Nas ράπερ, (Nasir bin Olu Dara Jones)

Πριν η θεματική του κειμένου, εισχωρήσει στα άδυτα του άλμπουμ, πρέπει να ειπωθούν κάποια γεγονότα. Ο Nas (Nasir bin Olu Dara Jones όπως είναι ολόκληρο το πραγματικό του όνομα) διανύει το 47ο έτος της ζωής του, κομβική για έναν καλλιτέχνη, συγκεκριμένα στο χώρο της μουσικής και του θεάματος. Στο κόσμο των γλυπτών και πινάκων, δύσκολα θα χαρακτηριστεί ένας artist ως οπισθοδρομικός. Γιατί; Γιατί κανένας έφηβος δεν ενδιαφέρεται να πάει στην Εθνική Πινακοθήκη.

Στην υπέρταξη του hip hop, οι όροι είναι διαφορετικοί, στα 47 σου, έχοντας να κυκλοφορήσεις album 6 χρόνια, το ρίσκο δεν είναι με το μέρος σου, οφείλεις να ευχαριστήσεις παλιό και νεοφερμένο κοινό με τίμημα την ταυτότητά σου. Ο Nas στο NASIR, προσπαθεί να ακροβατήσει μεταξύ της ταυτότητας του και της Νέας Τάξης Πραγμάτων, δηλαδή μεταξύ του οργισμένου νιάτου που κάποτε ήταν και του, συνειδητοποιημένου εαυτού που θα έπρεπε να είναι σήμερα, μία παραδοχή που δεν ήρθε ποτέ.

Το πρόβλημα με το ηλικιακό μεταίχμιο είναι ότι δεν υπάρχει. Σε καμία περίπτωση ένας έφηβος δεν μπορεί να ταυτιστεί με έναν μεσήλικα, όσο καλά και να τα λέει. Φαντάσου το Nas και κάθε καλλιτέχνη που συμβάδισε ή δημιούργησε ένα ρεύμα, σαν εκείνο τον ξάδερφο/θείο που θαυμάζεις. Αυτόν που σε πήγε πρώτη φορά για μπύρα, που σου έλεγε τις πιο σπαρταριστές γηπεδικές ιστορίες, ο πρώτος που είδες με τατού, θυμίσου τη θέρμη στο λόγο σου όταν αναπαρήγαγες τις ιστορίες του, και θυμίσου πώς γκρεμίστηκε η εικόνα του την πρώτη φορά που τον είδες να ζητάει δανεικά γιατί έμεινε στάσιμος.

Η πραγματική πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει ο ραπ καλλιτέχνης είναι η διατήρηση του σεβασμού που ενέπνευσε μέχρι σήμερα. Το ζητούμενο δεν είναι η ανακάλυψη του τροχού, όπως εύστοχα αναφέρει ο αγαπημένος Καψάσκης στο άρθρο περί συνταξιοδότησης, ούτε να παρακαλέσει έμμεσα για την αποδοχή που ήδη έχει αποκτήσει, αλλά να φτάσει στα άκρα αυτό που έχτισε μέχρι σήμερα.

Στο NASIR, λόγω και του ονόματος του, περίμενες ένα ξεκάθαρο concept μουσικά μα και στιχουργικά. Μουσικά, ο Kanye από τη μία, έφτιαξε άψογες παραγωγές για το album, φαίνεται ότι είδε υπεροπτικά το γεγονός ότι ανέλαβε το album του Nas, πρέπει να σκάψεις για να βρεις σαφή σύνδεση μεταξύ των κομματιών. Στιχουργικά, το μεγαλύτερο φάουλ του Nas είναι στο κομμάτι-ναυαρχίδα “Everything”. Aμφισβητεί τον εμβολιασμό των παιδιών, στίχοι που θα σε ακολουθούν σε όλα τα κομμάτια του δίσκου. Προβληματισμοί και συνομωσίες που σε φέρνουν σε άβολη θέση, από ένα άτομο που κάποτε εκτιμούσες τα λεγόμενά του (βλ. Distant Relatives). Ωστόσο το Everything, ενώ έχει catchy μελωδία και τύμπαντα, ανέλαβε την ερμηνεία του ρεφρέν «If I had everything, everything I could change anything» ο Kanye. Gringe και pretentious. Εκεί είναι που λείπει ένα φρέσκο όνομα ή κάποιος παλαίμαχος ώστε να δωθεί η όποια βαρύτητα σε αυτές τις λέξεις. Λείπει η ειλικρίνεια και η αυτοκριτική από αυτό το album, η υπερβατικότητα του εγώ. Μία ευγενής αναφορά στη σύζυγο του Kelis, η οποία τον κατηγόρησε για χειροδικεία, αντί του “When the media slings mud we use it to build huts” ή “Drinkin’ like Dean Martin is nothin’ to me”. Η επιτήδευση του λόγου, ώστε να πεις απλά ένα YOLO ή μία ασυναρτησία δεν διαγράφουν το γεγονός ότι ειπώνονται ανοησίες.

Έκπληξη, το “White Label”. Ανατρίχιασα από την πρώτη στιγμή που το άκουσα και ακόμα περισσότερο όσο έψαχνα στοιχεία γι’ αυτό. Το δείγμα είναι από ένα cover του “Prison Song”, από τον Ιρανό Shahram Shabpareh με πρώτη εκτέλεση του Graham Nash. Ο δεύτερος, μεταξύ άλλων, διηγείται μία εξωφρενική ιστορία σχετικά με τον πατέρα του και πώς μπήκε στη φυλακή, με κατάληξη το θάνατο. Εξαιρετικό κομμάτι, με άψογο flow, αν εξαιρέσεις τον στίχο που αναφέρθηκε στον Dean Martin. Για να καταλάβεις πόσο καλό flow έχει ο Nas, στο πρώτο -epic- κομμάτι του δίσκου, λέει “ they try to Hyman Roth me John Fitzgerald me” , επιδέξιος τρόπος να πεις ότι προσπάθησαν να αποδομήσουν το χαρακτήρα σου. Ακόμη πιο επιδέξια, η εκφορά της λέξης Fitzerald, διόλου ενοχλητική.

Το “Adam and Eve” ακολουθεί την προϋπάρχουσα παρακαταθήκη του Nas, ανταποκρίνεται στο προφίλ του, δεν υποκρίνεται, διακρίνεται η γνώριμη σιγουριά που περιμένεις να ακούσεις από έναν rapper ο οποίος έχει θέση ψηλά τον πήχη. Συνοδεύεται από μία ταξιδιάρικη παραγωγή, βαδίζει στα μονοπάτια του πρότερου κουλτουρικού πειραματισμού του Nas, η οποία κυριάρχησε στο “Not For Radio” και “White Label”.

Ενώ λοιπόν ο Nas θέλει να δημιουργήσει ένα νέο ρεύμα –αν είχε βαρύτητα ο λόγος του στις παραγωγές-, μουσικής σύντηξης του νέου που πρεσβεύει ο Kendrick Lamar και ο Childish Gambino, με τον χαρακτήρα του r’n’b, κάπου αποτυγχάνει, με εισαγωγές δοκιμασμένων τακτικών που δεν θυμίζουν πειραματισμό αλλά άκυρη προσθήκη.

Το άλμπουμ θα ήταν οκ από έναν νέο καλλιτέχνη που ακόμα ψάχνεται, αλλά από έναν κολοσσό σαν το Nas, φάνηκε ένας τσακωμός μεταξύ των παραγωγών για το πως θα γίνει το μοντάζ. Η μουσική ανάμειξη του Kanye φώναζε: “Ό,τι κάνουν οι υπόλοιποι παραγωγοί, εγώ το κάνω καλύτερα”. Και τέλος, στιχουργικά πέτυχε τον επιθυμητό λυρισμό με κατηγόρημα την τέρψη, αλλά την έκφραση ουσιαστικών προβλημάτων να λείπει. Ωστόσο, αν ήταν αυτό το μόνο μελανό σημείο στην καριέρα του Nas, ίσως ο τελευταίος έχει πολλά ακόμη να δώσει.