Ο André-Marie Ampère (ελληνικά: Αντρέ-Μαρί Αμπέρ) ήταν Γάλλος φυσικός και μαθηματικός, γεννήθηκε στη Λυών το 1775 και πέθανε στη Μασσαλία το 1836. Ο πατέρας του, που υπηρέτησε σαν ειρηνοδίκης στη Λυών κατά τη Γαλλική Επανάσταση, καρατομήθηκε το 1793. Μελέτησε τις αμοιβαίες επιδράσεις ρευμάτων και μαγνητών και έθεσε τις βάσεις της ηλεκτροδυναμικής και της ηλεκτρονικής θεωρίας της ύλης.
Στον Αμπέρ οφείλεται η ανακάλυψη του γαλβανόμετρου και η εφεύρεση του πρώτου ηλεκτρικού τηλεγράφου.
Ο Αμπέρ από τα παιδικά του χρόνια έδειξε εξαιρετική επίδοση στα Μαθηματικά και τη Φυσική· αλλά διάβαζε με πολύ όρεξη και την τότε Φιλολογία και Φιλοσοφία. Μορφώθηκε σχεδόν μόνος του. Το 1801 σε ηλικία 26 χρονών έγινε καθηγητής της Φυσικής στο Μπουργκ. Το πρώτο του αξιόλογο έργο: “Παρατηρήσεις επί της μαθηματικής θεωρίας των παιγνίων” του εξασφάλισε πρώτα μια έδρα στο Κολέγιο της Λυών και κατόπιν (1805), θέση επιμελητή της μαθηματικής αναλύσεως στην Πολυτεχνική Σχολή του Παρισιού. Από τότε ζει στο Παρίσι. Το 1808 έγινε γενικός επιθεωρητής των πανεπιστημίων και ένα χρόνο αργότερα καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής στο μάθημα της Μηχανικής. Το 1814 παίρνει και τον τίτλο του Ακαδημαϊκού για τον κλάδο των Μαθηματικών. Αργότερα, το 1824, αναλαμβάνει την έδρα της Φυσικής στο Κολέγιο της Γαλλίας και παράλληλα διδάσκει φιλοσοφία στη Φιλολογική Σχολή.
Πολύπλευρη επιστημονική μορφή ο Αμπέρ, ασχολήθηκε, εκτός από τα Μαθηματικά και τη Φυσική, και με τη Χημεία. Τον περίφημο νόμο για τα αέρια που δημοσίευσε το 1811 ο Ιταλός φυσικός Αβογκάντρο, τον ανακάλυψε ένα χρόνο αργότερα ο Αμπέρ, χωρίς να γνωρίζει τις εργασίες του Αβογκάντρο.
Οι ανακαλύψεις όμως που τον έκαναν διάσημο βρίσκονται στο πεδίο της Φυσικής και μάλιστα στο κεφάλαιο του Ηλεκτρομαγνητισμού. Είναι ο πρώτος που έδωσε επιστημονική εξήγηση στα μαγνητικά φαινόμενα, αποδεικνύοντας πως αιτία του μαγνητισμού είναι ο κινούμενος ηλεκτρισμός. Έβαλε έτσι τις βάσεις της Ηλεκτροδυναμικής. Όλες του οι ανακαλύψεις βρίσκονται στο περίφημο έργο που δημοσίευσε το 1826 με τον τίτλο: “Επί της μαθηματικής θεωρίας των ηλεκτροδυναμικών φαινομένων, που συνάγεται αποκλειστικά από το πείραμα”.
Ο Αμπερ, που οι σύγχρονοι του τον αποκαλούσαν Νεύτωνα του ηλεκτρισμού, θεωρείται και σήμερα, χάρη στο τεράστιο επιστημονικό του έργο, ένας από τους μεγαλύτερους φυσικούς.
Μονάδες Μέτρησης
Νόμος του Αμπέρ: “Το Ηλεκτρικό Ρεύμα, όταν διέρχεται από έναν αγωγό, προκαλεί την εμφάνιση μαγνητικής ροής, κάθετης προς τη διεύθυνση του ρεύματος”.
Μονάδα Μέτρησης της έντασης του Ηλεκτρικού Ρεύματος.
Σύμβολο: 1Α
Έχει τον εξής ορισμό: “Είναι η ένταση του ρεύματος, που, όταν διαρρέει 2 ευθύγραμμους και παράλληλους αγωγούς που έχουν μήκος 1 μέτρο και βρίσκονται στο κενό σε απόσταση 1 μέτρου μεταξύ τους, προκαλεί μεταξύ των αγωγών αυτών δύναμη ίση προς 2.10- 7 Nt”.
Εκτός από τη μονάδα 1Α χρησιμοποιείται συνήθως και το χιλιοστό αυτής – το 1 μιλιαμπέρ (1 mΑ=10- 3 Α).
