Οι υψηλές θερμοκρασίες μεταφράζονται σε εντονότερες βροχοπτώσεις.
Μια ερευνητική αξιολόγηση των μετεωρολογικών μετρήσεων αποκάλυψε ότι στην Ανατολική Μεσόγειο η συνολική ποσότητα βροχής μεγεθύνετε με την αύξηση των θερμοκρασιών. Και ενώ οι καταιγίδες εξασθενούν, τα ρεύματα των βροχοπτώσεων συνεχίζουν να εντείνονται – και θεωρείται ως η κύρια αιτία των φυσικών κινδύνων στην περιοχή.
Στην συγκεκριμένη περιοχή, οι καταιγίδες που χαρακτηρίζονται από έντονες βροχοπτώσεις είναι κυρίως θερινό φαινόμενο. Αυτές οι καταιγίδες αναπτύσσονται σύμφωνα με ένα καθορισμένο μοτίβο: Δηλαδή κατά τη διάρκεια της ημέρας, ο ήλιος θερμαίνει την επιφάνεια της γης και αυτό διεγείρει την εξάτμιση. Στη συνέχεια ο υγρός αέρας ανυψώνεται στον ουρανό και κρυώνει εκεί που οι υδρατμοί συμπυκνώνονται, σχηματίζοντας τα σύννεφα. Αν το ρεύμα προς τα πάνω είναι γρήγορο, τα σύννεφα τύπου cumulonimbus μπορεί να φτάσουν σε ύψος πολλών χιλιομέτρων μέσα σε λίγες ώρες. Αυτά τα σύννεφα συχνά εξαπολύουν μια σύντομη, βίαιη βροχή σε μια περιορισμένη περιοχή, η οποία μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πλημμύρες και κατολισθήσεις.
Η ποσότητα της βροχόπτωσης ακολουθεί μια φυσική αρχή, όπου κάτω από ιδανικές συνθήκες και κατά μέσο όρο σε όλο τον κόσμο, η ένταση της βροχής αυξάνεται κατά 7% για κάθε βαθμό Κελσίου της αύξησης της θερμοκρασίας . Αυτό σημαίνει ότι θεωρητικά η έντονη βροχή θα γίνει ακόμη πιο βίαιη σε ένα θερμότερο κλίμα.
Η εξαιρετική ακρίβεια των μετρήσεων
Οι ερευνητές του ETH (Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης) υπό την Προεδρία του τμήματος Υδρολογίας και Διαχείρισης Υδατικών Πόρων, με επικεφαλής τον Nadav Peleg, εξέτασαν μια ασυνήθιστα μακρά σειρά μετρήσεων για να διαπιστώσουν πώς τα χωρικά και χρονικά χαρακτηριστικά των μεμονωμένων ακραίων βροχοπτώσεων σχετίζονται με τη θερμοκρασία.
Οι ερευνητές ανέπτυξαν ένα εξειδικευμένο υπολογιστή που φέρει την ονομασία EPH Mainframe Euler για να αξιολογήσουν ένα τεράστιο σύνολο δεδομένων από ένα ισραηλινό σύστημα ραντάρ παρατήρησης του καιρού. Αυτό το σύστημα ραντάρ χρησιμοποιήθηκε από μετεωρολόγους για μια περίοδο 25 ετών για να μετρήσει όλα αυτά τα συναπτά έτη το χρόνο και το χώρο που έπεφτε η βροχή στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Αξίζει να σημειωθεί πως οι μετρήσεις ήταν αρκετά ακριβής για να προκύψει κάποια εμπεριστατωμένο συμπέρασμα. Οι ερευνητές έλαβαν υπόψη όλες τις μετρήσεις της βροχής σε θερμοκρασίες από 5 έως 25 βαθμούς Κελσίου – θερμοκρασίες όπως αυτές που επικρατούν στην ανατολική Μεσόγειο την άνοιξη και το φθινόπωρο.
Η μελέτη τους, η οποία μόλις δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Hydrometeorology, δείχνει επίσης τη σχέση μεταξύ της θερμοκρασίας του αέρα και άλλων ιδιοτήτων των καταιγίδων, όπως η χωρική ομοιογένεια των βροχοπτώσεων.
Οι εντάσεις των βροχοπτώσεων αυξάνονται δραματικά με την πάροδο των ετών.
Από τις αναλύσεις τους, οι ερευνητές του ETH ήταν σε θέση να επιβεβαιώσουν ότι στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου η μέγιστη ένταση των ακραίων βροχοπτώσεων αυξάνεται όταν υπάρχουν υψηλότερες θερμοκρασίες. Ωστόσο, με αναλογία 4,3% ανά βαθμό Κελσίου, η αύξηση αυτή είναι χαμηλότερη από τον θεωρητικό μέσο όρο με βάση τη φυσική αρχή που περιγράφεται παραπάνω.
Μέχρι στιγμής, υπήρξε διαφωνία ως προς το αν το ποσοστό του 7% ισχύει για την περιοχή, ενώ άλλοι επιστήμονες αναφέρουν ότι οι ακραίες βροχοπτώσεις στην Ανατολική Μεσόγειο θα μειώνονταν ακόμα και με την αύξηση της θερμοκρασίας. Ωστόσο, στις μελέτες τους, η χρονική και χωρική ανάλυση της μέτρησης της βροχής ήταν χαμηλότερη.
Ο Peleg και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν επίσης ότι η περιοχή των επιμέρους βροχοπτώσεων συχνά ήταν μικρότερη στις υψηλότερες θερμοκρασίες και ότι οι βροχοπτώσεις κατανέμονται διαφορετικά σε όλη τη διάρκεια της καταιγίδας: Οι μεταφορικές διεργασίες μετατοπίζουν την υγρασία που υπάρχει στην ατμόσφαιρα από περιοχές με χαμηλή ένταση βροχής σε περιοχές με υψηλές βροχοπτώσεις. «Σε ένα κλίμα όπου η θερμοκρασία τείνει να είναι υψηλή, ο κίνδυνος των τοπικών πλημμυρών στην εκάστοτε περιοχή έχει τη δυνατότητα να αυξηθεί εξίσου», εξηγεί ο Peleg.
Τάσεις, όχι προβλέψεις
Αλλά ο Peleg δεν θέλει να συνάγει συμπεράσματα σχετικά με τη μελλοντική συμπεριφορά του κλίματος από τη σημερινή παρατήρηση, βάσει μόνο αυτών των στοιχείων. «Τα δεδομένα αναφέρονται στο τρέχον κλίμα και απεικονίζουν τις τάσεις των τελευταίων 25 ετών», τονίζει ο προαναφερόμενος. «Ωστόσο το κατά πόσο θα αλλάξει το κλίμα και το καθεστώς των βροχοπτώσεων, αυτό δεν είναι τόσο σαφές. Για να προβλέψουμε με ακρίβεια τις μελλοντικές αλλαγές στην εμφάνιση των ακραίων καταιγίδων, χρειαζόμαστε μοντέλα που αφορούν το κλίμα σε υψηλή ανάλυση με ακόμη περισσότερα δεδομένα που αφορούν επιπλέον δεκαετίες για να υπάρξει πλήρη κατανόηση της κατάστασης, οπότε δεν θα ήταν πρέπον να κάνουμε απλά μαντεψιές».
Παρόλα αυτά, θεωρεί ότι τα ευρήματα τους είναι σημαντικά για τους πολιτικούς και τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων που σχετίζονται με αυτά τα ζητήματα στις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου. Γενικά, οι ακραίες βροχοπτώσεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι πιθανό να ενταθούν. «Τα αποτελέσματα της έρευνας βοηθούν στην καλύτερη εκτίμηση του αντίκτυπου του μελλοντικού κλίματος στη διαθεσιμότητα νερού ή σε φυσικούς κινδύνους – ιδιαίτερα στις τοπικές καταιγίδες και τις πλημμύρες», υπογράμμισε ο ερευνητής.
Σε ένα έργο που θα έχει και συνέχεια, ο Peleg και οι συνεργάτες του από το ETH σχεδιάζουν να διερευνήσουν πώς η ακραία βροχή αλλάζει στον χώρο και στον χρόνο στην Ελβετία. «Δεδομένου ότι η τοπογραφία της χώρας είναι πολύ περίπλοκη, αυτό μπορεί να αποδειχθεί ένα πολύτιμο στοιχείο, όχι μόνο για τους επιστήμονες, αλλά και ολόκληρη την κοινωνία.
