Ο πρωταγωνιστής που υποδύθηκε τον Τσε στα «Ημερολόγια Μοτοσυκλέτας» και τον αντισυμβατικό διαφημιστή στο «NO», επιστρέφει με μια ταινία όλο ζούγκλα, βλάστηση, υγρασία και έντομα κάθε λογής. Πιθανότατα δεν θα βρούμε φέτος πιο υπαίθρια ταινία από το «El ardor» και πιο outdoors κινηματογραφικό ήρωα από τον 36χρονο Μεξικανό, που υποδύεται την ίδια τη φύση, προσωποποιημένη, όπως μας αποκάλυψε!
Εκτός από πρωταγωνιστής του «El ardor», είσαστε και παραγωγός του. Τι σας προσέλκυσε στο σχέδιο αυτό;
Μου άρεσε έτσι όπως η ιστορία στέκει στη μέση πολλών πραγμάτων χωρίς να είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο. Με γοήτευσαν οι προθέσεις, αν θέλετε. Πολύ δύσκολα θα πεις αν πρόκειται ακριβώς για περιπέτεια, γουέστερν, μελόδραμα ή για μεταφυσική οικολογική ιστορία. Και λατρεύω να βλέπω τέτοιου τύπου ταινίες, πόσω μάλλον να συμμετέχω ενεργά. Θεώρησα πως είναι ευκαιρία.
Πάντως η δομή του φιλμ θυμίζει εκείνη ενός σύγχρονου γουέστερν. Εχει τυπικά γνωρίσματα του είδους, με πρώτο το μοτίβο του ξένου που φθάνει σε μια κοινότητα και καλείται να την προστατέψει…
Είναι, τρόπον τινά, ένα αντι-γουέστερν. Με την έννοια ότι στην τρέχουσα πραγματικότητα, αυτά τα μέρη, τα πλούσια σε πηγές ενέργειας και πρώτες ύλες, αποτελούν μόνιμο στόχο του παγκόσμιου οικονομικού κατεστημένου. Οπότε η σύγκρουση είναι προδιαγραμμένη. Κι αυτήν τη σύγκρουση μεταξύ δύο κόσμων μπορείς ιδανικά να την αφηγηθείς με τους όρους του γουέστερν, όπως και άλλων ειδών. Το είδος είναι απλώς το όχημα.
Πόσο δύσκολο ήταν το γύρισμα σε φυσικό περιβάλλον ζούγκλας;
Αρκετά δύσκολο. Πολλή υγρασία και κρύο το πρωί, αφόρητο κρύο. Κι εμείς να τριγυρίζουμε ξυπόλυτοι και ημίγυμνοι, ετοιμάζοντας και γυρίζοντας την επόμενη σκηνή. Και μόνιμα ψεκασμένοι με εντομοαπωθητικά σπρέι, γιατί υπήρχαν εκατομμύρια κουνούπια. Πολύ δύσκολο να συγκεντρωθείς σε μια στατική ερμηνεία σε τέτοιες συνθήκες.
Τα τελευταία χρόνια σάς βλέπουμε να συμμετέχετε όλο και συχνότερα σε ταινίες πολιτικής συνείδησης. Το «Ακόμα και η βροχή», το «Νο», τώρα το «El ardor». Εσείς, ως Λατινοαμερικανός, πόσο πολιτικοποιημένος είστε;
Στη Λατινική Αμερική η πολιτική είναι κάτι καθημερινό και χειροπιαστό, σε αντίθεση με άλλα μέρη όπου υπάρχει σαφής διαχωρισμός και η πολιτική είναι κάτι αυθύπαρκτο θαρρείς, που συμβαίνει από μόνο του. Στη Λατινική Αμερική είσαι όπως και να’ χει πολιτικοποιημένος, από τη στιγμή που γεννιέσαι, γιατί τα πάντα έχουν πολιτικές παραμέτρους.
Οι παραλληλισμοί της ιστορίας του φιλμ με την πραγματικότητα είναι πολλοί. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου άνθρωποι έχουν εκδιωχθεί βίαια από τη γη τους στο όνομα της ανάπτυξης. Συμβαίνει συνέχεια. Ο αριθμός των αγροτών ή των περιβαλλοντολόγων που σκοτώθηκαν στη Βραζιλία, το Περού, τον Ισημερινό, τη Βολιβία, την Αργεντινή ή την Παραγουάη είναι απίστευτος.
Άνθρωποι που εξαφανίστηκαν διά παντός ενώ προσπαθούσαν να προστατέψουν ένα τροπικό δάσος, ας πούμε. Οι δυνάμεις του κακού είναι εδώ, ανάμεσά μας, και τις έχει δημιουργήσει η παγκόσμια οικονομία, αυτή που θέλει να κεφαλαιοποιήσει και τον τελευταίο ενεργειακό πόρο. Και η Λατινική Αμερική ήταν ανέκαθεν ο βασικός στόχος αυτής της εκμετάλλευσης.
Κάτι άλλο που παρατηρεί κανείς στη δουλειά σας είναι πως τον τελευταίο καιρό παίζετε όλο και σπανιότερα σε αγγλόφωνα φιλμ. Συμβαίνει από επιλογή;
Αγγλόφωνες ταινίες κάνω μια στο τόσο, αν το προτεινόμενο σενάριο μου φαίνεται πραγματικά ενδιαφέρον, αλλά είναι άλλο πράγμα να εκφράζομαι στη δική μου γλώσσα, τη μητρική μου. Νιώθω πως πετάω στη δική μου γλώσσα. Αλλωστε, με τη γλώσσα έχει να κάνει και η ανάπτυξη ενός χαρακτήρα σε ένα έργο.
Η δική σας σχέση με τη φύση ποια είναι;
Μεγάλωσα στο Μεξικό και από μικρό παιδί είχα την τύχη να εκδράμω σε περιοχές κατοικούμενες από ιθαγενείς. Μας παρότρυναν από το σχολείο να ερχόμαστε σε επαφή με την κοσμοθεωρία των γηγενών πληθυσμών, που είναι πολύ ιδιαίτερη. Η φύση μού ήταν πάντα πολύ οικεία, γιατί έτσι ανατράφηκα, ευτυχώς. Μπορεί να έχω περιβολή δυτική, όμως στο Μεξικό μεγαλώνεις αναγκαστικά σε στενή σχέση με το φυσικό περιβάλλον και την αυτόχθονη κουλτούρα. Αλλωστε, κάθε επαφή με τόπους και πολιτισμούς σε κάνει να αντιλαμβάνεσαι τον κόσμο καλύτερα.
Πάντα με τους καλούς
Η δραματική περιπέτεια «El ardor» αφηγείται τον αγώνα ενός μυστηριώδους άντρα να προστατέψει την κόρη ενός αγρότη από τους οικοπεδοφάγους δολοφόνους του πατέρα της σε ζούγκλα της Αργεντινής.
