Πίτερ Γκάμπριελ: Birdy (1985) και The Last Temptation of Christ (1989)

Αυτή τη εβδομάδα το Texnologia επιχειρεί κάτι λιγάκι διαφορετικό… Ένα close-up στην, ελάχιστα γνωστή είναι η αλήθεια, κινηματογραφική περσόνα ενός επί της ουσίας ανοιχτόμυαλου μουσικού, γνωστού από την προϊστορία του στους Genesis αλλά και από την σπουδαία solo καριέρα του, του Peter Gabriel.

Ο Gabriel δίνοντας τα διαπιστευτήρια του στον ήχο των Genesis, ενός αυθεντικά προοδευτικού ροκ σχήματος αλλά και με την πετυχημένη solo καριέρα του κατατάσσεται σε ένα από τους πιο ξεχωριστούς μουσικούς της γενιάς του. Αυτή η αναγνώριση, του έδωσε την εύκαιρα να επεκταθεί και σε αλλά μουσικά «χωράφια», αυτά της στενής με την έννοια του σκοπού (αλλά όχι αυτοσκοπού) της, κινηματογραφικής μουσικής.

Πέρα από κάποιες μετέπειτα μεμονωμένες συμμετοχές του, οι δυο ολοκληρωμένες κινηματογραφικές δουλειές που φέρουν την συνθετική και ηχητική του υπογραφή, (ο Gabriel σε αυτά έπαιξε ο ίδιος μια μεγάλη ποικιλία μουσικών οργάνων, ενώ έκανε τις παραγωγές και τις μίξεις) είναι τα Birdy – Μπερντι : Ο Ανθρωπος Πουλι του Alan Parker και το The last Temptation of Christ – Ο τελευταιος Πειρασμος του Martin Scorsese.

Το Birdy, απόγονος χρονολογικά του σπουδαίου Εξπρές του Μεσονυκτίου του Parker με τις συνέπειες (κυρίως τις άσχημες) που αυτό συνεπάγεται, είναι ένα φιλμ που εμβαθύνει στο ψυχολογικό πρόβλημα ενός απόστρατου από το Βιετνάμ δίνοντας μια κοινωνική διάσταση στο ζήτημα. Εδώ ο Gabriel αποπειράθηκε να κάνει την πρώτη του κινηματογραφική απόπειρα ντύνοντας το μουσικά. Έχοντας ήδη πίσω του μια σπουδαία μουσική καριέρα, προσπάθησε να δώσει το στίγμα του, διασκευάζοντας μέρη κομματιών του αλλά υπογράφοντας και νέα σε μια κοινή προσαρμογή για μουσική για ταινία. Πως ηχεί αυτό?

Έχει χαρακτήρα μιας απόλυτα συνοδευτικής μουσικής, που φέρνει παρά πολύ σε ambient ακούσματα μέσα από μια πιο παιδευμένη μουσική μάτια. Με πειραματισμό σε ένα θα έλεγα ταξίδι διαλογισμού(!) όπου τα percussion (κρουστά) έχουν το ρόλο του υπνωτιστή παρασύροντας με τους ρυθμούς τους αλλά και με την έντονη ατμόσφαιρα σε ένα διαφορετικό και αργό (ίσως υπέρ του δέοντος) άκουσμα με των χαμηλές εντάσεις αλλά αυτά δεν του στερούν στη λιτότητα του το ουσιαστικό του εγχειρήματος.

Με ένα επιτελείο σπουδαίων μουσικών (να σημειώσουμε ότι στους μουσικούς που συνεισφέρουν, μπάσο έγραψε ο σπουδαίος Tony Levin με συμμετοχές πέρα από την ίδια την μπάντα του Gabriel που επίσης επιστρατεύτηκε εδώ και σε παρά πολλά αλλά project, αλλά και στους King Crimson, καταπληκτικό prig rock σχήμα), απόδειξη του ότι ο μινιμαλιστικός ηχητικός προσανατολισμός που έχουμε εδώ όχι μόνο δεν έχει ίχνος προχειρότητας, αλλά είναι κατάθεση τέχνης.

Το The last Temptation of Christ αποτελεί την κινηματογραφική μεταφορά του ομότιτλου στα ελληνικά βιβλίου του δικού μας Νίκου Καζαντζάκη. Η αμφιλεγόμενη ταινία του Scorsese εστιάζει στη ζωή του Χριστού και στη δισυπόστατη φύση του με έμφαση στην ανθρώπινη.

Οι συνομιλίες Scorsese – Gabriel ξεκίνησαν χρόνια πριν την ταινία δείγμα του πόσο ήθελαν και οι δυο να αγγίξουν το ομολογημένος προκλητικό της θέμα με τη δέουσα καλλιτεχνική ευαισθησία. Ο Gabriel εδώ, με προϋπηρεσία πια το Birdy, παραδίδει ένα καταπληκτικό soundtrack. Ηχεί εξίσου new age με τις προσωπικές του δουλειές αλλά εδώ λαμβάνει μια ξεκάθαρα ethnic προσέγγιση αποτίωντας φόρο τιμής στο θέμα του με απαράμιλλη ανατολίτικη μουσικοτροπία.

Παρόλο που και αυτό έχει χαμηλές εντάσεις, είναι λιγότερο ambient και είναι ένα ειλικρινά ξεχωριστό δείγμα του ανοιχτόμυαλου όσο και ικανότατου μουσικού Gabriel που κατορθώνει να παραδώσει ένα σύνολο ..διεθνής, παγκόσμιας μουσικής με πινελιές πειραματισμού, ηλεκτρονικών samples και φυσικά αποθέωσης της χρήσης των κρουστών.

Όλα αυτά ισορροπούν με το συναίσθημα που μαγικά απορρέει μέσα από αυτά το οποίο εξυπηρετείται ιδανικά μέσα από το λιτό και πειραματικό ήχο που όμως είναι ουσιώδης και σου τραβά την προσοχή χωρίς να τη φωνάζει με πομπώδεις ενορχηστρώσεις. Και όλο αυτό το ethnic περιτύλιγμα λειτουργεί γοητευτικά ακόμα και σε ένα άνθρωπο (εμένα) που η μουσική ethnic, εξαιρώντας τις γκάιντες του Hevia, με αφήνει αδιάφορο στις περισσότερες των περιπτώσεων… Ο Πειρασμος με προκαλεί να αναθεωρήσω…

Συμπερασματικά, έχουμε να κάνουμε με 2 soundtracks που έχουν την προσωπική σφραγίδα του δημιουργού τους και που εξυπηρετούν απόλυτα το σκοπό της μουσικής ένδυσης για τον οποίο και έγιναν. Για να είμαι όμως ειλικρινής, μονάχα τo Last Temptation στέκεται κάπως πιο αύταρκες που για μένα είναι ίσως και το ζητούμενο στο κριτήριο της αγοράς ενός τέτοιου cd. Και αν είστε νέοι στον κόσμο του Gabriel και ανυπόμονοι (το μουσικό ύφος αλλά και η φύση των soundtrack ήχων εν γένει θέλουν χρόνο) ίσως αυτός αρχικά να φανεί λιγάκι αφιλόξενος..

Δεν θα σας πω ψέματα, αν δεν είστε Gabriel’s fans, ο καλύτερος τρόπος να μπείτε στη μουσική του είναι να προμηθευτείτε μη instrumental δουλειές του για να διαπιστώσετε και τη εξαιρετική του φωνή και ερμηνεία που εδώ δυστυχώς στερούμαστε. Παρόλα αυτά, ενώ το “Birdy” αφορά τις καθαρά ambient ηχητικές ανάγκες (είναι εξαιρετικό δείγμα ambient-ίζουσας μουσικής), το Last Temptation είναι πολύ πιο προσιτό και αφουγκράζεται και τις πιο εθνικ προτιμήσεις σας σε ένα αξιολογότατο ηχητικό σύνολο.

Όπως και νάχει, είναι ένα ελλιπές δείγμα (λόγω απουσίας φωνής την οποία όταν ακούσετε θα καταλάβετε γιατί επιμένω) και αν και αξιόλογο εν τέλει δεν αποτελεί και ότι πιο αντιπροσωπευτικό του φάσματος των ήχων με τους οποίους ο Gabriel έχει ενασχοληθεί, αλλά ποτέ δεν είναι αργά να τον ανακαλύψετε και σίγουρα με κάποιο τρόπο πρέπει να αρχίσετε.

Δισκογραφία Peter Gabriel

• Peter Gabriel (1) (1977/2002)
• Peter Gabriel (2) (1978/2002)
• Peter Gabriel (3) (1980/2002)
• Security (1982/2002)
• Plays Live (1983/2002)
• Birdy (OST) (1984/2002)
• So (1985)
• Passion- The Last Temptation of Christ OST (1989/2002)
• Shaking The Tree (1990)
• Us (1992)
• Secret World Live (1994)
• Ovo: The Millennium Show (2000)
• Ovo: (2000)
• Long Walk Home (2002)
• Up (2002)

Να σημειώσω ότι πριν λίγα χρόνια, επανεκδόθηκαν τα 2 cd σε νέες πιο πλούσιες και κυρίως remastered (αναβαθμισμένη ποιότητα ήχου) εκδόσεις. To Texnologia γράφτηκε ..υπό την επήρεια της αυθεντικής έκδοσης του Birdy (1985) και της remastered του Last Temptation (2002) που παρεμπιπτόντως λέγεται (η θα βρείτε και ως) Passion για κάποιους λόγους πνευματικών δικαιωμάτων…

Passion

1. The Feeling Begins (4:00)
2. Gethsemane (1:23)
3. Of These, Hope (4:05)
4. Lazarus Raised (0:36)
5. Of These, Hope (Reprise) (1:06)
6. In Doubt (2:07)
7. A Different Drum (6:05)
8. Zaar (4:44)
9. Troubled (2:46)
10. Open (3:18)
11. Before Night Falls (2:16)
12. With This Love (3:36)
13. Sandstorm (2:55)
14. Stigmata (2:24)
15. Passion (7:36)
16. With This Love (Choir 3:19)
17. Wall of Breath (2:25)
18. The Promise of Shadows (2:12)
19. Disturbed (3:07)
20. It Is Accomplished (3:30)
21. Bread and Wine (2:23)

Birdy

1. At Night (2:38)
2. Floating Dogs (2:55)
3. Quiet And Alone (2:30)
4. Close Up (0:58)
5. Slow Water (2:51)
6. Dressing The Wound (4:06)
7. Birdy`s Flight (2:58)
8. Slow Marimbas (3:21)
9. The Heat (4:41)
10. Sketchpad With Trumpet And Voice (3:05)
11. Under Lock And Key (2:28)
12. Powerhouse At The Foot Of The Mountain (2:19)