Η κινηματογραφική δημιουργία δεν είναι μια δημοκρατική ιστορία. Μπορεί να μοιάζει ομαδική υπόθεση η διεργασία που προηγείται της ολοκλήρωσης μιας ταινίας, αλλά στην ψυχή του φιλμ βρίσκεται μόνο ένας άνθρωπος. Ο σκηνοθέτης είναι ένας μικρός δικτάτορας, ένας καλλιτέχνης που, σε αντίθεση με τον μουσικό και τον ζωγράφο, την στιγμή της δημιουργίας απαιτείται να περιβάλλεται από κόσμο, από κόσμο όμως που λειτουργεί βοηθητικά προκειμένου να πάρει ζωή το δικό του όνειρο.
Τώρα προσπαθήστε να φανταστείτε τι σύγχυση θα μπορούσε να προκληθεί, πόσο εύθραυστες θα γίνονταν οι ισορροπίες και πόσο αμφίβολη θα ήταν η αρτιότητα του τελικού αποτελέσματος, αν στο τιμόνι της δημιουργίας δεν βρίσκονταν ένας καπετάνιος αλλά δυο… Δύο άψογα συγχρονισμένοι εγκέφαλοι που ο ένας λύνει τα αινίγματα που θέτει ο άλλος.
Τους σκηνοθέτες αδελφούς Κοέν είναι άδικο να τους κρίνει κανείς σαν δύο ξεχωριστούς καλλιτέχνες. Θα είμαστε σε θέση να δικαιολογήσουμε το χιούμορ του Ίθαν μόνο αν το βάλουμε να σταθεί δίπλα στην μαύρη φαντασία του Τζόελ και το αντίστροφο. Το ανατρεπτικό δίδυμο που έθεσε τους δικούς του όρους στα κινηματογραφικά δεδομένα, πρωτοεμφανίστηκε το 1984 με το χαμηλού κόστους αστυνομικό θρίλερ Blood Simple. Ένας σύζυγος του οποίου τα επίπεδα ζήλειας αγγίζουν την παθολογία, μια κατ’ εξακολούθηση άπιστη σύζυγος και ο εραστής της και η πιο λάθος επιλογή που κάνει την εμφάνισή της με το πρόσωπο ενός πληρωμένου δολοφόνου. Η θεματική που τους απασχόλησε στο Μόνο Αίμα – η ανθρώπινη μωρία και πώς όταν συνδυάζεται με την αλαζονεία και την απληστία, οδηγεί στις πιο λανθασμένες επιλογές – συναντάται και σε πολλές από τις επόμενες δουλειές τους.
Το ελαφρώς υποτιμημένο O brother where art thou, που ακολούθησε μετά το Fargo και το Big Lebowski, και όπως πληροφορούμαστε από τους τίτλους είναι βασισμένο στην Ομηρική Οδύσσεια, είναι μια κωμικό – σατιρική ταινία δρόμου που μας μεταφέρει στην Αμερική του ’30, για να μας αφηγηθεί τις κακουχίες στις οποίες θα υποβληθούν τρείς δραπέτες κατάδικοι, μέχρι τελικά να ανακαλύψει ο καθένας τους ότι η Ιθάκη του δεν είναι εκείνη που έψαχνε, αλλά αυτή που βρήκε.
Προσπερνάμε το Intolerable Cruelty και το The Ladykillers, για να φτάσουμε στο βραβευμένο με τέσσερα Όσκαρ και υποψήφιο για Χρυσό Φοίνικα No country for old men. Η πλοκή της ταινίας είναι σχετικά απλή, ο Llewelyn Moss βρίσκει στην μέση του πουθενά μια βαλίτσα με 2,3 εκατομμύρια δολάρια και αποφασίζει να την κρατήσει. Αυτό που δεν γνωρίζει είναι ότι τα χρήματα ανήκουν σε μια σπείρα εμπόρων ναρκωτικών οι οποίοι θα προσλάβουν ακόμα και τον ίδιο τον θάνατο – Anton Chigurh – προκειμένου να πάρουν πίσω τα χρήματα που τους ανήκουν. Εκτός από το αψεγάδιαστο αισθητικά και τεχνικά σκηνοθετικό στυλ των αδελφών Κοέν, που για λίγο νομίσαμε ότι το χάσαμε, την παράσταση κλέβει η ερμηνεία του Χαβιέ Μπαρδέμ στο ρόλο του Κακού που με την σχεδόν βουβή παρουσία του καταλαμβάνει μεγάλο μέρος του φιλμικού σκηνικού.
Όταν οι εφιάλτες έχουν αστεία κόμμωση, όταν οι ζεν πρεμιέ σκοντάφτουν σε κονσερβοκούτια και όταν ένα καλόγουστο οικογενειακό αστείο γίνεται υπόθεση εκατομμυρίων ανθρώπων, τότε σίγουρα μιλάμε για τους αδελφούς Κοέν και για το είδος του σινεμά που δεν κουραζόμαστε ποτέ να βλέπουμε.
Φιλμογραφία
- 2010 – True Grit (Αληθινό Θράσος)
- 2009 – A Serious Man (Ένας Σοβαρός Άνθρωπος)
- 2008 – Burn After Reading (Καυτό Απόρρητο)
- 2007 – No Country for Old Men (Καμιά Πατρίδα για τους Μελλοθάνατους)
- 2004 – The Ladykillers (Ladykillers: Η Συμμορία των Πέντε)
- 2003 – Intolerable Cruelty (Αβάσταχτη Γοητεία)
- 2001 – The Man Who Wasn’t There (Ο Άνθρωπος που δεν ήταν εκεί)
- 2000 – O Brother, Where Art Thou? (Ω Αδελφέ, Πού Είσαι;)
- 1998 – The Big Lebowski (Ο Μεγάλος Λεμπόφσκι)
- 1996 – Fargo (Φάργκο)
- 1994 – The Hudsucker Proxy (Ο Κύριος Χούλα Χουπ)
- 1991 – Barton Fink (Μπάρτον Φινκ)
- 1990 – Miller’s Crossing (Το Πέρασμα του Μίλλερ)
- 1987 – Raising Arizona (Αριζόνα Τζούνιορ)
- 1984 – Blood Simple (Μόνο Αίμα)
