Ο έρωτας θεωρείται από όλους μας ένα συναίσθημα το οποίο μπορεί να μας οδηγήσει στην ολοκλήρωση αλλά και να μας ρίξει στην υπέρτατη δυστυχία. Ποιο είναι όμως το μυστήριο που κρύβεται πίσω από την συνεχή εναλλαγή όλων αυτών των παράλογων συμπεριφορών που εμφανίζουμε όντας ερωτευμένοι;
Κλείστε τα μάτια σας για ένα λεπτό και σκεφτείτε όλα εκείνα τα μέρη του ανθρώπινου σώματος που σας ελκύουν. Τα όμορφα μάτια της. Τους γυμνασμένους ώμους του. Σίγουρα δεν θα σταματήσετε εκεί και δεν θα σκεφτείτε τον κερκοφόρο πυρήνα και το κοιλιακό καλυπτρικό πεδίο.
Αυτές οι περιοχές του ανθρώπινου εγκεφάλου, οι οποίες είναι άγνωστες για τον περισσότερο κόσμο, μπορούν να βοηθήσουν τους επιστήμονες να αποκαλύψουν τον λόγο για τον οποίο πλημμυριζόμαστε καθημερινά από συναισθήματα αλλά και το λόγο για τον οποίο ερωτευόμαστε.
Μελετώντας τις εγκεφαλικές απεικονίσεις, που έχουν παρθεί με τη βοήθεια του συστήματος απεικόνισης μαγνητικής τομογραφίας (MRI), ατόμων που έχουν ερωτευτεί πρόσφατα, οι επιστήμονες μαθαίνουν πολλά για την επιστήμη της αγάπης όπως για παράδειγμα για ποιο λόγο το συναίσθημα της αγάπης είναι τόσο έντονο αλλά και για ποιο λόγο η απόρριψη είναι τόσο οδυνηρή.
Η Δρ. Lucy Brown, καθηγήτρια στο τμήμα νευρολογίας και νευροεπιστήμης από το Albert Einstein College της Νέας Υόρκης και οι συνάδελφοι της έκαναν κάποια πειράματα, σε ένα από τα οποία πραγματοποιήθηκαν εγκεφαλικές απεικονίσεις σε φοιτητές οι οποίοι είχαν μόλις ερωτευτεί.
Κατά τη διάρκεια της εγκεφαλικής απεικόνισης, οι εθελοντές κοίταζαν μια φωτογραφία του αγαπημένου τους.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η περιοχή του κερκοφόρου πυρήνα του εγκεφάλου, παρουσίασε υψηλή δραστηριότητα. Μια άλλη περιοχή που παρουσίασε επίσης έντονη δραστηριότητα ήταν αυτή του κοιλιακού καλυπτρικού πεδίου, το οποίο παράγει την ντοπαμίνη, έναν πολύ σημαντικό νευροδιαβιβαστή ο οποίος επηρεάζει τα συναισθήματα και τις προθέσεις μας.
Η Brown είπε ότι οι επιστήμονες πιστεύουν ότι όταν ερωτευόμαστε το κοιλιακό καλυπτρικό πεδίο εφοδιάζει τον κερκοφόρο πυρήνα με ντοπαμίνη. Στη συνέχεια ο κερκοφόρος πυρήνας στέλνει σήματα για μεγαλύτερη ποσότητα ντοπαμίνης.
«Με όσο περισσότερη ντοπαμίνη εφοδιάζεται ο οργανισμός μας, τόσο πιο όμορφα αισθανόμαστε», εξηγεί η Brown.
Όπως το έθεσε και η συνάδελφος της, Helen Fisher: «Όταν ερωτευόμαστε ενεργοποιούνται οι ίδιοι ακριβώς μηχανισμοί με αυτούς κατά την χρήση κοκαΐνης».
Αγάπη ή σεξουαλική επιθυμία;
Οι επιστήμονες αναρωτιούνται: Λαμβάνουν χώρα οι ίδιες διαδικασίες στην περιοχή του εγκεφάλου όταν βρισκόμαστε σε σεξουαλική διέγερση; Άλλωστε όλοι μας συσχετίζουμε το σεξ με τον έρωτα ενώ πολλές φορές τα μπερδεύουμε.
Στην πραγματικότητα αυτές οι δύο διεργασίες δεν μοιάζουν και πολύ.
Σε διάφορες μελέτες όταν οι ερευνητές έδειξαν ερωτικές φωτογραφίες σε εθελοντές κατά τη διάρκεια της εγκεφαλικής απεικόνισης, ανακάλυψαν δραστηριότητα στην περιοχή του υποθαλάμου και της αμυγδαλής του εγκεφάλου.
Η περιοχή του υποθαλάμου ελέγχει το αίσθημα της πείνας και της δίψας και η αμυγδαλή εγκεφάλου χειρίζεται εκτός των άλλων την κατάσταση της διέγερσης.
Σύμφωνα με την Fisher, ανθρωπολόγο και συγγραφέα του έργου “Why We Love — the Nature and Chemistry of Romantic Love”, σε άλλες μελέτες ερωτευμένων ατόμων δεν βρέθηκε παρόμοια δραστηριότητα.
Έως κάποιο σημείο οι δυο αυτές διαδικασίες συνδέονται. Τα ερωτευμένα άτομα διαθέτουν αυξημένα επίπεδα ντοπαμίνης.
Η παραγωγή υψηλής ποσότητας ντοπαμίνης, διεγείρει την παραγωγή τεστοστερόνης, η οποία είναι υπεύθυνη για την σεξουαλική επιθυμία τόσο στους άντρες αλλά και στις γυναίκες.
Όλες αυτές ο έρευνες για το σεξ και την αγάπη προκαλούν κάποια ουσιώδη ερωτήματα όπως.
Τα περισσότερα από τα υπόλοιπα θηλαστικά δεν διαθέτουν την ικανότητα του έρωτα και της δέσμευσης. Γιατί οι άνθρωποι όμως τη διαθέτουν; Άλλωστε η διατήρηση του ανθρώπινου είδους θα ήταν πολύ πιο εύκολη εάν ήμασταν πιστοί μόνο στις σεξουαλικές μας επιθυμίες.
Η Fisher θεωρεί ότι αυτό σχετίζεται άμεσα με το πόσο δύσκολη ήταν η ανατροφή των παιδιών παλιότερα.
«Πηγαίνετε πίσω μερικά εκατομμύρια χρόνια και σκεφτείτε μια γυναίκα να κουβαλάει μια πέτρα 9 κιλών στο ένα χέρι και ένα σωρό από χόρτα και κλαδιά στο άλλο χέρι για να προστατεύσει τον εαυτό της σε ένα επικίνδυνο περιβάλλον. Οπωσδήποτε χρειάζεται έναν σύντροφο για να την βοηθήσει, δεν θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο μόνη της», εξηγεί η Fisher.
Ακόμα και σήμερα όταν περιπλανιόμαστε σε μια αφιλόξενη περιοχή, η ύπαρξη ενός συντρόφου είναι σημαντική.
«Υπάρχουν βέβαια γυναίκες οι οποίες μεγαλώνουν μόνες τους τα παιδιά τους, αλλά αυτό είναι κάτι πολύ δύσκολο», προσθέτει.
Ανδρική και γυναικεία εγκεφαλική δραστηριότητα
Στη μελέτη για τον έρωτα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν κάποιες σημαντικές διαφορές ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες.
Η Fisher αναφέρει: «Οι άντρες παρουσιάζουν ελαφρώς περισσότερη δραστηριότητα στην περιοχή του εγκεφάλου η οποία συντελεί στην διέγερση μέσω της οπτικής επαφής.
Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, αφού οι άντρες είναι αυτοί που στηρίζουν τη βιομηχανία της προώθησης σεξουαλικών αντικειμένων ενώ οι περισσότερες γυναίκες προσπαθούν να δείχνουν όμορφες για τους άντρες».
Προσθέτει όμως ότι υπάρχουν και ανθρωπιστικοί λόγοι. Η αποστολή της εξέλιξης του ανθρώπου είναι να διαδώσει το είδος του. Κάτι τέτοιο δεν θα μπορεί να συμβεί εάν κάποιος ζευγαρώσει με μια 80χρονη γυναίκα.
Οι εγκεφαλική δραστηριότητα στις γυναίκες ήταν πιο περίπλοκη.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι οι ερωτευμένες γυναίκες παρουσίαζαν μεγαλύτερα ποσοστά δραστηριότητας από τους άντρες σε περιοχές του εγκεφάλου όπου ελέγχονται οι αναμνήσεις.
Για αυτό το λόγο μια γυναίκα μερικές φορές μπορεί να θυμάται τα πάντα από μια σχέση, άσχημα και όμορφα, αυτό δεν την κάνει περίεργη διότι οφείλεται σε μια πανάρχαια στρατηγική εξέλιξης.
Εν κατακλείδι οι ΔFisher και Brown αναφέρουν ότι αυτό το οποίο έμαθαν από την εγκεφαλική απεικόνιση των ερωτευμένων ατόμων είναι ότι η αγάπη δεν είναι ένα συναίσθημα αλλά μια δυναμική εγκεφαλική διαδικασία του, όπως εκείνης της ανάγκης μας για τροφή και νερό.
«Αυτό βοηθάει στην κατανόηση του λόγου για τον οποίο κάνουμε τρελά πράγματα για την αγάπη», σχολιάζει η Brown.
Τώρα οι έρευνες τους εστιάζονται στην άσχημη πλευρά του έρωτα. Βρέθηκαν φοιτητές οι οποίοι αντιμετωπίζουν την απόρριψη από τους αγαπημένους τους. Η διαδικασία της απεικόνισης ήταν ή ίδια.
Αυτή τη φορά όμως τα αποτελέσματα ήταν διαφορετικά, λέει η Brown. Η περιοχή της νήσου του Reil, το μέρος του εγκεφάλου που εκδηλώνεται ο φυσικός πόνος, παρουσίασε πολύ μεγάλη δραστηριότητα.
«Οι εθελοντές βγήκαν από το μηχάνημα κλαίγοντας. Δεν νομίζω ότι πρόκειται να επιχειρήσουν να υποβληθούν ξανά σε μια τέτοια δοκιμασία για αρκετό καιρό».
