Η αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ενωσης να αντιμετωπίσει συντονισμένα την κρίση εξάπτει την εσωστρέφεια και ενεργοποιεί αντιευρωπαϊκά αντανακλαστικά.
Κανείς δεν αμφιβάλλει ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται, ίσως, στην κρισιμότερη καμπή της ιστορίας της. Η οικονομική κρίση και οι παρενέργειές της έφεραν στην επιφάνεια τα χρόνια προβλήματα της Ενωσης και ανέδειξαν για μια ακόμα φορά τα σοβαρά ελλείμματά της. Η Ευρώπη του 2009 δεν είναι το κλαμπ των ισχυρών, όπως αυτάρεσκα συνήθισε να χαρακτηρίζει την Ε.Ε. η κοινοτική γραφειοκρατία, αλλά ένας πολυμερής οργανισμός με χαλαρή συνοχή, περιορισμένη αλληλεγγύη, αν όχι και χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Στις συνθήκες που διαμορφώνονται, ο εγκλωβισμός της ενωμένης (;) Ευρώπης στα όρια ενός οργανισμού χωρίς ουσιαστική συγκολλητική ύλη, πολιτικές συνοχής και ενοποιητικά χαρακτηριστικά, κινδυνεύει να καταστήσει τη «γηραιά ήπειρο» έρμαιο των θυελλωδών οικονομικών ανέμων που αναστατώνουν τους καιρούς μας.
Δεδομένου, μάλιστα, ότι η κατάληξη της διεύρυνσης φαίνεται να αποκαρδιώνει ακόμα και τους ίδιους τους εμπνευστές της, η Ευρωπαϊκή Ενωση μοιάζει όλο και περισσότερο με διαλυμένη οικογένεια, που αδυνατεί να συνεννοηθεί ακόμα και για τα στοιχειώδη. Προφανώς, για την εικόνα που παρουσιάζουν σήμερα οι ευρωπαϊκοί θεσμοί υπεύθυνη δεν είναι μόνο η οικονομική κρίση. Προηγήθηκαν, άλλωστε, πολιτικές που σπατάλησαν το όποιο κεφάλαιο συνοχής είχε συσσωρευθεί, θυσιάζοντας κάθε προοπτική πολιτικής ενοποίησης στο βωμό ενός νομισματικού μονεταρισμού.
Κάπως έτσι, η Ευρώπη των 27, αφυδατωμένη από οραματικά στοιχεία, χωρίς εμπνεύσεις και πολιτικό σφυγμό, κινδυνεύει να καταντήσει μια απλή ενιαία αγορά, στο πλαίσιο της οποίας θα συνυπάρχουν ισχυροί παίκτες, όπως οι δύο πόλοι του γαλλογερμανικού άξονα, οι αδύναμοι κρίκοι της ευρωζώνης, όπως η Ελλάδα, και οι εταίροι-παρίες, όπως αυτοί που συνθέτουν το αδύναμο μπλοκ των χωρών της πρώην Ανατολικής Ευρώπης.
Η Ευρώπη, λοιπόν, δεν γοητεύει πια… Σε χώρες μάλιστα όπως η δική μας, με ισχυρά φορτία εσωστρέφειας, η κρίση προσανατολισμού της Ενωσης ενεργοποιεί όλα τα αντιευρωπαϊκά αντανακλαστικά και ενισχύει ένα ρωμαλέο σε πολλές περιπτώσεις ευρωσκεπτικισμό. Βοηθούντων μάλιστα και των περισσότερων media, που ανακυκλώνουν εκ πεποιθήσεως την εικόνα της καταδιωκόμενης χώρας από τους πάσης φύσεως Αλμούνια, η ιδεολογία του «μαύρου πρόβατου» και η συμμαχική ιδεοληψία του «ανάδελφου λαού» βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να ανθήσουν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πολιτικού συστήματος.
Αδιάψευστος μάρτυρας των ανατροπών που συντελούνται δεν είναι μόνο οι παραδοξολογίες που ακούγονται όλο και τακτικότερα για τις αρνητικές συνέπειες που είχε η ένταξη της χώρας στο ευρώ (!) ούτε η δημοφιλής σε όλα σχεδόν τα κόμματα θέση ότι η Ελλάδα δεν πιέζεται, δεν εγκαλείται και, βεβαίως, δεν απολογείται. Μέτρο της επαναφοράς της πολιτικής ζωής στον ανάδελφο αστερισμό αποτελεί και η διολίσθηση στον αντιευρωπαϊσμό ενός κατεξοχήν χώρου επώασης φιλοευρωπαϊκών ιδεών, όπως υπήρξε η Ανανεωτική Αριστερά και κατ’ επέκταση ο Συνασπισμός.
Εκπαιδευμένοι όλοι μας στο φοβικό σύνδρομο του εχθρικού εξ ορισμού ξένου, που απειλεί πότε συμφέροντα και πότε παραδόσεις, εμφανιζόμαστε για μια ακόμα φορά πρόθυμοι να μεταθέσουμε τις διαπιστωμένες ευθύνες μας σε ένα αόρατο ανθελληνικό κέντρο, που απεργάζεται το κακό του τόπου και των ανθρώπων του.
Καμιά αντίρρηση… Στο σύγχρονο κόσμο, άλλωστε, όλοι, μα όλοι, δικαιούνται τη φαντασίωση που τους αξίζει… Ας μας πληροφορήσουν, απλώς, οι ρέκτες των μοναχικών δρόμων και των εθνικών ραψωδιών, αν όχι με την Ευρώπη, τότε με ποιον…
