Ένα από πιο γνωστά και έγκυρα πανεπιστήμια του πλανήτη, το περίφημο ΜΙΤ, που βρίσκεται στη Μασαχουσέτη των ΗΠΑ, ανακοίνωσε ότι σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποίησαν φοιτητές του έξι στους δέκα διασημότερους ανθρώπους που έζησαν τα τελευταία 6.000 χρόνια σε αυτόν εδώ τον κόσμο είναι Έλληνες. Πρόκειται για τον Αριστοτέλη, τον Πλάτωνα, το Σωκράτη, τον Μέγα Αλέξανδρο, τον Όμηρο και τον Πυθαγόρα. Οι άλλοι τέσσερις είναι ο Ιησούς Χριστός, ο Κομφούκιος, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι και ο Ιούλιος Καίσαρας. Τα κριτήρια είχαν να κάνουν με την προσφορά τους στον πολιτισμό και την επιρροή τους ανεξαρτήτως συνόρων και γλώσσας.
Η διαπίστωση είναι συγκλονιστική. Διότι θέτει όλους εμάς τους Έλληνες αφενός «πρόσωπο με πρόσωπο» με το παρελθόν και την ιστορία μας και αφετέρου –διά της συγκρίσεως- με το παρόν και την σύγχρονη καθημερινότητά μας.
Από πολλές απόψεις είμαστε το έθνος με την πλέον απαστράπτουσα και ενδιαφέρουσα ιστορία, ο πυρήνας του οποίου σήμερα ζει μια πολύ δυσάρεστη πραγματικότητα σε ένα εξόχως προβληματικό κράτος. Η πορεία μας δηλαδή μέσα στους αιώνες είναι καθοδική «σαν «τρελό φορτηγό». Με εξαιρέσεις και εξάρσεις, βέβαια, που όμως επιβεβαιώνουν τον κανόνα.
Χιλιάδες χρόνια τώρα η Ελλάδα βασίζει την παγκόσμια φήμη της στους έξι αυτούς διάσημους προγόνους και σε πολλούς ακόμη που έζησαν όλοι τους εκείνη την ιστορική περίοδο. Από τον Ιπποκράτη και τον Σόλωνα, μέχρι τον Ευριπίδη, το Σοφοκλή, τον Αισχύλο και τον Αριστοφάνη. Και από το Θεμιστοκλή, τον Περικλή, και τον Λεωνίδα, μέχρι τον Ηρόδοτο, τον Ηράκλειτο, τον Θουκυδίδη, τον Ικτίνο, τον Καλλικράτη και τον Αίσωπο. Κι άλλους, κι άλλους…
Το κακό είναι ότι 200 χρόνια τώρα –από τότε που συγκροτήθηκε το νέο ελληνικό κράτος- τίποτα δεν άλλαξε. «Δυστυχής! Παρηγορία / μόνη σου έμενε να λες / περασμένα μεγαλεία / και διηγώντας τα να κλαις», έγραψε ο Σολωμός στον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν» το 1823. Και σήμερα να ζούσε τα ίδια θα έγραφε και θα ήταν εξίσου επίκαιρος. Και πικρός!
Ωστόσο το περίεργο στοιχείο της υπόθεσης είναι πως εμείς οι Έλληνες έχουμε την τάση να καμαρώνουμε για το μεγαλείο της πατρίδας μας, και πιο συγκεκριμένα για αυτά που πρόσφερε ο Ελληνισμός σε ολόκληρο τον κόσμο κατά τα αρχαία χρόνια και μνημονεύονται μέχρι σήμερα, όπως πολιτισμό, δημοκρατία, επιστήμες και πολλά άλλα, που αν μη τι άλλο τα αναγνωρίζουν ακόμη και οι αιώνιοι εχθροί μας, αλλά επειδή κάθε σοβαρός άνθρωπος και χώρα πρέπει να τον ενδιαφέρει το παρόν και το μέλλον, γιατί μόνο έτσι θα προκόψει, έχει ως αρνητική συνέπεια εδώ να υστερούμε.
Και για να λέμε και του στραβού το δίκιο, το ερώτημα είναι τι γίνεται με εμάς τους νεοέλληνες, που έχουμε επαναπαυθεί με τα μεγαλεία του παρελθόντος, αλλά σε γενικές γραμμές δεν είμαστε τίποτα ξεχωριστό ως μία σύγχρονη χώρα από τους υπόλοιπους προηγμένους λαούς του δυτικού πολιτισμού, και σε αυτό νομίζω πως θα συμφωνήσει ο κάθε λογικός άνθρωπος που δεν είναι εγκλωβισμένος στα στερεότυπα που μας διακατέχουν ως φάρα.
Φυσικά η Ελλάδα ενδέχεται να μεταμορφωθεί κατά τις επόμενες δεκαετίες από τις νέες γενιές που προφανώς θα συνεχίσουν να έχουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο εν αντιθέσει με τις υπόλοιπες χώρες των Βαλκανίων, που σημαίνει πως κάποιοι εξ αυτών θα γίνουν σπουδαίες προσωπικότητες και ίσως να αλλάξουν το ρου της ιστορίας στο μέλλον, αλλά πάντα σε θεωρητικό επίπεδο, γιατί προφανώς δεν είμαστε μελλοντολόγοι, αλλά απλά κάνουμε εικασίες.
