Σήμερα οι επιστήμονες ανησυχούν περισσότερο από ποτέ για την πρόοδο της επιστήμης της νανοτεχνολογίας και τις επιπτώσεις που μπορεί αυτή να έχει στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον. Μήπως θα πρέπει να αρχίσουμε να ανησυχούμε και εμείς;
Η μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Nanotechnology, προτείνει ότι ο περισσότερος κόσμος βρίσκεται ακόμα στο σκοτάδι σχετικά με τα πιθανά τεράστια οφέλη αλλά και τους κινδύνους της τεχνολογίας.
Παρά τους γνωστούς σε όλους μας κινδύνους, οι επιστήμονες που συμμετείχαν στην έρευνα πιστεύουν ότι η δουλειά τους πρόκειται να οδηγήσει σε τεράστιες προόδους στους τομείς της ιατρικής, της περιβαλλοντικής προστασίας και της στρατιωτικής τεχνολογίας.
Προειδοποιώντας και αναλύοντας τους κινδύνους της τεχνολογίας πριν από την ευρεία εξάπλωση της, οι ειδικοί ελπίζουν να αποφύγουν την βίαιη αντίδραση της κοινής γνώμης, η οποία έχει αντιδράσει αναλόγως σε άλλες αναδυόμενες τεχνολογίες όπως η γενετικά τροποποιημένη τροφή.
Η επανάσταση
Η νανοτεχνολογία είναι μια πολλά υποσχόμενη επιστήμη η οποία συνδυάζει επιστήμες όπως η φυσική, η χημεία και η βιολογία. Όλες αυτές οι επιστήμες συνδυάζονται με κοινό σκοπό την επεξεργασία της ύλης σε διαστάσεις νανομέτρων. Τα προϊόντα της νανοτεχνολογίας δεν ξεπερνούν τα 100 νανόμετρα σε μέγεθος, το οποίο δεν είναι παρά ένα χιλιοστό του πλάτους της ανθρώπινης τρίχας. Το γενετικό υλικό, για παράδειγμα, έχει πλάτος δυο νανόμετρα ενώ οι νανοσωλήνες άνθρακα μπορεί να έχουν το μισό μέγεθος σε διάμετρο.
Εκατοντάδες προϊόντα που βρίσκονται ήδη στο εμπόριο περιέχουν ήδη νανοϋλικά, τα περισσότερα από τα οποία είναι καλλυντικά, αντηλιακά, προϊόντα καθαρισμού με μικροσκοπικά σωματίδια. Όλα τα παραπάνω ωστόσο είναι το πρώτο βήμα για μια τεχνολογική επανάσταση.
Νανοϋλικά πιο ελαφριά και δυνατά από αυτά που χρησιμοποιούνται σήμερα θα μπορούσαν να φέρουν την επανάσταση στις βιομηχανίες αυτοκινήτων, αεροπλάνων και παρόμοιες τεχνολογίες που αναπτύσσονται στους τομείς της ρομποτικής, των υπολογιστών, την ένδυσης, σε συστήματα αποθήκευσης ενέργειας.
Οι επιστήμονες στον τομέα της ιατρικής μελετούν πιθανές εφαρμογές της νανοτεχνολογίας στην θεραπεία του καρκίνου και άλλων ασθενειών. Οι παραπάνω ελπίζουν ότι τα νανοσωματίδια θα μπορούσαν να στοχεύσουν και να μεταφέρουν φάρμακα σε καρκινικά κύτταρα.
Οι μελλοντολόγοι φαντάζονται έναν κόσμο όπου τα κατευθυνόμενα nanobots θα επιδιορθώνουν βλάβες σε ιστούς ή θα εξολοθρεύουν επιζήμιους ρυπαντές στο περιβάλλον. Η ιδέα της κατασκευής μοριακών μηχανών εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1950 από τον Αμερικανό φυσικό Richard Feynman.
Μια επικίνδυνη επιχείρηση
Με σκοπό την αναζήτηση περισσότερων πληροφοριών για τους πιθανούς κινδύνους και οφέλη της νανοτεχνολογίας, οι Scheufele και Elizabeth Corley από την Arizona πραγματοποίησαν μια έρευνα στην οποία συμμετείχαν 1000 άτομα από το ευρύ κοινό και 363 επιστήμονες νανοτεχνολογίας. Τα αποτελέσματα της έρευνας αποκαλύπτουν ότι μια ανομοιομορφία ανάμεσα στην αντίληψη των επιστημόνων και του ευρέος κοινού σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους και οφέλη της νέας τεχνολογίας.
Οι επιστήμονες επέδειξαν μια αυξημένη ανησυχία σχετικά με τις επιπτώσεις της νανοτεχνολογίας στην δημόσια υγεία σε αντίθεση με το ευρύ κοινό.
Η αναφορά αυτή φαίνεται να σκιαγραφεί την έντονη διαφωνία που υφίσταται στην επιστημονική κοινότητα και σχετίζεται με την έλλειψη συστηματικής έρευνας των κινδύνων της νέας τεχνολογίας.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι παρούσες γνώσεις μας για την τοξικότητα των νανοσωματιδίων είναι περιορισμένες. Για παράδειγμα υπάρχει φόβος τα νανοσωματίδια να έχουν καταστρεπτικές συνέπειες στους πνεύμονες εάν εισπνέονται.
«Αυτό που θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι είναι ότι η παρούσα νομοθεσία δεν είναι η κατάλληλη για την σημερινή νανοτεχνολογία,» σχολιάζει ο Αυστραλός επιστήμονες Peter Binks της Nanotechnology Victoria. Τόνισε επίσης ότι η ισχύουσα νομοθεσία για τον έλεγχο τοξικότητας σχετίζεται με την ποσότητα.
Σύμφωνα με την αναφορά το μεγαλύτερο ποσοστό του κόσμου θεωρεί τους επιστήμονες περισσότερο αξιόπιστους σε ότι αφορά την νανοτεχνολογία σε σχέση με τη κυβέρνηση και τη νομοθεσία.
«Θα πρέπει να πούμε ότι υπάρχει ένα τεράστιο κενό στον τομέα της επικοινωνίας, όμως υπάρχουν πολύ καλές προοπτικές προσέγγισης του κοινού από τους επιστήμονες τους οποίους δείχνει να εμπιστεύεται,» τονίζει ο Binks.
