Όσο κι αν μας φαίνεται ενοχλητικός, έχει ευεργετική επίδραση στον οργανισμό, αφού προστατεύει το αναπνευστικό σύστημα και ιδίως τους πνεύμονες από εξωγενείς και επιβλαβείς ουσίες. Πρόκειται δηλαδή για έναν αμυντικό μηχανισμό που μαζί με τη βοήθεια του φλέγματος διευκολύνει την αποβολή των συγκεκριμένων ουσιών, οι οποίες σε αντίθετη περίπτωση μπορεί να εγκατασταθούν στο κατώτερο τμήμα των πνευμόνων, προκαλώντας έντονο πρόβλημα. Επίσης, ένας επίμονος βήχας τις περισσότερες φορές μπορεί να υποδηλώνει ότι «κάτι τρέχει» με το αναπνευστικό σύστημα.
Οι τύποι του βήχα
Το πρώτο βήμα για να αντιμετωπιστεί αιτιολογικά είναι να ανακαλύψουμε τον τύπο του. Ανάλογα, λοιπόν, με την ένταση και τη διάρκειά του, αλλά και από «τι» συνοδεύεται, διακρίνεται σε:
- Ξηρό: είναι έντονος, αλλά χωρίς φλέγματα.
- Παραγωγικό: συνοδεύεται από φλέγματα άσπρου, κίτρινου ή πράσινου χρώματος.
- Αλλεργικό: είναι ξηρός και πολύ ισχυρός και συνήθως «συνδυάζεται» με συνάχι, συριγμό ή φλέγματα.
- Παροξυσμικό: μπορεί να εκδηλωθεί ορισμένες μόνο ώρες της ημέρας, αλλά είναι δυνατός και συνεχής.
Δώστε του την κατάλληλη προσοχή
Από τη στιγμή που κάνει την εμφάνισή του, θα πρέπει να αρχίσετε να παρατηρείται την εξέλιξή του. Με αυτό τον τρόπο θα διευκολύνετε το γιατρό να κάνει σωστή διάγνωση και να σας χορηγήσει την κατάλληλη θεραπεία. Δώστε βάση στα παρακάτω σημεία:
- Κατά πόσο συνοδεύεται ή όχι από φλέγματα.
- Πόσο συχνά κάνει την εμφάνισή του και πόσο διαρκεί.
- Μήπως σας ενόχλησε κάτι στο περιβάλλον (π.χ., σκόνη, γύρη κ.λπ.) ή είναι εποχιακός;
- Αν συνοδεύεται από θωρακικό ή κοιλιακό πόνο.
- Αν «συνδυάζεται» με δύσπνοια, συριγμό ή εμετό.
- Αν προκαλείται όταν το σώμα σας βρίσκεται σε συγκεκριμένη θέση.
Ποιες παθήσεις μπορεί να «κρύβει»
Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του ο γιατρός μπορεί να διαγνώσει αρκετά νοσήματα. Τα πιο συνηθισμένα είναι τα ακόλουθα:
Φαρυγγίτιδα, λαρυγγίτιδα, οξεία βρογχίτιδα, χρόνια βρογχίτιδα, βρογχικό άσθμα, πνευμονία, πνευμονικό οίδημα, φυματίωση, εισρόφηση ξένου σώματος, ψυχική υπερένταση, αλλεργική ρινίτιδα, διαφραγματοκήλη, διάφορες δυσπλασίες διαφράγματος.
Τρόποι αντιμετώπισης
Σε πρώτη φάση προσπαθήστε να τον αντιμετωπίσετε με τις «κλασικές» μεθόδους:
- Πιείτε ζεστά ροφήματα με λεμόνι και μέλι. Θα σας ανακουφίσουν, τουλάχιστον, προσωρινά.
- Μην καπνίζετε και φυσικά αποφύγετε κλειστούς χώρους με καπνό.
- Χρησιμοποιείτε πιο πολλά μαξιλάρια στο κρεβάτι.
- Πίνετε άφθονους χυμούς φρούτων και ειδικά πορτοκάλι ή γκρέιπ-φρουτ, που είναι πλούσια σε βιταμίνη C.
- Δοκιμάστε να εισπνεύσετε ατμό, μέσα από μια κατσαρόλα με βραστό νερό, όπου μπορείτε να προσθέσετε μερικές σταγόνες από αιθέριο έλαιο ευκαλύπτου.
Επικοινωνήστε με το γιατρό σας σε περίπτωση που
- Βγάζετε φλέματα με αίμα.
- Πονάτε όταν αναπνέετε ή εάν η αναπνοή σας είναι βαριά, «σφυρίζει» ή αναπνέετε με δυσκολία.
- Είναι επίμονος και ξαφνικά χειροτερεύει.
- Εμφανίζεται συγκεκριμένη εποχή κάθε χρόνο και επιμένει.
- Διαρκεί περισσότερο από δύο εβδομάδες.
- Εκδηλώνετε ταυτόχρονα βήχα και πυρετό.
Να θυμάστε ότι
- Αν είστε καπνιστής, δεν αποκλείεται τις πρωινές ώρες να εκδηλώνετε βήχα μικρής διάρκειας, ο οποίος συνοδεύεται και από μικρή ποσότητα πτυέλων. Είναι ένα τέχνασμα του οργανισμού, προκειμένου να καθαρίσει το αναπνευστικό σας.
- Υπάρχουν ορισμένα φάρμακα που προκαλούν χρόνιο ξηρό βήχα. Τέτοια είναι κάποια αντιυπερτασικά ή σκευάσματα που χορηγούνται σε περιπτώσεις καρδιακής ανεπάρκειας (όπως π.χ., οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης). Σε μια τέτοια περίπτωση, συζητήστε με το γιατρό σας το ενδεχόμενο να αλλάξετε τη φαρμακευτική σας αγωγή.
- Αν περάσατε πρόσφατα κρυολόγημα, μην ανησυχείτε που συνεχίζει να σας ταλαιπωρεί. Λογικά θα υποχωρήσει μέσα στις επόμενες 7-10 ημέρες.
- Αν είναι έντονος, δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε αϋπνία, ιλίγγους, ανορεξία ή και εμετούς.
- Αποφεύγετε τα καυτά ροφήματα, γιατί ερεθίζουν το αναπνευστικό και τον επιδεινώνουν.
- Μην πίνετε αντιβηχικά σιρόπια, αν δεν έχετε συμβουλευτεί το γιατρό σας. Ειδικά σε περιπτώσεις βρογχίτιδας ή άσθματος, η χορήγησή τους μπορεί να οδηγήσει σε κρίση.
- Τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα – ειδικά κατά τους χειμερινούς μήνες. Αν είναι έντονος και συνοδεύεται από φλέγματα, συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας.
- Ο μόνος ειδικός που είναι σε θέση να διαγνώσει τον τύπο του και να σας συστήσει την κατάλληλη θεραπεία είναι ο γιατρός σας.
Ομάδες υψηλού κινδύνου
- Οι καπνιστές, ειδικά αν παρουσιάζουν παροξυσμικό βήχα που οφείλεται σε χρόνια βρογχίτιδα.
- Οι ηλικιωμένοι, που βήχουν έντονα, γιατί σε αυτή την περίπτωση τα αίτια είναι παθολογικά.
- Οι καρδιοπαθείς, καθώς η έντασή του μπορεί να τους οδηγήσει σε δύσπνοια και να χρειαστούν άμεσα οξυγόνο.
- Αν είστε άνω των 40 και χρόνιος καπνιστής, μην τον αγνοείτε ποτέ αν επιμένει. Χρήσιμο είναι μία φορά το χρόνο να κάνετε σπιρομέτρηση.
