Στη σύγχρονη εποχή αρκετές οικογένειες έχουν πλέον πάνω από έναν υπολογιστή. Μπορεί να είναι ένας υπολογιστής γραφείου, laptop, netbook, palmtop, iPhone ή οποιαδήποτε άλλη συσκευή με την οποία κάνουμε τη δουλειά μας. Τα αρχεία μας, βέβαια, δεν μας εξυπηρετεί, όπως και τους υπολογιστές, να τα έχουμε διπλά και τριπλά.
Κάπως έτσι θα δημιουργούνταν ένα χάος στην αρχειοθέτηση και τη μεταφορά τους, καταλήγοντας να μη γνωρίζουμε ποιες αλλαγές έγιναν και πού, να μπερδεύονται τα αρχεία και, γενικότερα, να περνά ο χρόνος μας αναξιοποίητος.
Η επιλογή του συγχρονισμού φακέλων είναι μια επιλογή που δημιουργεί διπλότυπα αρχεία. Οι επιχειρήσεις βρήκαν τη λύση με τη δημιουργία ενός file server στο δίκτυό τους που θα αναλάμβανε να διαμοιράζει παντού τα αρχεία, χωρίς όλοι οι υπολογιστές να χρειάζεται να τα έχουν αποθηκευμένα στους δικούς τους δίσκους. Με την πάροδο του χρόνου η τεχνολογία αυτή εξελίχθηκε και απλοποιήθηκε, δημιουργώντας πλατφόρμες ικανές να εκτελούν πολλές διαφορετικές λειτουργίες με διαφορετικούς υπολογιστές.
Στον οδηγό αυτό με τη χρήση του λειτουργικού συστήματος FreeNAS, που θα το βρείτε στην ενότητα PCW Files του συνοδευτικού DVD, και ενός παλιού υπολογιστή (π.χ. Celeron D 2,4GHz με 256ΜΒ μνήμη) θα δημιουργήσουμε έναν file server ικανό να μοιράζει αρχεία σε όλους τους υπολογιστές του δικτύου μας, ανεξαρτήτως λειτουργικού συστή-ματος, ενώ μπορεί να επεκταθεί και ως FTP server, torrent downloader, web server κ.λπ. Στον οδηγό θα χρησιμοποιήσουμε την έκδοση 0.7RC1 λόγω των νέων δυνατοτήτων της.
- Επίπεδο δυσκολίας: 4/5
- Τι χρειάζεστε: Έναν παλιό υπολο-γιστή, FreeNAS
- Κόστος: €0
- Χρόνος ολοκλήρωσης: 01:30:00
Βήμα 1
Για τη λειτουργία του file server δεν χρειάζεται ούτε οθόνη ούτε πληκτρολόγιο, παρά μόνο το καλώδιο του ρεύματος και το καλώδιο δικτύου με το router. Μόνο για την εγκατάστασή του δανειστείτε τα από κάποιον άλλον υπολογιστή. Αφού ρυθμίσετε από το BIOS την πρώτη συσκευή για εκκίνηση να είναι το CD drive, εισαγάγετε το CD με το FreeNAS. Θα εμφανιστεί το πρώτο μενού, στο οποίο πατάτε το Enter για την επιλογή Boot default.
Το FreeNAS μπορεί να λειτουργήσει και ως Live CD, αν θέλετε να πειραματιστείτε. Για την εγκατάσταση στο επόμενο μενού θα πληκτρολογήσετε 9 και μετά το Enter για την εγκατάσταση. Στην μπλε εικόνα που θα ανοίξει επιλέγετε την τρίτη επιλογή, που είναι εγκατάσταση στο σκληρό δίσκο, με Data και Swap partitions.
Βήμα 2
Η επόμενη εικόνα θα μας πληροφορήσει για τις ρυθμίσεις στις οποίες θα προχωρήσει το FreeNAS. Επιλέγετε το ΟΚ και κατόπιν το CD drive στο οποίο έχετε εισαγάγει το δισκάκι με το FreeNAS, ξανά το ΟΚ και μετά το δίσκο που θα εγκατασταθεί και ξανά εκεί το ΟΚ. Στην επόμενη εικόνα μόνο 128MB θα χρειαστούν για το partition του λειτουργικού. Πατάτε κι εκεί το ΟΚ.
Βήμα 3
Το λειτουργικό σύστημα θα σας ρωτήσει εάν θέλετε να δημιουργήσει ένα partition ως μνήμη swap. Αυτή η μνήμη βοηθά στην ταχύτερη λειτουργία μεγάλων διαδικασιών. Αν επιλέξετε YES, στο ποσό της μνήμης εισάγετε μια τιμή διπλάσια της ήδη υπάρχουσας RAM. Στην τελευταία εικόνα σημειώστε σε ένα χαρτί τις ρυθμίσεις που θα σας εμφανίσει για τα Data και Swap partitions. Επειδή το σύστημα είναι ρυθμισμένο μόνο να ξεκινά, αυτές οι τιμές θα βοηθήσουν αργότερα στη χρήση αυτών των δύο partitions. Αφού πατήσετε το Enter, η εικόνα θα επαναφέρει την επιλογή εγκατάστασης. Εκεί επιλέξτε το Exit.
Βήμα 4
Στη συνέχεια αφαιρέστε το CD, γράψτε τον αριθμό 7 και πατήστε το Enter, για να επιλέξετε επανεκκίνηση. Με κάθε εκκίνηση του συστήματος θα βρίσκεστε σε αυτήν την εικόνα. Τις πρώτες δύο επιλογές θα τις αναφέρουμε στο επόμενο βήμα. Η επιλογή Reset WebGUI password επαναφέρει τον κωδικό του χρήστη admin σε FreeNAS. Η επιλογή Reset to factory defaults επαναφέρει όλο το σύστημα στην αρχική κατάστασή του. Η Ping Host μάς δείχνει αν οι άλλες συνδεδεμένες συσκευές επικοινωνούν με τον υπολογιστή μέσω της διεύθυνσης IP. Η επιλογή Shell είναι μια γραμμή εντολών για τη διαχείριση του συστήματος και, τέλος, η επιλογή Shutdown τερματίζει τη λειτουργία του υπολογιστή.
Βήμα 5
Επιλέγοντας την επιλογή Assign Interfaces θα επιλέξετε την κάρτα δικτύου από την οποία είναι συνδεδεμένος ο υπολογιστής στο τοπικό δίκτυό σας. Σε προσωπικούς υπολογιστές υπάρχει μόνο μία. Σε αντίθετη περίπτωση, η επιλογή θα χρειαστεί να γίνει με βάση τη διεύθυνση MAC, ενός μοναδικού κωδικού που υπάρχει αποκλειστικά σε κάθε κάρτα δικτύου. Αφού επιλέξετε την κάρτα δικτύου σας και πατήσετε το ΟΚ, το σύστημα θα σας ζητήσει να επιλέξετε την κάρτα δικτύου για το πρωτόκολλο OPT1. Κάτι τέτοιο δεν χρειάζεται. Επιλέγετε την επιλογή None και ΟΚ και, τέλος, στην επιβεβαίωση το YES. Όταν ολοκληρωθεί η ρύθμιση, η οθόνη θα επανέλθει στο μενού.
Βήμα 6
Με την επιλογή Set LAN IP address καθορίζετε σε ποια IP θα “απαντά” ο file server. Η επιλογή DHCP που θα σας ζητήσει είναι η αυτόματη ρύθμιση. Επιλέγοντας NO έρχεστε στη χειροκίνητη ρύθμιση. Συνηθίζεται οι ρυθμίσεις να βασίζονται στην αρχική IP του router. Καθώς το router μου έχει ως IP την 192.168.1.1, τοποθέτησα για IP του server την 192.168.1.2, όπου ο τελευταίος αριθμός μπορεί να είναι μέχρι το 255. Η subnet mask επίσης βασίζεται στην IP του router σας.
Εγώ επέλεξα την επιλογή 24, που αντιστοιχεί στην 255.255.255.0. Τέλος, η default gateway που μας ζητά είναι η IP του router σας και για DNS γράφετε πάλι την ίδια. Όσον αφορά στη ρύθμιση IPv6, δεν χρειάζεται με τα σημερινά δεδομένα. Το σύστημα θα επιβεβαιώσει τις ρυθμίσεις που έγιναν. Όλες αυτές τις ρυθμίσεις μπορείτε να τις ζητήσετε από την τεχνική υποστήριξη της υπηρεσίας ή του καταστήματος από όπου πήρατε το router σας.
Βήμα 7
Τα απαραίτητα έγιναν και τώρα πια μπορείτε να αφαιρέσετε την οθόνη και το πληκτρολόγιο από τον server. Σε κάποιον υπολογιστή σας ανοίξτε τον περιηγητή που χρησιμοποιείτε και στη διεύθυνση γράψτε την IP που δώσατε στο προηγούμενο βήμα. Εγώ χρησιμοποίησα την 192.168.1.2. Θα εμφανιστεί το πλαίσιο εισαγωγής κωδικού. Εισαγάγετε για username το admin και για password το freenas και θα εμφανιστεί το WebGUI, η σελίδα ρυθμίσεών του.
Από το System, General μπορείτε να αλλάξετε τη γλώσσα σε Ελληνικά. Επειδή, όμως, τα αρχεία βοήθειας που θα βρείτε στο Διαδίκτυο στα Ελληνικά είναι από ελάχιστα έως μηδαμινά, συνιστώ να μείνετε στα Αγγλικά.
Βήμα 8
Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι το σύστημα να αναγνωρίσει το partition για τα δεδομένα. Επιλέξτε Disks, Management και πατήστε το + που υπάρχει στα δεξιά. Επιλέγετε το δίσκο σας, του δίνετε μια περιγραφή και στην επιλογή Preformatted file system επιλέγετε το UFS και πατάτε το Add. Αν θέλετε να δημιουργήσετε κάποια συστοιχία RAID, στο Preformatted file system επιλέγετε Software RAID. Στην επόμενη σελίδα που θα σας εμφανίσει πατάτε το Apply Changes και στη στήλη Status θα δείτε την περιγραφή Online.
Βήμα 9
Στη συνέχεια θα δώσουμε στο FreeNAS να καταλάβει τη χρήση των δίσκων που προσθέσαμε. Επιλέξτε Disks, Mount Point και πατήστε το + στα δεξιά. Εδώ θα χρησιμοποιήσετε τις πληροφορίες που μας έδωσε η εγκατάσταση στο τρίτο βήμα. Επιλέγετε το δίσκο που θέλετε, στο Partition Type βάζετε το MBR και στο Partition number τον αριθμό 2. Επιπλέον, του δίνουμε ένα όνομα στο Mount point name. Επιλέγουμε Add και στην επόμενη σελίδα Apply Changes.
Βήμα 10
Όσον αφορά στην επιλογή του RAID, επιλέγετε Disks, Software RAID, τον τύπο του RAID που θέλετε και εκεί προσθέτετε τους δίσκους που ορίσατε σε προηγούμενο βήμα ως Software RAID, ενεργοποιείτε την επιλογή Create and Initialize RAID, πατάτε το Add και στην επόμενη σελίδα το Apply Changes. Η διαδικασία θα χρειαστεί αρκετή ώρα, μέχρι στο Status να εμφανιστεί η περιγραφή COMPLETE.
Βήμα 11
Στην περίπτωση που προσθέσατε νέους δίσκους στο σύστημά σας, εκτός από τον Data και τον Swap, κατά την εγκατάσταση θα χρειαστεί να γίνει format των δίσκων. Αυτό γίνεται μέσω της καρτέλας Disks, Format και στην επιλογή File System επιλέγετε την επιλογή UFS και κατόπιν την επιλογή Format disk.
Βήμα 12
Αν προσθέσατε ένα partition για επιπλέον μνήμη Swap, θα πάτε στο System, Advanced, Swap και θα επιλέξετε το κουτάκι Enable στα δεξιά. Στο Type θα επιλέξετε Device και στο πεδίο Device θα γράψετε τη ρύθμιση που σας δόθηκε από το βήμα 3 (σε εμένα ad0s3) και θα πατήσετε το Save.
Βήμα 13
Ήρθε η ώρα να ενεργοποιήσετε την επιλογή το σύστημά σας να αναγνωρίζεται από τους υπόλοιπους υπολογιστές. Επιλέγετε Services > CIFS/SMB, ξανά την επιλογή Enable και, στο τέλος της σελίδας, την επιλογή Save and Restart.
