Ποιο είναι το μέλλον της μουσικής; Είναι μια απλή ερώτηση, και καθόλου ρητορική: Μπορείς να φανταστείς πως θα μοιάζουν τα μουσικά όργανα σε 20-30 χρόνια; Δυστυχώς κανένας, εκτός από πολύ λίγους, δεν κατάφερε να απαντήσει στην ερώτηση πριν 50 χρόνια, οπότε φαντάζομαι ότι θα είναι κάτι δύσκολο να απαντηθεί. Δύσκολο γιατί πολλοί λίγοι απο εμάς μπορούνε να οραματιστούνε το μακρινό μέλλον. Όχι αναγκαστικά στο θέμα της μουσικής, αλλά και σε άλλους τομείς όπως αρχιτεκτονική, γλυπτική, video art και τα λοιπά.
Ποιος θα φανταζόταν πριν χρόνια ότι οι μουσικοί για να γράψουν μουσική θα είχαν δίπλα τους ένα MIDI keyboard ή ένα MIDI drum machine και πως όσον αφορά το θέμα της επί σκηνής εκτέλεσης των τραγουδιών τους, αρκετοί θα χρησιμοποιούσαν το κινητό τους τηλέφωνο για να “πειράξουν” τον ήχο του synthesizer. Τώρα, μπορεί όλα αυτά να μας φαίνονται συνηθισμένα και στο μέλλον βαρετά, αλλά στο παρελθόν αυτά τα μουσικά τεχνολογικά επιτεύγματα βρισκόντουσαν στην σφαίρα της φαντασίας στην καλύτερη.
Ο καλύτερος τρόπος για να δείξεις στον κόσμο ότι μπορείς να κάνεις το επόμενο βήμα στο θέμα των ηλεκτρονικών μουσικών οργάνων είναι, να παρουσιάσεις με τα καλύτερα μέσα την δικιά σου ιδέα για το πως φαντάζεσαι αυτό τον τομέα σε κάποια χρόνια, για το πως θα φανταζόσουν ότι θα ήταν τα πράγματα. Για να δούμε μερικά κατασκευάσματα που ευχαρίστως θα θέλαμε να τα είχαμε σκεφτεί (και μετά δημιουργήσει). Μουσικά όργανα ή μουσικές κατασκευές που προκαλούν το ενδιαφέρον και βαθιά μέσα μας ξέρουμε πως μάλλον κάπως έτσι θα είναι το μέλλον της μουσικής.
FaceOSC
Ξεκινάμε με το πιο ενδιαφέρον κατά την γνώμη μου, διότι ανοίγει νέους ορίζοντες στο θέμα του performance αλλά και της δημιουργίας μουσικής. Είναι ένα πρόγραμμα που, χρησιμοποιώντας την κάμερα σου, μπορεί να αναγνωρίσει κινήσεις του προσώπου και να τις μεταφράσει σε δεδομένα για να ελέγξεις ένα οποιοδήποτε μουσικό όργανο, είτε είναι ψηφιακό είτε αναλογικό, αρκεί να υπάρχει η ανάλογη υποστήριξη από τα πρωτόκολλα MIDI/OSC.
Φανταστείτε πως μπορείτε μόνο με το πρόσωπό σας να ελέγξετε τα πάντα. Ένα ολόκληρο μουσικό κομμάτι που έχετε γράψει. Τώρα φανταστείτε τα δυο επόμενα: performance επί σκηνής μόνο με το πρόσωπό σας, ακόμα κι αν αυτό φαίνεται λίγο παράξενο, αλλά και συνδυασμό μουσικής δημιουργίας με άτομα με κινητικές δυσκολίες. Ήδη με την εισαγωγή του, το πρόγραμμα έχει ανοίξει τις πόρτες για κάθε είδους πειραματισμό.
Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να το εγκαταστήσετε στον υπολογιστή σας (μόνο για mac) και να πειραματιστείτε.
Kulbuto
Αυτό είναι ένα πείραμα, αλλά είναι τόσο ενδιαφέρον που σου γεννάει σκέψεις. Αναρωτιέσαι πώς θα είναι οι συναυλίες στο μέλλον. Πώς θα διασκεδάζει ο κόσμος στα clubs αλλά και το πόσο ευχάριστο θα είναι το να μπορείς να δημιουργείς μουσική ή να την αναπαράγεις έχοντας απέναντι σου μια οθόνη που μέσω σχεδίων και σχημάτων να μπορεί να μεταφέρει τον ήχο σου σε video.
Το έχετε καταλάβει πως πλέον μουσική χωρίς video αλλά και performance από τον μουσικό είναι μια κίνηση που δεν θα πετύχει. Ένας μουσικός είτε θα πρέπει να γνωρίζει από δημιουργία visuals είτε να μπορεί να έχει έναν VJ ή άλλου τύπου δημιουργό εικόνων ως συνεργάτη.
Εδώ, μέσω της συνεργασίας του Ableton Live αλλά και του Quartz Composer δημιουργήθηκε ένα πολύ όμορφο οπτικοακουστικό παιχνίδι.
Kampo Mobile Orchestra
Ποιος είπε πως οι ορχήστρες πρέπει να αποτελούνται μόνο από κλασσικά όργανα; Κανείς. Γι’ αυτό και η Kampo είναι μια πρωτότυπη ορχήστρα όπου αντί για βιολί, τσέλο, πιάνο και όμποε αποτελείται μόνο από μουσικούς και iPhones. Ποιος θα το φανταζόταν; Λίγοι. Δείτε όμως και το αποτέλεσμα μιας και όπως καταλαβαίνετε, μιλάμε για μια ομάδα μουσικών που χρησιμοποιούν μια συσκευή που χρησιμεύει ώς μουσικό όργανο μεν, αλλά και μέσο στο οποίο μπορούν μέσω κινήσεων να μεταβάλουν παραμέτρους που έχουν να κάνουν με velocity, pitch, modulation όπως και μια πληθώρα από άλλα εφέ.
Transpose
Το μέλλον θα είναι διαδραστικό; Ναι θα είναι διαδραστικό. Ειδικά όσον αφορά την μουσική. Έχει περάσει η εποχή που ένα laptop και ένας μουσικός με σταυρωμένα χέρια ήταν αρκετά για να ενθουσιαστεί ο κόσμος. Και καλύτερα μάλιστα γιατί μουσική χωρίς performace είναι σαν να… ακούς τον δίσκο στο σπίτι σου. Αυτές οι διαμαρτυρίες εισακούστηκαν στον μουσικοτεχνολογικό κόσμο και έρχεται η επανάσταση, με μορφή παιχνιδιού.
Δείτε το παρακάτω video που μια κοπέλα δημιουργεί μουσική μόνο με την κίνηση των χεριών της και φανταστείτε πως θα ήταν αν το κάνατε κι εσείς με την μουσική σας. Τι αποτέλεσμα θα έβγαινε; Μην βιαστείτε να απαντήσετε γιατί νομίζω πως ακούω να έρχεται αρνητική απάντηση από το στόμα σας.
Με το ίδιο τρόπο θα απαντούσε ο παππούς σας αν τον έβαζα να μου απαντήσει στα είκοσί του, πώς θα του φαινόταν αν στο μέλλον αντί για κιθάρα και μπουζούκι η μουσική ελεγχόταν από μουσικούς που μπορεί να μην ήταν και μουσικοί και που θα γυρνούσαν συνέχεια ποτενσιόμετρα και θα πατούσαν κουμπιά. Computation error, φαντάζομαι.
Baroque.me
Το μέλλον επίσης θα απαιτεί μέχρι ένα σημείο, έτσι όπως απαιτεί σήμερα, την τεχνική και τεχνολογική γνώση του ηλεκτρονικού οργάνου που χρησιμοποιούμε, την γνώση και χρήση κώδικα. Δυστυχώς τα πράγματα γίνονται δυσάρεστα για τους τεχνοφοβικούς και πολύ ευχάριστα για τους τεχνολάγνους. Περισσότερη γνώση, περισσότερη δύναμη στα χέρια του μουσικού για να μπορεί να ολοκληρώσει την μουσική του με visuals που θα υπηρετούν την μουσική και τις κινήσεις μας.
Κάτι παρόμοιο είναι και η διαδικτυακή εφαρμογή baroque.me που βασίζεται σε κομμάτι του Bach. Μια μικρή επίδειξη θα σας πείσει για το πόσο ενδιαφέρον είναι το να μπορεί κάποιος να μεταφέρει σε video την μουσική του. Κάτι μου λέει πως στο μέλλον ο κάθε μουσικός θα δημιουργεί τα δικά του visuals είτε είναι προκατασκευασμένα είτε μέσω κάποιας εφαρμογής που αλληλεπιδρά εκείνη την στιγμή με τον μουσικό, το κοινό ή τις κινήσεις των ποτενσιόμετρων και των faders.
Επίλογος
Από τη στιγμή που η μουσική απέκτησε τόσο καλή σχέση με την τεχνολογία, θα πρέπει να το κάνει και ο μουσικός. Άρα, για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στην μουσική θα πρέπει να μπορούμε να ανταποκριθούμε και στις απαιτήσεις της τεχνολογίας. Η γνώση είναι το μόνο εργαλείο που θα μας δώσει σε ένα μεγάλο ποσοστό την δυνατότητα να δημιουργήσουμε μουσική χωρίς φραγμούς. Γιατί η μουσική είναι ένα μέσο έκφρασης, μια μορφή τέχνης αλλά και μέσο για ψυχική αυτοΐαση.
