Πίτερ Γουίαρ: Σκηνοθέτης, σεναριογράφος, παραγωγός και ηθοποιός

Λίγο πριν κάνει σινεμά θεώρησε καλό να κάνει τον γύρο του κόσμου! Ο λόγος για τον Αυστραλό Πίτερ Γουάιρ (αγγλικά Peter Weir) που στα δεκαεννιά του χρόνια άφησε πίσω του τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο, και μια σίγουρη καριέρα στην κτηματομεσιτική εταιρεία του πατέρα του, και με αφετηρία το λιμάνι του Σίδνεϊ ξεκίνησε για να γνωρίσει τον κόσμο… και για να γίνει λίγο αργότερα ένας από τους σημαντικότερους κινηματογραφιστές της γενιάς του.

Μετά το τέλος του ταξιδιού του και αφού έχει πλέον επιστρέψει στην γενέτειρα του, ξεκινάει να εργάζεται σε διάφορους τηλεοπτικούς σταθμούς, άλλοτε σαν βοηθός κάμεραμαν και άλλοτε σαν υπεύθυνος σκηνικών.

Το 1974 αφού έχει ολοκληρώσει έναν σημαντικό αριθμό ταινιών μικρού μήκους γυρίζει το “The Cars That Ate Paris”. Η ιστορία αφηγείται την ζωή των κατοίκων μιας πόλης που επιβιώνει οικονομικά από τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα. Ανατρεπτικό σενάριο, πολλά καλτ στοιχεία – άλλα γι’ αυτό οι γνώμες διχάζονται, και ένα πολύ ιδιαίτερο μαύρο χιούμορ που δεν αφήνει τίποτα όρθιο στο διάβα του.

Ένα χρόνο μετά θα βάλει την υπογραφή του σε μια ταινία που λειτούργησε ως αφετηρία για το λεγόμενο «Αυστραλιανό Νέο Κύμα», όπως πήρε το όνομα του από τα ΜΜΕ της εποχής. Το 1975 η κάμερα του Weir μας αφηγείται την ιστορία μιας ομάδας έφηβων κοριτσιών, των οποίων τα ίχνη χάνονται όταν πλησιάζουν πολύ κοντά σε ένα καλά κρυμμένο αρχαίο μυστικό. Παγανιστικά μυστήρια, άφθονοι συμβολισμοί, θρύλοι που ξαναπαίρνουν ζωή, και μια παρουσία που στοιχειώνει ολόκληρο το φιλμ χωρίς ποτέ να μας φανερώνεται.

Το υποβλητικό “Picnic at Hanging Rock”, που βασίστηκε στο μυθιστόρημα της Joan Lindsey, ήταν και η πρώτη αυστραλιανή παραγωγή που κατάφερε να ξεπεράσει τα σύνορα της πατρίδας της και να κερδίσει διεθνή αναγνώριση. Τα ονόματα των Peter Weir, George Miller (Happy Feet), Gillian Armstrong (Little Ladies, Charlotte Gray, Death Defying Acts), Fred Schepisi (Roxanne, It Runs in the Family) κ.ά. προετοίμασαν κατάλληλα το έδαφος για την απόλυτη κυριαρχία των αυστραλών στο Χόλυγουντ.

Θα μεσολαβήσουν αρκετές ταινίες – “The Last Wave”, “Gallipoli”, “Witness” – μέχρι το 1989 και τον μεγάλο θρίαμβο που συνοδεύει το “Dead Poets Society”. Ο Robin Williams υποδύεται τον John Keating, έναν καθηγητή που απελευθερώνει τους μαθητές του από τα όρια που θέτουν τα κοινωνικά στερεότυπα και γίνεται ένας πατέρας που «σκοτώνει» όλους τους «πατέρες» καθώς οδηγεί τα παιδιά του στην ολοκληρωτική ενηλικίωση.

Την αποκάλυψη δηλαδή ενός ανθρώπου που βλέπει πέρα από το σημείο που του έχουν μάθει ότι πρέπει να σταματάει η ματιά του και δεν φοβάται να γίνει αυτός που είναι. Την παράσταση κλέβει η εκπληκτική ερμηνεία του Robin Williams, σε έναν ρόλο που του έδωσε την ευκαιρία να αποκαλύψει στο κοινό την υποκριτική του ικανότητα σε όλο της το εύρος. Το ντεμπούτο του μέσα από την ταινία κάνει ο Ethan Hawke στο ρόλο ενός από τους μαθητές.

Το 1998, δύο χρόνια πριν παιχτεί στην τηλεόραση το πρώτο ελληνικό ριάλιτι εγκλεισμού, κάνει πρεμιέρα στους κινηματογράφους το άκρως προφητικό “The Truman Show”. Σενάριο επιστημονικής φαντασίας ή εφιαλτική πραγματικότητα; Η ταινία προκαλέι τρόμο ακόμα και στις μέρες μας, φτάνει να αναλογιστεί κανείς α) πόσο λίγα είναι τα σημεία που διαφοροποιούν τις δικές μας ζωές από αυτή του Truman και β) αν πρωτοέβγαινε σήμερα μια ταινία με παρόμοιο σενάριο δεν θα σόκαρε σχεδόν κανέναν. Αν όμως όχι αυτό, τότε τι;

Ο Peter Weir κατά την διάρκεια της καριέρας του έχει προταθεί τέσσερις φορές για Όσκαρ σκηνοθεσίας. Στις 13 Δεκέμβρη του 2010, τιμήθηκε από την γαλλική κυβέρνηση, για την προσφορά του στον κινηματογράφο, με το βραβείο Γραμμάτων και Τεχνών. Ίσως τα 5.755 μέλη της αμερικάνικης ακαδημίας «θεαμάτων» να του χρωστάνε κάτι… που δικαιωματικά του ανήκει.

Φιλμογραφία

• 2010 – The Way Back
• 2003 – Master and Commander: The Far Side of the World (Στα Πέρατα του Κόσμου)
• 1998 – The Truman Show (Ζωντανή Μετάδοση)
• 1993 – Fearless (Σχέση Ζωής)
• 1990 – Green Card (Πράσινη Κάρτα)
• 1989 – Dead Poets Society (Ο Κύκλος των Χαμένων Ποιητών)
• 1986 – The Mosquito Coast (Η Ακτή του Κουνουπιού)
• 1985 – Witness (Μάρτυρας Εγκλήματος)
• 1982 – The year of living dangerously (Επικίνδυνα Χρόνια)
• 1981 – Gallipoli
• 1977 – The Last Wave (Το Τελευταίο Κύμα)
• 1975 – Picnic at Hanging Rock (Το Μυστικό του Βράχου των Κρεμασμένων)
• 1975 – Three Workshop Films
• 1974 – The Cars That Ate Paris (Τα Αυτοκίνητα που Έφαγαν το Παρίσι)