Στα 116 χρόνια από τη γέννηση του Graham Greene, ο καλός μας φίλος Γιάννης Π. αναπολεί μια συνάντηση μαζί του σε ένα μπαρ της Antibes. Παρακάτω διαβάστε την ιστορία, έτσι όπως μας τη διηγήθηκε.
Τον παλιό καλό καιρό, στα τέλη του καλοκαιριού, συνήθιζα να τζογάρω στο Monte Carlo Sporting Club. Ένα στέκι που προσφέρονταν θαυμάσια για να χάσεις τα λεφτά σου: οι άντρες φορούσαν λευκό σμόκιν, οι γυναίκες φίνα κοσμήματα, δεξιά κι αριστερά πετάριζαν κορίτσια χαλαρής ηθικής. Μετά από το παιχνίδι μπορούσες να ριλαξάρεις στους κήπους ή να χορέψεις στο διπλανό night club.
Θυμάμαι έντονα μια βραδιά. Μια βραδιά που με άγγιξε φευγαλέα το μεγαλείο. Είχα γκίνια και ως συνήθως έπαιζα έξω από τα κυβικά μου. Έμεινα μέχρι που το καζίνο έκλεισε και συνέχισα να πίνω στην αυλή. Έπειτα οδήγησα ως την Antibes, στο ξενοδοχείο μου, το Hotel du Cap. Ξημέρωνε και οι δρόμοι ήταν άδειοι. Μπαίνοντας στην παλαιά πόλη, αποφάσισα να πιω ένα τελευταίο ποτό στην κεντρική πλατεία, δίπλα στο αρχαίο λιμάνι της Antibes. Ήμουν ο μοναδικός πελάτης, εκτός από έναν ηλικιωμένο γοητευτικό ψηλό άντρα, με παράξενα υγρά μάτια. Έπινε μπίρα τρώγοντας το πρωινό του. Με κοίταζε επίμονα, αλλά το βλέμμα του δεν ήταν σεξουαλικό, μάλλον επιστημονικό θα έλεγα, όπως ένας γιατρός κοιτάζει τον ασθενή του ή ένας βοτανολόγος το φυτό. Τον ρώτησα αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. «Δείχνεις στα όρια της αντοχής σου», ήταν η απάντησή του. «Πώς να μην είμαι;», αντιγύρισα. «Μόλις τα ‘χασα όλα στο καζίνο». Τα μάτια του φωτίστηκαν, ήπιε μια γουλιά ακόμα από την μπίρα του και με πλησίασε. «Μπορώ να καθίσω;», ρώτησε.
Τον είχα, βέβαια, αναγνωρίσει και απάντησα καταφατικά. Ήταν ο Graham Greene. Αυτό που ήθελε να μάθει ήταν τι με οδήγησε στον τζόγο. Φαίνονταν από τον τρόπο και από τα ρούχα μου ότι προερχόμουν από αυτό που λέμε καλή οικογένεια, πράγμα που του κέντριζε περισσότερο το ενδιαφέρον. Με βομβάρδισε με ερωτήσεις. Καθίσαμε μαζί και πίναμε ώσπου ο ήλιος σηκώθηκε ψηλά, έπειτα σφίξαμε τα χέρια και χωρίσαμε. Ήξερα πού έμενε, ήταν ο διασημότερος κάτοικος της Antibes. Όμως, δεν τον ξαναείδα ποτέ.
Ο Graham Greene πέθανε το ’91 και φέτος συμπληρώθηκαν εκατό χρόνια από τη γέννησή του. Νιώθω τυχερός που πέρασα κάποτε δύο ώρες με το μεγαλύτερο Καθολικό συγγραφέα της εποχής μας. Ο Greene ήταν γίγαντας όσο κανένας. Τα βιβλία του αγγίζουν την πολυπλοκότητα των θρησκευτικών πεποιθήσεων και σήμερα πρέπει να υποσημειώνονται και να διδάσκονται, σαν να διαβάζει κανείς την Ιλιάδα. Brighton Rock, The Power and the Glory, The Heart of the Matter, The Quiet American, The End of the Affair, A Burnt Out Case, The Third Man. Είναι όλα κλασικά, με ήρωες που αγαπούν τον Θεό, αλλά επίσης αγαπούν να αμαρτάνουν με γυναίκες που δεν είναι σύζυγοί τους. Ο Greene έπαιζε με τον Ύψιστο σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, κάποιες φορές προκαλώντας τον, συνήθως όμως νιώθοντας φρικτές ενοχές. Happy birthday, Graham, στον ουρανό, εκεί όπου γράφεις τώρα και όπου σου αξίζει να βρίσκεσαι.
