Ο ρόλος των swaps στην απόκρυψη ελλειμμάτων και πιθανή συνεπακόλουθη διασύνδεση στην κρίση ευρώ- δολλαρίου.
Είναι γεγονός ότι όσο και αν το ευρώ δέχεται σημαντικές πιέσεις εξαιτίας της κρίσης στην χώρα μας, το τεράστιο δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ δεν θα πρέπει να υποτιμάται στην μελλοντική διαμόρφωση τόσο των συναλλαγματικών ισοτιμιών, όσο και την αναπτυξιακή και εμπορική πολιτική των εμπλεκομένων χωρών. Μπορεί να πέρασε απαρατήρητο το γεγονός ότι πρόσφατη έκδοση τριακονταετών ομολόγων στις ΗΠΑ για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια δεν καλύφθηκε σύμφωνα με την προβλεπόμενη αναλογία συμμετεχόντων, όμως το τεράστιο δημοσιονομικό χρέος των ΗΠΑ αρχίζει να προβληματίζει καθώς η αναδιάρθρωση του ποσοστού συμμετοχής των Κινέζων στην κάλυψη διεθνών, κυρίως δολαριακών-ομολογιακών εκδόσεων σηματοδοτεί αυτήν ακριβώς την τάση.
Η διεθνής διασύνδεση των αγορών διαχέει σε μεγάλο ποσοστό τις αντιδράσεις στα στατιστικά των αγορών, προεξοφλώντας πολλές φορές μελλοντικές κινήσεις των χρηματιστηρίων και συναλλαγματικών ισοτιμιών. Η μέχρι σήμερα εμπειρία έχει δείξει ότι αυτές οι αντιδράσεις αποτελούσαν μέρος της αναζήτησης ισορροπιών των μεγάλων δυνάμεων και ισχυρών συναλλαγμάτων. Για πρώτη φορά η κρίση της Ελλάδος έδωσε μία νέα διάσταση στο πλαίσιο των διεθνών ισορροπιών. Ποιος θα μπορούσε να φαντασθεί πριν από μερικά χρόνια ότι η άνοδος ή η πτώση του δείκτη DJ ή της ισοτιμία ευρώ, δολαρίου θα ήταν άμεσα εξαρτώμενα από την πορεία των πολιτικών και οικονομικών κινήσεων στην χώρα μας. Αυτή ακριβώς η νέα διασύνδεση όμως, είναι που καθιστά τόσο ευαίσθητες τις γενικότερες ισορροπίες, ειδικότερα όταν μέρα με την ημέρα αποκαλύπτεται ότι η θεωρητική ισορροπία των αγορών από της δυνάμεις της ελεύθερης οικονομίας και διακίνησης του εμπορίου, δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία πλαστή και χειραγωγούμενη απεικόνιση σύνθετων πολύπλοκων προιόντων και κατευθυνόμενων αναλύσεων και αξιολογήσεων.
Η πρόσφατη «πρώτη» κρίση του καπιταλιστικού συστήματος των τραπεζών στις ΗΠΑ απέδειξε ότι οι «καλλιτέχνες» των διεθνών σύνθετων προιόντων και της δυνατότητας βραχυπρόθεσμης λογιστικής ωραιοποίησης οποιουδήποτε άμεσου οικονομικού προβλήματος χάρις μελλοντικής εμφάνισης με στόχο το βραχυπρόθεσμο όφελος, κινούνται χωρίς όρια. Αυτοί οι ίδιοι που προκάλεσαν την στρεβλή εικόνα στις ΗΠΑ, είναι οι ίδιοι που συμβούλεψαν την ελληνική κυβέρνηση να προβεί σε swaps το 2001 προκειμένου να αποκρύψει μέρος των άμεσων δημοσιονομικών προβλημάτων με αποτέλεσμα η χώρα να ενταχθεί στο ευρώ. Σήμερα οι αλχημείες αυτές βρίσκονται μπροστά μας. Όμως, κατά περίεργη σύμπτωση τις ανέδειξαν εκείνοι ακριβώς οι οργανισμοί που συνέστησαν, αμοιβόμενοι γι αυτό, την χρήση τους. Αυτές ακριβώς οι «διεθνείς αλχημείες» φαίνεται ότι πλέον αποτελούν τον κανόνα δημιουργώντας έτσι μία ιδιότυπη διασύνδεση.
Εύλογα βέβαια τίθεται το ερώτημα αν η χρήση των swaps -μεθοδευμένη απο την Golman Sachs- το 2001 που δημιούργησε μέρος της πλαστής εικόνας εισδοχής στο ευρώ έπρεπε να είχε επιλεγεί ως στρατηγική. Κατά την ίδια λογική τίθεται επίσης το ερώτημα εάν έχοντας να επιλέξουμε μεταξύ εισδοχής με την χρήση συνθετικών προιόντων ή την μη εισδοχή, θα επιλέγαμε την δεύτερη λύση. Ασφαλώς «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» θα ήταν η άμεση απάντηση κάθε αναγνώστη. Όμως, κάποιοι έκαναν σημαντικά λάθη στον τρόπο που απέκρυψαν τις κινήσεις αυτές –καθώς θα έπρεπε να αποτελούν εθνική στρατηγική μη επιδεχόμενη κριτική και παραπολιτικές μεθοδεύσεις-χωρίς να φροντίσουν να κτίσουν πρώτα μία ευρύτερη συναίνεση. Ακόμα όμως και εάν αποδεχθούμε την περίπτωση των λανθασμένων αρχικών χειρισμών, προσπαθώ να αναζητήσω δικαιολογίες για την ολιγωρία αλλά και τους λανθασμένους χειρισμούς του οικονομικού επιτελείου της προηγούμενης κυβέρνησης. Αυτό δεν αποτελεί άλλοθι βέβαια στην παρούσα φάση καθώς μεγάλος αριθμός των εμπλεκομένων με την διαμόρφωση της οικονομικής πολιτικής την τελευταία δεκαετία βρίσκεται ακόμα σήμερα εντός των εξελίξεων. «Βρίσκεται στα πράγματα» επί το λαικότερον.
Δυστυχώς, η αναγκαστική εξάρτηση από τους ξένους οίκους και τα swaps είχαν δημιουργήσει ένα εγχώριο “swap πολιτικού” αμοραλισμού για τον οποίο τώρα πληρώνουμε τις συνέπειες. Όσο για τους παίκτες των διεθνών οικονομικών αλχημειών, αρκεί να αναφέρω ότι η Goldman Sachs εμφάνισε για το 2009 κέρδη 13,4 δις δολαρίων σε σύγκριση με 11,6 δις δολάρια το 2007. Όποιες και εάν είναι οι συνθήκες κάτω από τις οποίες καλούμαστε να διορθώσουμε τα του οίκου μας το σίγουρο είναι πλέον πως ο ρόλος των μικρών κρατών μελών του ευρώ κατά μία αρνητική έννοια όχι μόνον έχει «αναβαθμισθεί», αλλά έρχεται να καταδείξει την διασύνδεση των στοιχείων εκείνων των αγορών που φέρουν μεγάλο μέρος για την γενικότερη κρίση του συστήματος.
Εκτιμώντας ότι τα στοιχεία αυτά δεν είναι ικανά να συνθέσουν άμεσα και καταλυτικά εικόνα ανάταξης των αγορών και οικονομιών, αναμένω συνέχιση των διεθνών αναταράξεων για όλο το 2020 και πιθανώς για το 2021.
