Η Πάτρα είναι Παραλιακή πόλη, η μεγαλύτερη της Πελοποννήσου και η τέταρτη της Ελλάδας (μετά την Αθήνα, τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη). Παλαιότερα ήταν η πρωτεύουσα του νομού Αχαΐας και συνεχίζει να είναι η έδρα του δήμου Πατρέων. Έχει πληθυσμό 167.344 κατοίκους. Είναι χτισμένη στα παράλια του Πατραϊκού κόλπου.
Επίσης θαυμάσια είναι η ρυμοτομία της, οι μεγάλες πλατείες, η πλατιά προκυμαία, τα άφθονα νερά και το χορταστικό πράσινο που την περιβάλλει. Γίνεται έτσι μια από τις ομορφότερες ελληνικές πόλεις, με πολλά δημόσια και ιδιωτικά μέγαρα και μεγάλες ιστορικές εκκλησίες. Το σχέδιό της λέγεται ότι έκανε ο Σταμάτης Βούλγαρης, Κερκυραίος αξιωματικός του γαλλικού στρατού.
Επίσης, η Πάτρα είναι το μεγαλύτερο εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο της Πελοποννήσου και το τρίτο της Ελλάδας. Μεγάλη είναι η διακίνηση επιβατών και εμπορευμάτων στο λιμάνι, που αποτελεί και σημαντικό σταθμό των θαλάσσιων συγκοινωνιών με το εξωτερικό. Έντονη εισαγωγική και εξαγωγική είναι η δραστηριότητά του. Συνδέεται διαμέσου πορθμείων με τις πόλεις της Ν. Ιταλίας. Εξάλλου σιδηροδρομικές και λεωφορειακές γραμμές συνδέουν την πόλη με όλες τις πόλεις της Πελοποννήσου και τις υπόλοιπης Ελλάδας.
Η απόσταση της από την Αθήνα είναι 217 χλμ. Με την ίδρυση του πανεπιστημίου της, την παιδαγωγική της ακαδημία και τα άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματά της έγινε και το πιο σπουδαίο πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο της Πελοποννήσου.
Έχει Δημοτική Βιβλιοθήκη, Δημοτική Πινακοθήκη, Μουσείο με ποικίλα ευρήματα και γλυπτά, καθώς και δημοτικό θέατρο. Κάθε χρόνο γιορτάζεται με μεγαλοπρέπεια το καρναβάλι. Μεγάλο πλήθος επισκεπτών συγκεντρώνεται στη γιορτή κατά την Κυριακή της Τυροφάγου. Στην πόλη υπάρχουν ακόμα πολλά κτίρια νεοκλασικού ρυθμού.
Τα πιο αξιόλογα από τα μνημεία της ιστορίας της είναι τα ερείπια της αρχαίας ακρόπολης, όπου βρίσκεται το μεγάλο και επιβλητικό ενετικό κάστρο, το ρωμαϊκό υδραγωγείο και το αρχαίο ωδείο. Από τις εκκλησίες της Π. υπέροχος είναι ο ναός του Αγίου Ανδρέα, από τους μεγαλοπρεπέστερους και μεγαλύτερους της Ελλάδας. Από τα δημόσια μέγαρα ξεχωρίζουν το δημαρχείο, το δικαστικό μέγαρο, το δημοτικό νοσοκομείο, το σανατόριο κ.ά.
Οικονομία
Ο σημαντικότερος κλάδος της βιομηχανίας της είναι η κλωστοϋφαντουργία κι άλλες σημαντικές βιομηχανίες είναι του χαρτιού, του ελαστικού και των μη μεταλλικών ορυκτών. Επίσης, αναπτυγμένη βιομηχανία παρουσιάζεται στους κλάδους που συνδέονται με τα προϊόντα ολόκληρου του νομού Αχαΐας, όπως το κρασί, σταφίδα, λαχανικά, εσπεριδοειδή κλπ. Ο αριθμός των εργατοϋπαλλήλων που απασχολούνται ανέρχεται στις 25.000 περίπου.
Η Πάτρα έχει έκταση 64 τετραγωνικά χιλιόμετρα και το σχέδιο της πόλης αποδίδεται στον Κερκυραίο αξιωματικό του γαλλικού στρατού Σταμάτη Βούλγαρη. Η πόλη περιέχει μεγάλους δρόμους, στοές και πολλές πλατείες και χωρίζεται στην Άνω και Κάτω πόλη.
Τα τελευταία χρόνια αυξήθηκε πολύ η επιβατική κίνηση με το εξωτερικό, εξαιτίας της δρομολόγησης αρκετών μεγάλων πορθμείων για λιμάνια της Ιταλίας, με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί και η τουριστική κίνηση. Σημαντική επίσης κίνηση (εμπορευματική κι επιβατική) υπάρχει μεταξύ Πάτρας και Ιόνιων νησιών.
Ιστορία
Οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής λέγονταν Αιγιαλείς και αποτελούσαν βασίλειο. Ιδρύθηκαν αργότερα εκεί οι πόλεις Αρόη, Άνθεια και Μεσάτιδα. Στην πρώτη ήρθαν και κατοίκησαν οι Αχαιοί με αρχηγό τον Πατρέα, στον οποίο οφείλεται και η ονομασία της πόλης (1082 π.Χ.). Οι κάτοικοι των τριών αυτών πόλεων ήταν (σύμφωνα με νεότερες έρευνες) Ίωνες, που αναμείχτηκαν με τους αυτόχθονες και αργότερα πήραν μέρος και στον Τρωικό πόλεμο.
Η Πάτρα ήταν μία από τις 12 πόλεις της Αχαϊκής Συμπολιτείας και πολέμησε εναντίον των Μακεδόνων. Οι διάδοχοι του Μέγα Αλεξάνδρου προκάλεσαν σημαντικές ζημιές στην πόλη και μόλις το 281 π.Χ. κατόρθωσε να απελευθερωθεί, για να βοηθήσει στη συνέχεια στην ανανέωση της Αχαϊκής Συμπολιτείας.
Στους ρωμαϊκούς χρόνους έφτασε σε μεγάλη ακμή, ιδίως στην εποχή του Αυγούστου, που έστειλε στην Πάτρα Ρωμαίους υπηκόους. Στα χρόνια της διάδοσης του χριστιανισμού επισκέφτηκε την πόλη ο απόστολος Ανδρέας, που – με το κηρυκτικό του έργο – ίδρυσε την πρώτη χριστιανική εκκλησία. Εκεί σταυρώθηκε από τον ανθύπατο Αιγεάτη. Ακριβώς στον τόπο της σταύρωσης και του μνήματός του χτίστηκε ο ονομαστός ναός του.
Η αίγλη του αγίου συντέλεσε στην εντυπωσιακή μείωση των ειδωλολατρών. Το 395 δέχτηκε την επίθεση και τα δεινά των Γότθων του Αλάριχου. Κατά τα βυζαντινά χρόνια η ακμή της πόλης συνεχίζεται.
Το 804 γνώρισε την επιθετική μανία των Σαρακηνών και των Σλάβων. Την εποχή της φραγκοκρατίας οι Φράγκοι ίδρυσαν εκεί βαρονία, που το 1360 περιήλθε στον καθολικό αρχιεπίσκοπο και βρισκόταν έτσι η περιοχή κάτω από τον άμεσο έλεγχο του πάπα.
Το 1429 όμως ελευθερώθηκε από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και έγινε έδρα του ανατολικού Δεσποτάτου του Μοριά. Τελικά το 1458 υποδουλώθηκε στους Τούρκους. Πολλές φορές από τότε εξεγέρθηκαν οι Πατρινοί εναντίον των κατακτητών, αλλά μόλις το 1828 απελευθερώθηκαν, όταν ο Γάλλος στρατηγός Μεζόν εξανάγκασε τους Τούρκους να παραδοθούν.
