Μετά από πολλή προσπάθεια απέκτησες το σώμα που ήθελες. Μάθε τώρα πώς να το διατηρήσεις για πάντα.
Ρώτα έναν άνθρωπο άνω των 18 χρόνων αν κάνει δίαιτα. Τρεις στους τέσσερις θα σου απαντήσουν καταφατικά, σύμφωνα με πρόσφατη αμερικανική έρευνα, και τα αποτελέσματα αυτά δεν είναι και πολύ διαφορετικά στην Ευρώπη.
Η επιχείρηση αδυνάτισμα εμπεριέχει πολύ κόπο, με βιβλία, διαιτολογικά κέντρα, προϊόντα διαίτης και τόσα άλλα που προωθούνται για να φτάσει κάποιος στο πολυπόθητο ιδανικό βάρος. Ακόμα, όμως, και με όλα αυτά τα «βοηθήματα», οι Έλληνες, μαζί με Ευρωπαίους και Αμερικανούς, συνεχίζουν να παχαίνουν υπερβολικά. Σήμερα, σχεδόν το 70% του ελληνικού πληθυσμού είναι υπέρβαρο (με Δείκτη Μάζας Σώματος πάνω από 25).
Πιάσε απόδοση
Το ερώτημα που πρέπει να κάνεις είναι το εξής; αφού όλοι κάνουν δίαιτα, γιατί συνεχίζουμε να παχαίνουμε; Τελικά αυτό που έχει σημασία και που κάνει μια δίαιτα πετυχημένη δεν είναι πόσα κιλά χάνεις ή πόσο γρήγορα τα χάνεις, αλλά πόσο καιρό μπορείς να διατηρηθείς σε χαμηλά επίπεδα. Δυστυχώς, έρευνες δείχνουν ότι μετά από μία περίοδο (συνήθως έξι μηνών μετά την απώλεια), τα κιλά αρχίζουν σιγά σιγά να επανεμφανίζονται.
Η βαριά επιστροφή
Γιατί είναι τελικά τόσο δύσκολο να αποφύγει κάποιος την εμφάνιση του χαμένου βάρους; Δώσε την προσοχή σου σε τρεις παράγοντες: βιολογία, περιβάλλον και πιέσεις της σύγχρονης ζωής.
Βιολογία
Ο μεταβολισμός σου είναι προγραμματισμένος για επιβίωση σε περιόδους έλλειψης τροφίμων και συνήθως λειτουργεί εις βάρος σου αν κάνεις δίαιτα. Ο μεταβολισμός επιβραδύνεται προσπαθώντας να διατηρήσει την ενέργεια, δηλαδή τις θερμίδες. Οταν πεινάς, το σώμα σου δεν θα δαπανήσει τις ίδιες θερμίδες με πριν κάνοντας τα ίδια πράγματα. Αυτό έχει αποτέλεσμα να μειώσεις τις θερμίδες ακόμα περισσότερο.
Περιβάλλον
Είναι πολύ πιο δύσκολο να χάσεις βάρος και να το διατηρήσεις σήμερα απ’ ό,τι ήταν πριν από 20 χρόνια κι αυτό γιατί υπάρχουν πάρα πολλά κίνητρα για να φας περισσότερο και να κινηθείς λιγότερο. Τα φθηνότερα τρόφιμα είναι συχνά τα πιο ανθυγιεινά. Η δραστηριότητα έχει μειωθεί λόγω διάφορων συσκευών, αλλά και γιατί η ψυχαγωγία μας είναι συχνά καθιστική, όπως η τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Τέλος, μην ξεχνάς και το γεγονός ότι έχουν αυξηθεί σημαντικά αυτοί που κάνουν καθιστική εργασία, δηλαδή περνούν οκτώ έως δέκα ώρες την ημέρα καθισμένοι σε ένα γραφείο.
Οι πιέσεις της ζωής
Ο έλεγχος του βάρους απαιτεί σκληρή δουλειά. Αν εμφανιστούν κι άλλα προβλήματα, όπως αρρώστιες, πολλή δουλειά ή τσακωμοί με φίλους, τότε η διαθέσιμη ενέργεια που έχεις για οποιαδήποτε κατάσταση (όπως για τον έλεγχο του βάρους) μειώνεται. Ετσι επιστρέφεις στις παλιές συνήθειες.
Η σίγουρη στρατηγική σου
Όσοι είχαν αρκετά ισχυρό κίνητρο, κατάφεραν να μην τα πάρουν ξανά. Οι έρευνες που έχουν γίνει σου παρουσιάζουν μία σαφέστερη εικόνα για το τι πρέπει να κάνεις.
Μερικές από τις πιο λεπτομερείς πληροφορίες προέρχονται από μία αμερικανική μακροπρόθεσμη μελέτη. Περιέχει πληροφορίες για 3.000 άτομα, που έχουν χάσει 14-45 κιλά (κατά μέσο όρο 27 κιλά) και στη συνέχεια διατήρησαν σταθερό το βάρος τους για τουλάχιστον ένα χρόνο (κατά μέσο όρο πέντε έτη). Έχασαν βάρος χρησιμοποιώντας πολλές διαφορετικές δίαιτες ή προγράμματα, λέει ο Τζέιμς Χιλ, υπεύθυνος της μελέτης μαζί με τη Ρένα Ουίνγκμ, του πανεπιστημίου Μπράουν. Αυτοί, όμως, που διατήρησαν την απώλεια είχαν πολλές κοινές συνήθειες. Τσέκαρε μερικές από αυτές.
Άσκηση
Τα άτομα της μελέτης, κατά μέσο όρο, έκαιγαν 2.700 θερμίδες την εβδομάδα κάνοντας γυμναστική. Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου μία ώρα μέτριας δραστηριότητας κάθε μέρα, για παράδειγμα, 8 χιλιόμετρα περπάτημα την εβδομάδα.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η άσκηση είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας. Δεν είναι σαφές αν τα άτομα που έχασαν λιγότερο βάρος πρέπει να ασκούνται τόσο πολύ. Παρόλα αυτά, ένα μεγάλο τμήμα της έρευνας δείχνει ότι η άσκηση είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της τάσης του σώματος να ξαναπάρει βάρος. Χωρίς άσκηση, οι άλλες προσπάθειες θα έχουν προσωρινά αποτελέσματα. Υπάρχουν ελάχιστοι άνθρωποι που μπορούν να χάσουν βάρος και να το διατηρήσουν χωρίς να αυξήσουν το επίπεδο δραστηριότητάς τους.
Αυτοπαρακολούθηση
Τα άτομα της μελέτης ήταν πολύ πειθαρχημένα σχετικά με την αυτοπαρακολούθησή τους. Ανέβαιναν συχνά στη ζυγαριά και κατέγραφαν τι έτρωγαν σε τακτική βάση. H αυτοπαρακολούθηση είναι σημαντική, διότι επιτρέπει την έγκαιρη προειδοποίηση σε περίπτωση που υπάρχουν αλλαγές στο βάρος σου. Επίσης, σου δίνει την ευκαιρία να λάβεις δράση αμέσως.
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να πανικοβάλλεσαι κάθε φορά που η ζυγαριά ανεβαίνει μερικά γραμμάρια. Απλώς σου υπενθυμίζει ότι, αν το βάρος σου αυξηθεί, θα πρέπει να έχεις κι ένα συγκεκριμένο πλάνο για να το αντιμετωπίσεις.
Ρεαλιστική διατροφή
Αν και οι άνθρωποι της μελέτης αρχικά έχασαν βάρος με διάφορες δίαιτες, η συντριπτική πλειοψηφία διατήρησε το βάρος της με μία δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά και πλούσια σε υδατάνθρακες. Αν και νέες έρευνες δείχνουν ότι δίαιτες που είναι χαμηλές σε υδατάνθρακες, όπως είναι η Δίαιτα Atkins, μπορεί να έχουν αποτέλεσμα σημαντική απώλεια βάρους, πολύ λίγα άτομα στη μελέτη τις ακολούθησαν μακροπρόθεσμα.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι ο έλεγχος των μερίδων. Αυτό που φαίνεται να έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι η μείωση του διατροφικού λίπους ως το πιο αποτελεσματικό μέσο για τη μείωση των θερμίδων.
Πρωινό
Το άλλο σημαντικό στοιχείο που διαπίστωσαν οι ερευνητές σε αυτήν τη μελέτη ήταν ότι αυτά τα άτομα έτρωγαν πρωινό, άρα άπλωναν τις θερμίδες τους σε όλη τη διάρκεια της ημέρας. Το πρωινό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη μείωση της πείνας και της υπερφαγίας. Πρέπει να τρως πρωινό όσο πιο συχνά γίνεται. Μόνο έτσι μπορείς να τρως 5-6 γεύματα την ημέρα.
Υποστήριξη
Είναι δύσκολο να διατηρήσεις το ιδανικό βάρος, αλλά η έρευνα δείχνει ότι σε αυτό συμβάλλει στο να έχεις κάποια εξωτερική υποστήριξη. Σύμφωνα με έρευνες, φαίνεται ότι η συχνή επαφή με κάποιο φορέα παροχής υγείας (γιατρό, διαιτολόγο) ή ακόμα και μία ομάδα υποστήριξης χρησιμεύει πάρα πολύ. Μάλιστα, αυτοί που έχασαν το περισσότερο βάρος είναι αυτοί που έκαναν τις πιο συχνές επισκέψεις.
Ακόμη, όμως, δεν είναι γνωστό γιατί συμβαίνει αυτό. Ισως τα άτομα που πηγαίνουν συχνά σε συνεδρίες είναι απλώς περήφανοι που έχουν χάσει και γι’ αυτό πηγαίνουν συχνά. Η μορφή της υποστήριξης που χρειάζεσαι μπορεί να εξαρτάται από την προσωπικότητά σου.
Ορισμένοι άνθρωποι έχουν καλύτερα αποτελέσματα μόνοι τους, ενώ άλλοι χρειάζονται οικογένεια και φίλους. Σημασία έχει ότι τα στοιχεία δείχνουν ότι η τακτική επαφή με επαγγελματίες υγείας έχει το καλύτερο αποτέλεσμα μακροπρόθεσμα.
