαγγειακό δίκτυο ενός ιστού. Δεν αποτελεί απλό ερειστικό ιστό, γιατί έχει βασική σημασία για το μεταβολισμό.
Τι είναι Στρώμα στη Μηχανική
Στη μηχανική έχουμε το οριακό στρώμα. Αυτό είναι λεπτή ζώνη αργής ροής στην επιφάνεια ενός σώματος, που κινείται σχετικά προς ένα ρευστό. Δημιουργείται από την εσωτερική τριβή του ρευστού και σκεπάζει σαν επιδερμίδα το στρώμα.
Η ταχύτητα του ρευστού στο οριακό σώμα μεταβάλλεται από το μηδέν (στην επιφάνεια του σώματος), μέχρι την ταχύτητα του ελεύθερου υγρού στο τέλος του οριακού στρώματος.
Στην πτέρυγα αεροπλάνων για ταχύτητες 200 – 700 χλμ. την ώρα, το πάχος του οριακού στρώματος είναι λίγα μόνο χιλιοστά. Η ροή του υγρού στο ορικό στρώμα είναι στην αρχή στρωτή και από ένα σημείο κι έπειτα γίνεται ακατάστατη. Το σημείο αυτό ονομάζεται σημείο μετάπτωσης. Το ορικό στρώμα παίζει σπουδαίο ρόλο στην αεροδυναμική των μεγάλων ταχυτήτων.
Τι είναι Στρώμα στη Γεωλογία
Στη γεωλογία, στρώμα ονομάζεται πλάκα που αποτελείται από ένα πέτρωμα, απλώνεται κυρίως σε δύο διαστάσεις και περιορίζεται από δύο λίγο ή πολύ επίπεδες επιφάνειες. Οι επιφάνειες αυτές λέγονται επιφάνειες στρώσεως και αυτή που είναι προς τα κάτω ονομάζεται πέλμα ή κρηπιδαία επιφάνεια, ενώ αυτή που είναι προς τα πάνω στεγαστρίς ή στέγη. Με τη μορφή του στρώματος παρουσιάζονται κυρίως στη φύση τα ιζηματογενή ή στρωσιγενή πετρώματα σε αντίθεση με τα εκρηξιγενή, που παίρνουν μορφή όγκων ανώμαλων, που απλώνονται συνήθως και στις τρεις διαστάσεις.
Τα ιζηματογενή πετρώματα παρουσιάζονται σε στρώματα, γιατί σχηματίζονται με καθίζηση (κατακάθισμα) στους πυθμένες λιμνών ή θαλασσών υλικών που ήταν διαλυμένα ή αιωρούνταν μέσα στα νερά τους και σε σύνδεση κατόπιν των υλικών αυτών σε μια συμπαγή μάζα. Η απόθεση, όμως, των υλικών αυτών δε γίνεται συνεχώς.
Πολλές φορές διακόπτεται η απόθεση για ένα χρονικό διάστημα και επαναλαμβάνεται ξανά. Κάθε διακοπή της απόθεσης γίνεται αφορμή να δημιουργηθεί μια επιφάνεια που θα διαχωρίζει τα υλικά της μιας απόθεσης από τα υλικά της άλλης. Αυτή η επιφάνεια λέγεται αρμός των στρωμάτων. Και η πλάκα των υλικών που αποτέθηκαν, που απλώνεται μεταξύ δύο αρμών, είναι ένα στρώμα. Αρμός θα δημιουργηθεί και στην περίπτωση που θα διακοπεί η απόθεση ενός υλικού και θα αρχίσει η απόθεση άλλου διαφορετικού υλικού. Γι’ αυτό συναντιόνται πάρα πολύ συχνά στρώματα από ασβεστόλιθο ή ψαμμίτη, που χωρίζονται από λεπτά στρώματα πηλού ή αργίλου.
Περισσότερα στρώματα που είναι το ένα πάνω στο άλλο παράλληλα και ομοιόμορφα αποτελούν ένα σύμπλεγμα ή αλληλουχία ή ομάδα ή σειρά στρωμάτων. Σε μια τέτοια σειρά διακρίνουμε επικείμενο και υποκείμενο στρώμα. Το επικείμενο στρώμα κάθεται πάνω στο υποκείμενο και εφόσον η σειρά δεν έχει πάθει διατάραξη είναι και νεότερο από το υποκείμενο, γιατί σχηματίστηκε ύστερα από αυτό.
Η κάθετη απόσταση ανάμεσα στο πέλμα και στη στέγη ενός στρώματος λέγεται πάχος του στρώματος. Το πάχος ενός στρώματος εξαρτάται από τη διάρκεια που έχει η συνεχής και αδιάκοπη απόθεση υλικού, καθώς και από την ταχύτητα με την οποία γίνεται η απόθεση. Ανάλογα με το πάχος τους διακρίνονται τα στρώματα σε μπάγκους, τράπεζες, κοιτάσματα, κοίτες, φακούς, ενστρώσεις, καθώς και σε λεπτοστρωματώδη, φυλλοστρωματώδη, παχυστρωματώδη.
Όταν ένα στρώμα γίνεται λεπτότερο και στο τέλος παύει, λέμε πως αποσφηνώνεται.
Η τομή ενός στρώματος με την επιφάνεια της γης λέγεται εμφάνιση. Όταν στην εμφάνιση τα στρώματα παρουσιάζονται πολύ καθαρά, τότε τα κομμάτια των στρωμάτων που προεξέχουν λέγονται ακρόκρημνα, ιδιαίτερα όταν είναι απόκρημνα και στέκονται κάθετα ή λοξά προς τον ορίζοντα. Οι εμφανίσεις που παρουσιάζουν οριζόντια στρώματα λέγονται επίσης μέτωπα.
Τα ιζηματογενή ή στρωσιγενή πετρώματα αποτέθηκαν στους πυθμένες θαλασσών ή λιμνών σε στρώματα, που στην αρχή είχαν οριζόντια ή λίγο πλαγιασμένη θέση. Λίγα όμως από τα οριζόντια στρώματα διατήρησαν την αρχική τους θέση. Περισσότερο τα οριζόντια στρώματα, που αρχικά ήταν οριζόντια, έπαθαν διαταράξεις. Οι διαταράξεις αυτές προκάλεσαν μονόπλευρη ανόρθωση των στρωμάτων ή πτύχωση (στολίδωση) ή διάρρηξη και μετακίνησή τους.
Στη μονόπλευρη ανόρθωση αυτά που ήταν στην αρχή οριζόντια στρώματα παίρνουν μια κλίση προς ένα σημείο του ορίζοντα ή παίρνουν θέση κατακόρυφη ή αναποδογυρίζουν έτσι, που η κάτω επιφάνειά τους γίνεται επάνω. Αντίστοιχα με τη νέα τους θέση που παίρνουν τα στρώματα με τη μονόπλευρη ανόρθωση, λέγονται κεκλιμένα, κατακόρυφα, ανεστραμμένα. Στα ανεστραμμένα στρώματα το παλιότερο στρώμα κάθεται πάνω στο νεότερο.
Πάρα πολύ μεγάλη γεωλογική και μεταλλευτική αξία έχει ο προσδιορισμός της θέσης των στρωμάτων που έχουν ανορθωθεί σε σχέση με τον ορίζοντα, η λεγόμενη παράταξη των στρωμάτων.
Η παράταξη καθορίζεται με την έρευνα δύο γραμμών, που με το μυαλό μας φέρνουμε πάνω σε μια επιφάνεια στρώσης κάθε στρώματος έτσι, που η μια να είναι οριζόντια και η άλλη κάθετη προς αυτήν. H οριζόντια γραμμή δείχνει τη διεύθυνση του στρώματος και η κάθετη την κλίση του στρώματος προς τον ορίζοντα.
Όταν λέμε διεύθυνση ενός στρώματος, εννοούμε τη γωνία που σχηματίζει η γραμμή της διεύθυνσής του με τον αστρονομικό μεσημβρινό, πόσες δηλ. μοίρες αποκλίνει η γραμμή αυτή προς Α ή προς Δ του βόρειου πόλου της μαγνητικής βελόνας, την κλίση του στρώματος, δηλ. τη γωνία που σχηματίζει η γραμμή της κλίσης του με τον ορίζοντα (το οριζόντιο επίπεδο). Και τις δύο γωνίες τις μετράμε σε μοίρες.
Έτσι λέμε, π.Χ., πως ένα στρώμα έχει διεύθυνση 30° προς Α (Β – 30° – Α) και κλίση νοτιοανατολική 15°. Ο προσδιορισμός των δύο αυτών γωνιών γίνεται με τη γεωλογική ή μεταλλευτική πυξίδα. Στους γεωλογικούς χάρτες η παράταξη των στρωμάτων σημειώνεται με κατάλληλα σημεία.
