Ο χρυσός είναι ένα ακόμα από τα πολλά μέταλλα που υπάρχουν στον γνωστό μας κόσμο. Συχνά, κυριαρχεί η λανθασμένη άποψη ότι είναι ένα σπάνιο μέταλλο και ως εκ τούτου έχει μεγάλη αξία. Στην πραγματικότητα, η ζήτηση είναι αυτό που ανεβάζει την αξία του χρυσού. Διότι υπάρχουν πολύ πιο σπάνια πράγματα, όπως του σπανού τα γένια, αλλά κανείς δεν πρόκειται να βρεθεί να πληρώσει 1300 ευρώ για μερικά γραμμάρια τριχών, καθώς δεν υπάρχει το συστατικό της ζήτησης. Ενδεχομένως το συγκεκριμένο παράδειγμα να είναι ατυχές, αλλά ας πάρουμε για παράδειγμα την πλατίνα. Η πλατίνα είναι ένα μέταλλο δέκα φορές πιο σπάνιο στη φύση από τον χρυσό, αλλά κανείς δεν δίνει 13.000 ευρώ για μια ουγγιά πλατίνας.
Ο χρυσός έχει διατηρήσει αυτή την αύρα του σπάνιου και του πολύτιμου στο υποσυνείδητο του ανθρώπου από αρχαιοτάτων χρόνων. Είναι χρήμα επειδή ο κόσμος πιστεύει ότι είναι χρήμα. Το ασήμι που για πολλούς και διάφορους λόγους κατάφερε να αποσυνδεθεί από την εικόνα του χρήματος στο υποσυνείδητο, είχε πολύ μικρότερη επιτυχία στο να διατηρήσει την αγοραστική του δύναμη. Γιατί αυτό είναι το χαρακτηριστικό του χρήματος. Όχι ότι καταφέρνει να δώσει μακροπρόθεσμα επενδυτικά κέρδη, αλλά ότι καταφέρνει να διατηρήσει μακροπρόθεσμα την αγοραστική του δύναμη. Σε αυτό τον τομέα συνεπώς ο χρυσός τα κατάφερε αρκετά καλά.
Στην Ελλάδα, ο χρυσός σε φυσική μορφή μπορεί να βρεθεί συνήθως στη μορφή κερμάτων, τις γνωστές και ως λίρες. Μια τυπική χρυσή λίρα αποτελείται από χρυσό 22 καρατίων (το συγκεκριμένο κράμα περιέχει κατά το υπόλοιπο χαλκό, για να έχει μια σκληρότητα και αντοχή στη φθορά κατά τη χρήση του νομίσματος). Το πάχος είναι 1,52 χιλιοστά και η διάμετρος 22,05 χιλιοστά. Το βάρος μιας χρυσής λίρας, ανεξαρτήτως χρονολογίας κοπής, είναι 7,9881 γραμμάρια και ο καθαρός χρυσός που περιέχει είναι 7,32 γραμμάρια ή 0,2354 ουγγιές. Επομένως, εάν η τρέχουσα τιμή του χρυσού είναι πχ. 1.300 ευρώ ανά ουγγιά, τότε μία χρυσή λίρα αξίζει περίπου 0,2354 * 1.300 = 306,02 ευρώ. Βέβαια η τιμή γίνεται μεγαλύτερη αν προσθέσουμε διάφορους φόρους του κράτους, προμήθειες της τράπεζας κλπ. μέχρι να φτάσει στην τσέπη μας, αν το θελήσουμε.
Στη χώρα μας, αποκλειστικό δικαίωμα πώλησης χρυσών λιρών έχουν επισήμως η Τράπεζα της Ελλάδος και η Τράπεζα Πειραιώς. Θεωρητικά, κάποιος μπορεί να αγοράσει όσες χρυσές λίρες επιθυμεί και αντέχει οικονομικά. Πρακτικά, οι τράπεζες θέτουν κάποιους περιορισμούς που έχουν να κάνουν με τη δυνατότητα διάθεσης ενός συγκεκριμένου καταστήματος τράπεζας ή με το αν ο αγοραστής δικαιολογείται βάσει εισοδήματός του να αγοράσει έναν μεγάλο αριθμό λιρών.
Για παράδειγμα, στο κατάστημα της Τράπεζας της Ελλάδος στην Αθήνα μπορεί κάποιος να αγοράσει 10 χρυσές λίρες, ενώ στο αντίστοιχο κατάστημα στη Λάρισα ή στην Πάτρα να υπάρχει περιορισμός μέχρι 5 λίρες, λόγω μειωμένου αποθέματος. Για την αγορά χρυσών λιρών αξίας μέχρι 10.000 ευρώ απαιτείται ταυτότητα και ένας λογαριασμός ΔΕΚΟ. Για αγορά άνω των 10.000 ευρώ είναι απαραίτητη η προσκόμιση εκκαθαριστικού, ενώ το ποσό της αγοράς λιρών θα πρέπει να δικαιολογείται από τα εισοδήματα που δηλώνονται στην εφορία.
Αν παρατηρήσετε μια χρυσή λίρα, θα διαπιστώσετε ότι περιμετρικά της υπάρχουν πολλές και στενές αυλακώσεις. Αυτές οι αυλακώσεις είναι απαραίτητες για λόγους ασφάλειας: Τα παλαιότερα χρόνια, όταν οι λίρες δεν είχαν αυλακώσεις, οι επιτήδειοι λίμαραν (έξυναν) την περίμετρο του νομίσματος κρατώντας τη χρυσόσκονη και μειώνοντας την αξία της λίρας προς όφελός τους, καθώς την πουλούσαν στη συνέχεια στην τρέχουσα τιμή της, ενώ θα έπρεπε να την πωλούν ως ελλιποβαρή. Επομένως, ποτέ μα ποτέ μη δεχθείτε να αγοράσετε μια χρυσή λίρα χωρίς καλά διακριτές αυλακώσεις.
Κάποιες λίρες ενδέχεται να είναι χτυπημένες ή γδαρμένες ή χαραγμένες ή σημειωμένες με μαρκαδόρο κλπ. Οι λίρες αυτές λογίζονται ως ελαττωματικές στην όψη (αλλά όχι ελλιποβαρείς). Η τιμή τους είναι ελαφρώς μειωμένη σε σχέση με τις κανονικές χρυσές λίρες.
Αξίζει κάποιος να αγοράσει χρυσό;
Ας ξεκαθαρίσουμε πρώτα κάτι πολύ απλό που ομολογουμένως δεν είναι αυτονόητο. Ο κυριότερος λόγος για να αγοράσει κάποιος χρυσό έγκειται στο γεγονός ότι πρόκειται για επένδυση, αλλά δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αγοράζοντας χρυσό θα γίνεις πλούσιος. Τουναντίον, μπορεί σε μία κακή χρονική περίοδο που υπάρχει αυξημένη προσφορά και μειωμένη ζήτηση να κατέβει τόσο πολύ η τιμή του, που ίσως να χάσεις και αρκετά χρήματα. Αυτή η ιδιομορφία έχει να κάνει ξεκάθαρα με το πως λειτουργεί η οικονομία, και η αγορά κάθε χώρας ή και ολόκληρου του κόσμου, ανάλογα με τις τρέχουσες εξελίξεις.
Το θετικό με το χρυσό έχει να κάνει τυπικά με την λογική ότι θεωρείται ένα ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο, αφού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα χαρακτηρίζεται κατά γενική ομολογία ως ένα πολύτιμο μέταλλο, και μάλλον αυτό το καθεστώς θα ισχύει και μετά από πολλές εκατονταετίες. Εκτός αν συμβούν κοσμοϊστορικά γεγονότα και έρθουν τα πάνω-κάτω, και ανατραπεί αυτή η κατάσταση.
Εάν είσαι σοβαρός επενδυτής, τότε μεταξύ άλλων, η αγορά χρυσού καθίσταται ως μία σοφή επιλογή για να έχεις μία ποικιλία επενδύσεων στο χαρτοφυλάκιο σου. Φερειπείν πολλοί επενδύουν παράλληλα σε ακίνητα, σε ομόλογα, αγοράζουν το μειοψηφικό μερίδιο από κάποια εταιρεία που δείχνει να έχει τρομερή ανάπτυξη, και χρυσό. Μες λίγα λόγια, ακόμη και αν η 1 επένδυση από αυτές πιάσει πάτο, τουλάχιστον οι άλλες τρεις ενδεχομένως να αποφέρουν από λίγα έως πολλά έσοδα, ανάλογα με την εκμετάλλευση και τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων, και κάπως έτσι, εν τέλει να μετριάσεις το κακό.
Χρυσές λίρες
Στη χώρα μας ως συνήθως, αρκετός κόσμος αγοράζει χρυσές λίρες για να τις κάνει δώρο, για παράδειγμα, στο γάμο των παιδιών του. Αυτό το εθιμοτυπικό κρατάει για πάρα πολλά χρόνια, ίσως και πριν από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Και η βασικότερη αιτία είναι γιατί έχει αξία αυτό το νόμισμα, και μπορεί μετά από μία δεκαετία να ανέβει κατά 20% με 30% η τρέχουσα τιμή του, αποφέροντας στον κάτοχο του παθητικό εισόδημα εάν επιλέξει να το πουλήσει.
Επιπρόσθετα, οι χρυσές λίρες είναι αρκετά διαδεδομένες στην Ευρώπη και γνωρίζω προσωπικά αρκετούς συλλέκτες που έχουν μανία να μαζεύουν οποιαδήποτε σπάνια μορφή αυτού του νομίσματος και όταν βρουν την κατάλληλη στιγμή μπορεί ακόμα και να τα βγάλουν σε δημοπρασία, όπως στο βρετανικό οίκο δημοπρασιών Christie’s. Εν ολίγοις αν έχεις στην κατοχή σου πολλά σπάνια κομμάτια, ίσως να βγάλεις από μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ, μέχρι και εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, ανάλογα με την σπανιότητα της συλλογής.
