Η τρίτη ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη, Το Κορίτσι Με Τα Μαύρα, είναι ένα δράμα που πραγμετεύεται κοινωνικά ζητήματα με μια κυρίως ψυχογραφική αλλά και εθνογραφική διάθεση. Γυρισμένη το 1956 αποκλειστικά στην Ύδρα, κέρδισε τον ελληνικό αλλά και παγκόσμιο θαυμασμό. Απέσπασε το Ασημένιο Βραβείο στο Φεστιβάλ της Μόσχας, παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ των Καννών αλλά και βραβεύτηκε με τη Χρυσή Σφαίρα ως η Καλύτερη Ξένη Ταινία από την Επιτροπή Ανταποκριτών Ξένου Τύπου στο Hollywood.
Η ταινία προσεγγίζει την ελληνική κοινωνία μετά τον Εμφύλιο, όταν οι ταξικές διαφορές επαναπροσδιορίζονταν. Ο Κακογιάννης αντιπαραβάλλει την αστική -αθηναική κυρίως- ζωή με αυτήν στην επαρχία, και αγγίζει ζητήματα αξιοπρέπειας, τιμής, ευθύνης και κοινωνικών στερεοτύπων. Η μεταφορά γίνεται μέσω μιας γυναίκας, της γοητευτικής Ελλης Λαμπέτη, η οποία σηκώνει στους ώμους της την κοινωνική κριτική και τα βάρη της οικογένειάς της. Ο Δημήτρης Χορν, ο ηθοποιός με την αυτοσαρκαστική διάθεση και τη ‘διανοουμενίστικη’ γοητεία, παίζει στο πλάι της, το ρόλο του αστού συγγραφέα που θα την απαλλάξει από τη ‘γύμνια’ και την αυστηρότητα της κοινωνίας της.
Ο Παύλος (Δημήτρης Χορν), ένας ταλαντούχος συγγραφέας, βρίσκεται στην Ύδρα σε διακοπές μαζί με τον φίλο του Αντώνη (Νότης Περγιάλης). Νοικιάζει δωμάτιο στο σπίτι μιας χήρας (Ελένη Ζαφειρίου) η οποία είναι κατακριτέα από τους συμπολίτες της για τις ερωτικές σχέσεις που συνάπτει. Έχει χάσει τα πλούτη που είχε πριν την Κατοχή, όταν ο άντρας της ζούσε, αλλά και μια κόρη. Τη θλίψη για την οικονομική και κοινωνική κατάληξη της οικογένειας προδίδει η όμορφη κόρη της Μαρίνα (Έλλη Λαμπέτη), η οποία χαρακτηρίζεται ως ακατάδεκτη και λιγομίλητη από τους Υδραίους και κυρίως από τον μάταιο διεκδικητή της Χρήστο (Γιώργος Φούντας).
Ο αδερφός της Μήτσος, ο άντρας του σπιτιού, προσπαθεί με παλικαρίσιο τρόπο να διαφυλάξει την τιμή της οικογένειας και την αξιοπρέπεια που της έχει απομείνει. Η έφοδος των ‘ξένων’, όπως τους χαρακτηρίζουν οι γείτονες, και ειδικά του Παύλου θα δώσει στη Μαρίνα μια διαφορετική, πιο αστική, εκδοχή της κατάστασης. Ο έρωτας και η ελπίδα θα την απελευθερώσουν ακόμα και μέσα από τραγικά επακόλουθα.
Η ταινία λειτουργεί με πολλούς συμβολισμούς: Ένα πλοίο σημάνει αναχώρηση, δίνει το σύνθημα στους ήρωες να αλλάξουν πορεία. Η θάλλασσα καθαρή και απέραντη αποτελεί για τους ήρωες το μέσο διαφυγής από τη μιζέρια, υπόσχεται τη ξενοιασιά αλλά και τον κίνδυνο. Ένα χαρούμενο νησιώτικο τραγούδι προδίδει την τοποθεσία με μια γνήσια παραδοσιακή διάθεση που έρχεται όμως να διακόψει ο τίτλος της ταινίας, ‘Το Κορίτσι Με Τα Μαύρα’. Μια ταινία αντιθέσεων, άμεσα συνδεμένη με την ελληνική πραγματικότητα, παρουσιάζει τη ψυχοσύνθεση ποικίλων χαρακτήρων σε μια μεταβατική περίοδο.
Η ταινία γυρίστηκε με μικρό προϋπολογιμό μέσα σε 8 μόνο εβδομάδες και με τη χρήση μίας μόνο κάμερας. Η σκηνοθεσία του Κακογιάννη όμως με τη καταπληκτική φωτογραφία, το διαδοχικό μοντάζ, τα εξωτερικά πλάνα εξέπλησε όλο τον κινηματογραφικό κόσμο της εποχής και παραμένει ακόμα και σήμερα σπουδαίο παραδείγμα της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Την ταινία ωστόσο πλαισιώνουν δύο εξαιρετικοί ερμηνευτές: Ο Χορν με τον ιδιαίτερο τρόπο που χρησιμοποιεί την ελληνική γλώσσα, με κατάφαση που κρύβει αμφιβολία, άψογα αποδίδει έναν χαρακτήρα που αναζητά τον εαυτό του με δισταγμό αλλά που τελικά ωριμάζει μέσα από την αγάπη και την τραχύτητα της επαρχίας.
Η Έλλη Λαμπέτη με διεισδυτικότητα μεταμορφώνεται από την θλιμμένη γυναίκα που απαντά (σε διάλογο με τον Παύλο για την χαρά της αγάπης): ‘Μας έχει ρημάξει η ντροπή, το μίσος, ο θάνατος’, στη δυναμική και παθιασμένη γυναίκα που φωνάζει ‘Γιατί δεν είναι ντροπή νάγαπάει κανείς. Ντροπή είναι να λέει ψέμματα και να φοβάται’. Ο Δημήτρης Χορν και η Ελλη Λαμπέτη με την εκφραστικότητα του προσώπου τους αλλά και του σώματός τους μετέφεραν με απόλυτη φυσικότητα τις σύνθετες εναλλαγές του σεναρίου.
Το Κορίτσι Με Τα Μαύρα, σφραγίζει με την πρωτοπορία της τον ελληνικό κινηματογράφο μετά τον Εμφύλιο και προσφέρει εναλλακτικές τόσο στην τεχνική όσο και στη σκηνοθεσία που κυριαρχούσε εκείνη την εποχή. Η φημισμένη σκηνή της διάσωσης των παιδιών από τη βάρκα που βουλιάζει καθώς και η κηδεία που επακολουθεί αποτελούν τραγικές ειρωνίες διδαγμένες από την ελληνική αρχαιότητα, ενώ η λιτότητα που τις χαρακτηρίζει παραπέμπει στο αρχαίο ελληνικό δράμα. Έντονα επηρρεασμένος από τον ιταλικό νεορεαλισμό, ο Κακογιάννης φιλτράρει την ελληνική ιδιοσυγκρασία και παράδοση και δίνει ένα χαρούμενο τέλος αλλά διακριτικό, με ρεαλισμό και χωρίς υπερβολές.
- Βαθμολογία: 9/10
. Η τρίτη ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη, Το Κορίτσι Με Τα Μαύρα, είναι ένα δράμα που πραγμετεύεται){kind=link}