Μετά από τρία ολόκληρα χρόνια σχεδιασμού του εγχειρήματος, πέντε αποστολές και ένα ταξίδι δύο εβδομάδων μέσα στην πυκνή ζούγκλα, οι επιστήμονες έφτασαν στο σημείο που βρίσκεται το ψηλότερο δέντρο στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου. Και μάλιστα είναι τόσο πανύψηλο για τα δεδομένα ενός δέντρου, που αναλογικά έχει το μέγεθος όσο ενός κτιρίου 25 ορόφων.
Το γιγάντιο δέντρο, του οποίου η κορυφή προεξέχει πιο ψηλά από τα υπόλοιπα στο φυσικό καταφύγιο του ποταμού Ιραταπουρού (Iratapuru) στη βόρεια Βραζιλία, είναι ένα angelim vermelho (επιστημονική ονομασία: Dinizia excelsa) με ύψος 88,5 μέτρα (290 πόδια) και διάμετρο 9,9 μέτρα (32 πόδια) και θεωρείται το μεγαλύτερο που έχει εντοπιστεί ποτέ στον Αμαζόνιο, λένε οι επιστήμονες.
Οι ερευνητές εντόπισαν για πρώτη φορά αυτό το τεράστιο δέντρο σε δορυφορικές εικόνες το 2019 ως μέρος ενός έργου για την τρισδιάστατη χαρτογράφηση της περιοχής.
Λίγους μήνες αργότερα από τον εντοπισμό του, μια ομάδα ακαδημαϊκών, περιβαλλοντολόγων και ντόπιων που γνωρίζουν καλά την περιοχή, διοργάνωσαν μια αποστολή για να προσπαθήσουν να φτάσουν στο μέρος που βρίσκεται αυτό το δέντρο. Αλλά μετά από μια 10ήμερη πεζοπορία σε δύσκολα και κακοτράχαλα εδάφη, εξαντλημένοι από την κούραση, με ελάχιστες προμήθειες, και με ένα μέλος της ομάδας να έχει αρρωστήσει βαριά, έπρεπε τελικά να σταματήσουν αυτό το ταξίδι και να γυρίσουν πίσω για ευνόητους λόγους.
Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί πως οι συγκεκριμένοι ερευνητές έχουν πλούσιο ιστορικό πάνω σε αυτό το ζήτημα, αφού διεξήγαγαν κατά το παρελθόν τρεις ακόμη διαφορετικές αποστολές στην απομακρυσμένη και δύσβατη περιοχή Jari Valley, που βρίσκεται στα σύνορα μεταξύ των πολιτειών Amapa και Para, φτάνοντας κοντά σε πολλά άλλα γιγάντια δέντρα, συμπεριλαμβανομένου της ψηλότερης βραζιλιάνικης καρυδιάς που έχει καταγραφεί ποτέ στον Αμαζόνιο – με ύψος 66 μέτρα.
Αλλά το τεράστιο δέντρο «angelim vermelho» θεωρούνταν άπιαστο όνειρο μέχρι την αποστολή της 12ης-25ης Σεπτεμβρίου, όταν οι ερευνητές ταξίδεψαν 250 χιλιόμετρα (155 μίλια) με βάρκα μέσα σε ποτάμια με επικίνδυνα ορμητικά νερά, συν άλλα 20 χιλιόμετρα με τα πόδια μέσα στην ορεινή ζούγκλα για να φτάσουν στο επιθυμητό σημείο.
Μάλιστα σε αυτή την τελευταία αποστολή συνέβη επίσης κάτι δυσάρεστο που επηρέασε ψυχολογικά και την υπόλοιπη ομάδα, και έχει να κάνει με το γεγονός πως ένα άτομο από την 19μελή αποστολή τον δάγκωσε μια δηλητηριώδης αράχνη, όμως – κατά κάποιο τρόπο – στάθηκε τυχερός μέσα στην ατυχία του, γιατί σε τούτη την ομάδα υπήρχε και ένας γιατρός, ο οποίος είχε μαζί του όλα τα απαραίτητα εφόδια και αντίδοτα για τέτοιου είδους περιστάσεις, προκειμένου να μην πεθάνει κάποιος άνθρωπος.
Ο Diego Armando Silva από το πανεπιστήμιο «Federal University of Amapá», ο οποίος βοήθησε στην οργάνωση του ταξιδιού, λέει ότι άξιζε τον κόπο, παρά τις κακουχίες και τους κινδύνους που αντιμετώπισε η ομάδα σε τούτο το εγχείρημα. «Ήταν ένα από τα πιο όμορφα πράγματα που έχω δει ποτέ. Απλά θεϊκό, Βρίσκεστε στη μέση αυτού του δάσους όπου η ανθρωπότητα δεν έχει ξαναπατήσει ποτέ το πόδι της, και όλα αυτά μέσα στην απόλυτα πληθωρική φύση», είπε ο Silva.
Μετά την κατασκήνωση κάτω από το τεράστιο δέντρο που ήταν και ο τελικός προορισμός, η ομάδα συνέλεξε φύλλα, χώμα και άλλα δείγματα, τα οποία τώρα θα αναλυθούν για να μελετηθούν διάφορα ερωτήματα που περιλαμβάνουν πόσο χρονών είναι το δέντρο – το οποίο σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς είναι τουλάχιστον 400 έως 600 ετών, εκτιμά ο Silva.
«Επιπρόσθετα, αξίζει να υπογραμμιστεί ότι το δάσος του Αμαζονίου έχει την ικανότητα να απορροφά τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα που περιφέρεται στην ατμόσφαιρα, όχι μόνο από τη Βραζιλία, αλλά σχεδόν από ολόκληρο τον κόσμο, και αυτός ο παράγοντας είναι θεμελιώδους σημασίας για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής», λέει ο Diego Armando Silva .
Όμως, παρά την απομακρυσμένη του θέση, και τη δύσκολη πρόσβαση στο δάσος, αυτή η γιγάντια περιοχή που είναι γεμάτο από δέντρα απειλείται να καταστραφεί από δασικές πυρκαγιές.
Το ξύλο που προέρχεται από το δέντρο Angelim vermelho έχει χαρακτηριστεί ως ιδιαίτερα ποιοτικό και πολύτιμο από τους υλοτόμους και συχνά γίνεται κατάχρηση, αφού κόβονται τεράστιες ποσότητες ανεξέλεγκτα, προφανώς για εμπορική χρήση, ενώ το φυσικό καταφύγιο του ποταμού Ιραταπουρού δέχεται εισβολή από παράνομους μεταλλωρύχους χρυσού που είναι διαβόητοι για την οικολογική καταστροφή, λέει η Jakeline Pereira της περιβαλλοντικής ομάδας Imazon, η οποία βοήθησε στην οργάνωση της αποστολής.
«Ήμασταν τόσο ενθουσιασμένοι που κατορθώσαμε να φτάσουμε σε εκείνο το δυσπρόσιτο σημείο που βρίσκεται αυτό το δέντρο», λέει η Jakeline Pereira. «Είναι εξαιρετικά σημαντικό σε μια εποχή που ο Αμαζόνιος αντιμετωπίζει τόσο τρομακτικό ποσοστό αποψίλωσης, κάτι το οποίο θεωρείται δυσάρεστο, γιατί ενδεχομένως θα είναι δύσκολο, να ξανά επανέλθει στην πρότερη φυσική του κατάσταση.
Τα τελευταία τρία χρόνια, η μέση ετήσια αποψίλωση των δασών στον βραζιλιάνικο Αμαζόνιο έχει αυξηθεί κατά 75% σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία, και αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι στο μέλλον τα πράγματα θα χειροτερέψουν στο βωμό του χρήματος και των συμφερόντων.