Μετακόμισες ξανά στο πατρικό σου, όπου βρήκες ζεστό φαγητό, στοργή, πλυμένα ρούχα αλλά και έλεγχο, υπερπροστασία και ακατάσχετη γκρίνια. Οι γονείς σε αντιμετωπίζουν σαν 15χρονο, ενώ εσύ «μεταλλάχθηκες» σε αντιδραστικό έφηβο. Μήπως πρέπει να επαναπροσδιορίσετε τους ρόλους, πριν εξελιχθεί η συγκατοίκηση σε …φιάσκο;
Ο 23χρονος Γιάννης αποφοίτησε πριν από ένα χρόνο και δεν έχει καταφέρει να βρει εργασία. Η 30χρονη Ελένη – κάτοχος διδακτορικού – είχε μια πολύ καλή δουλειά, αλλά πριν τρεις μήνες απολύθηκε. Ο 33χρονος Πέτρος χώρισε πρόσφατα και δεν μπορεί να συντηρήσει μόνος του ένα σπίτι, ενώ η Μαίρη αναγκάστηκε να μετακομίσει από την Αθήνα στο χωριό της, όταν έληξε η σύμβασή της.
Οι παραπάνω είναι λίγες μόνο περιπτώσεις νέων ανθρώπων, οι οποίοι αδυνατώντας να ανταπεξέλθουν οικονομικά, επέστρεψαν στα πατρικά τους. Τα υψηλά ενοίκια, οι «φουσκωμένοι» λογαριασμοί και το super market «φωτιά», σε συνδυασμό με τους πενιχρούς μισθούς, τις μειώσεις, τις απολύσεις και την αδυναμία εύρεσης εργασίας, οδηγούν ξανά στη… θαλπωρή του μπαμπά και της μαμάς ή – όπως λένε σαρκαστικά οι ομοιοπαθούντες νέοι Αμερικανοί – στο «Ίδρυμα Μαμά και Μπαμπάς» (Μ & D Foundation). Όταν έχεις καταφέρει να κερδίσεις την ανεξαρτησία σου, είναι δύσκολο να δεχθείς πως μια ωραία πρωΐα θα ξυπνήσεις και πάλι αντικρίζοντας την αναμνηστική φωτογραφία από το Νηπιαγωγείο, να φιγουράρει καδραρισμένη στον απέναντι τοίχο.
Πολλώ μάλλον όταν συνειδητοποιείς πως μόλις αποχωρίστηκες το σπίτι που μόνος σου είχες διακοσμήσει για να επιστρέψεις στον βελούδινο οικογενειακό καναπέ. Άσε που μετά από πολλά χρόνια ξανάγινες το «μικρό» της οικογένειας, έχασες την ελευθερία σου και αναγκάστηκες να ζητάς χαρτζιλίκι από τους γονείς. Όλα έγιναν ξαφνικά, χωρίς να τα έχεις προγραμματίσει, χωρίς να θέλεις.
Μεταβατικό στάδιο
Μοιραία λοιπόν ταυτίζεις την μετακόμισή στο σπίτι των γονιών σου με «πισωγύρισμα» και προσωπική αποτυχία. Δεν ξέρω αν αυτό σε κάνει να νιώσεις καλύτερα, αλλά πρέπει να ξέρεις πως δεν είσαι ο μόνος. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει σε πολλούς συνομήλικους σου, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες. Στην Ισπανία, χαρακτηρίζουν τους εν λόγω νέους ως «Απογοητευμένη Γενιά», ενώ μπορεί τα Αμερικανάκια να έφευγαν από το σπίτι όταν έσβηναν την τούρτα της ενηλικίωσης, ωστόσο πλέον λόγω της ανεργίας, εξακολουθούν να μένουν με τους γονείς επ’ αόριστο.
Σύμφωνα με την κυρία Ιόλη Κριεζή, ψυχολόγο – ψυχοθεραπεύτρια, σε καμία περίπτωση τα νέα παιδιά δεν θα έπρεπε να δουν την επιστροφή στο σπίτι ως «πισωγύρισμα», αλλά ως μια νέα πραγματικότητα, στην οποία οφείλουν να προσαρμοστούν. Ας αναλογιστούν πως αυτή η κατάσταση οφείλεται σε αποτυχία του καθεστώτος, όχι σε δική τους. Επικρατεί απογοήτευση, αλλά από την άλλη πλευρά υπάρχει και η πρακτικότητα. Δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους, επιστρέφουν στους γονείς και κερδίζουν χρόνο μέχρι να δουν τι θα γίνει. Πρόκειται για μια μεταβατική περίοδο, κατά την οποία με ηρεμία καλούνται να αποφασίσουν πώς θα κινηθούν στο μέλλον.
Επιστροφή στο πατρικό σπίτι
15 ετών ξανά!
Είτε όμως βλέπουν το ποτήρι μισοάδειο, είτε μισογεμάτο, αυτό που σίγουρα αλλάζει στη ζωή των νέων είναι η καθημερινότητα. Μέχρι πρότινος είχαν τον χώρο και τη ρουτίνα τους, ενώ πλέον καλούνται να επιστρέψουν – κατά κάποιον τρόπο – σε μια κατάσταση «παιδική».
Σε αυτό το σημείο, ξεκινούν οι καυγάδες, η γκρίνια και τα νεύρα.Πρώτη και κυρίαρχη αιτία προστριβής: ο έλεγχος. Ορισμένοι γονείς ξεχνούν πως το παιδί τους έχει μείνει πολλά χρόνια μόνο του. Όταν αυτό επιστρέψει στο σπίτι, μπαίνουν αμέσως στον παλιό τους ρόλο και ξεκινούν τον εξονυχιστικό έλεγχο. «Πού θα πας;», «Τι ώρα θα γυρίσεις;»,
«Με ποιους θα βγεις;». Άπαντες οι νέοι ασφυκτιούν και ενοχλούνται από την εν λόγω συμπεριφορά. Πολλές φορές μάλιστα, λειτουργούν ως αντιδραστικοί έφηβοι.Μια ακόμη αιτία τσακωμών είναι η υπερβολική φροντίδα των γονιών, σύμφωνα με την ειδικό. Κυρίως, οι μαμάδες είναι αυτές που βρίσκονται διαρκώς υπ’ ατμόν, προκειμένου να μην λείψει τίποτα στα… βλαστάρια τους. «Τι να σου μαγειρέψω;», «Να σου στύψω πορτοκαλάδα;», «Θα σου σιδερώσω εγώ τα ρούχα». Και ενώ τα δίνουν όλα στο… πιάτο, γκρινιάζουν παράλληλα, καθώς τα παιδιά δεν κάνουν τίποτα μέσα στο σπίτι, είναι «αχάριστα» και «γαϊδούρια». Τα παιδιά από την πλευρά τους καταπιέζονται μεν, καθώς νιώθουν πως με την υπερπροστασία, ουσιαστικά οι γονείς τα καταργούν. Από την άλλη, μπαίνουν στο ρόλο του «καλομαθημένου» πιτσιρικιού, βολεύονται και απολαμβάνουν σιωπηλά όλες τις ανέσεις που χρόνια είχαν στερηθεί στο… όνομα της ανεξαρτησίας.
Συχνά πάλι, οι γονείς απαιτούν από τα παιδιά να συμμορφωθούν με το πρόγραμμα που υπήρχε στο σπίτι, προτού αυτά επιστρέψουν. Δυσανασχετούν όταν έρχονται οι φίλοι τους- πόσο μάλλον ο σύντροφός τους, απαιτούν να δειπνεί καθημερινά σύσσωμη η οικογένεια και να πίνουν όλοι μαζί τσάι με τη θεία Ευτέρπη, κάθε Πέμπτη. Προσωπικός χρόνος και χώρος, μηδέν.
Ας… ξαναγνωριστούμε
Αν όλα τα παραπάνω παγιωθούν, η καθημερινότητα δεν θα είναι ευχάριστη για κανέναν. Είναι το ίδιο εύκολο για όλα τα μέλη να πέσουν στην παγίδα και να ξαναμπούν στους παλιούς τους ρόλους, ωστόσο αυτό είναι εφικτό να ανατραπεί. Έφτασε λοιπόν η ώρα για μία συζήτηση εφ’ όλης της ύλης. Η ανάγκη επαναπροσδιορισμού των ρόλων, η θέσπιση κανόνων και ορίων κρίνονται απαραίτητα. Οι συνθήκες άλλαξαν και όλοι θα πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, όπως θα έκαναν άλλωστε δύο φίλοι που θα επρόκειτο να συγκατοικήσουν.
Συμβουλές για αρμονική συμβίωση με τους γονείς
- Καθάριζε μόνος σου το δωμάτιό σου και ξεκαθάρισε πως αυτός είναι ο ιδιωτικός σου χώρος, το προσωπικό σου «άβατο».
- Μην μπεις στον πειρασμό να συζητάς τα πάντα με τους γονείς σου. Έτσι, τους παραχωρείς το δικαίωμα να σε «βομβαρδίζουν» με ερωτήσεις, ακόμη και για πράγματα πολύ προσωπικά.
- Ενθάρρυνετε τους να ακολουθήσουν το πρόγραμμα τους και κάνε το ίδιο και εσύ. Κανείς δεν πρέπει να αισθάνεται πως καταπιέζεται. Θα βγαίνουν όποτε θέλουν, το ίδιο και εσύ. Δεν χρειάζεται να ακυρώνουν τα σχέδιά τους και να σε «νταντεύουν» κάθε φορά που πρόκειται να μείνεις μέσα.
- Κάντε από κοινού αλλαγές στη διακόσμηση του σπιτιού για να το νιώθεις και εσύ πιο οικείο. Ανέβασε στο πατάρι τα κουκλάκια και τα… αριστεία και πρόσθεσε αγαπημένα αντικείμενα που είχες στο παλιό σου σπίτι. Με μέτρο όμως, μην κάνεις όλους τους χώρους αγνώριστους!
Είναι δεδομένο πως πάντα οι γονείς θα αγαπούν τα παιδιά, θα βάζουν εαυτούς σε δεύτερη μοίρα και θα ανησυχούν γι’ αυτά. Ωστόσο, πρέπει να αποδεχθούν πως τα «μικρά» τους μεγάλωσαν. Είναι ενήλικες και έχουν τη δική τους ζωή, στην οποία δεν θα πρέπει να επεμβαίνουν. Συνεπώς, παρεμβατισμοί, έλεγχοι, υπερπροστασία και καταπάτηση του προσωπικού άβατου (βλέπε δωμάτιο) απαγορεύονται ρητά. Αντίστοιχα, τα παιδιά μπορεί να απεχθάνονται τον έλεγχο, βολεύονται όμως με τις παροχές των γονιών.
Είναι καιρός λοιπόν να αποτάξουν τη λογική του… επισκέπτη και να δώσουν μια χείρα βοηθείας. Οφείλουν να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν, τονίζει η κυρία Κριεζή. Είναι αναγκαίο να γίνει ένας καταμερισμός εργασιών, με τον οποίο θα συμμορφώνονται άπαντες. Παράλληλα, τα παιδιά οφείλουν να είναι συνεπή και να μην λειτουργούν σε όλες τις περιπτώσεις αυτόνομα.
Για παράδειγμα, είναι απαραίτητο να ειδοποιούν τους γονείς, σε περίπτωση που σκοπεύουν να περάσουν το βράδυ εκτός σπιτιού, όπως θα έκαναν ακόμη κι αν συγκατοικούσαν με έναν φίλο τους. Αν οι σχέσεις μεταξύ παιδιών και γονιών ήταν καλές στο παρελθόν, η ανοιχτή συζήτηση και ο επαναπροσδιορισμός των ρόλων θα συμβάλουν στην αρμονική συμβίωση. Σίγουρα πάντως, χρειάζονται αμοιβαίες υποχωρήσεις και κατανόηση. Όπως και να έχει, η αγάπη είναι αδιαπραγμάτευτη και το φαγητό της μαμάς πάντα… καλοδεχούμενο
