Πριν από περίπου 50 χρόνια, κυκλοφόρησαν στην αγορά οι πρώτες δισκέτες υπολογιστή (Floppy disk) σε μορφή 8 ιντσών. Αποτελούνταν από έναν μαγνητιζόμενο δίσκο προστατευμένο από ένα πλαστικό περίβλημα και ήταν εύκαμπτες, αφού μπορούσες να τις λυγίσεις -μέχρι ενός σημείου- χωρίς να σπάσουν.
Έτσι προέκυψε ο όρος “floppy” (εύκαμπτος), ο οποίος επικράτησε τις επόμενες δεκαετίες για αυτό το μέσο αποθήκευσης.
Η δισκέτα έγινε το κυρίαρχο μέσο αποθήκευσης, πριν αντικατασταθεί σταδιακά από άλλα. Ωστόσο, η δισκέτα δεν εξαφανίστηκε εντελώς: Υπάρχουν ακόμα μερικοί οργανισμοί και επιχειρήσεις που την χρησιμοποιούν.
Πριν προχωρήσουμε στο γιατί, ας ρίξουμε μία ματιά στο παρελθόν: Δεν ήταν καθόλου βέβαιο ότι η δισκέτα θα γινόταν τόσο επιτυχημένη. Από την αρχή ήταν μεν πιο πρακτική από τις μεγάλες ταινίες και τους αφαιρούμενους δίσκους που είχαν αντικαταστήσει τις διάτρητες κάρτες. Ωστόσο, στην αρχή ήταν αρκετά περιορισμένες, αφού χωρούσαν μόνο 80 KB στις πρώτες δισκέτες.
Λίγα χρόνια αργότερα, ένας κατασκευαστής πρώιμων προσωπικών υπολογιστών ανέθεσε στην εταιρεία Shugart Associates την ανάπτυξη μιας πιο συμπαγούς έκδοσης της δισκέτας. Φημολογείται ότι οι μηχανικοί συμφώνησαν κατά τη διάρκεια ενός γεύματος για τις φυσικές διαστάσεις του νέου μέσου – και χρησιμοποίησαν μια χαρτοπετσέτα για κοκτέιλ ως πρότυπο μεγέθους.
Οι εμπλεκόμενοι αργότερα διέψευσαν αυτή την ιστορία και διαβεβαίωσαν ότι το μέγεθος οφειλόταν απλώς στο ότι οι δισκέτες με αυτόν τον παράγοντα μορφής δεν χωρούσαν σε τσέπες παντελονιών ή πουκαμίσων, κάτι που τους φαινόταν σημαντικό για λόγους ασφάλειας δεδομένων.
Ο πρώτος υπολογιστής με την SA-400 Minifloppy της Shugart κυκλοφόρησε στην αγορά το 1977, ο Wang 2200 PCS-II.
Το μέσο αποθήκευσης της δεκαετίας του 1980
Η μίνι δισκέτα (Minifloppy) γνώρισε την θριαμβευτική πορεία της ως κυρίαρχο μέσο εναλλασσόμενης αποθήκευσης τη δεκαετία του 1980, αφού σχεδόν όλοι οι κατασκευαστές υπολογιστών διέθεταν τέτοιες μονάδες δίσκου στα προγράμματα τους. Η παραγωγή της μεταφέρθηκε στην Ιαπωνία στην Matsushita Communications Inc., η οποία πούλησε δισεκατομμύρια συσκευές παγκοσμίως μέχρι τη δεκαετία του 1990.
Έπειτα, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, δημιουργήθηκε η δισκέτα υπολογιστή 3,5 ιντσών, μια πιο ανθεκτική και ακόμα πιο συμπαγής έκδοση. Επιπλέον, καθώς μετά από μερικές αναθεωρήσεις προσέφερε περισσότερο αποθηκευτικό χώρο, καταφέρνοντας μέχρι το 1988 να αντικαταστήσει την δισκέτα που ήταν μέχρι εκείνη την στιγμή το πιο δημοφιλές αποθηκευτικό μέσο.
Στην πραγματικότητα, η ιστορία των δισκετών θα έπρεπε λογικά να είχε τελειώσει με την εμφάνιση των USB αποθηκευτικών μέσων, των Zip-Drives και των CD στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Η Sony διέκοψε οριστικά την παραγωγή των μέσων αποθήκευσης το 2011.
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα ιδρύματα και εταιρείες που αντιστέκονται στην πρόοδο για διάφορους λόγους και δεν επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν κάποιο άλλο παρόμοιο μέσο, όπως εξομοιωτές δισκέτας (Floppy-Emulators) με θύρες USB.

Ποτέ μην αλλάζεις ένα σύστημα που λειτουργεί
Πρώτα απ ‘όλα, υπάρχουν κρίσιμοι τομείς για την ασφάλεια Οργανισμοί όπως ο στρατός είναι εξαιρετικά αργοί στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, επειδή οι διαδικασίες τους υπόκεινται σε αυστηρές προδιαγραφές αξιολόγησης. Έτσι, δεν είναι περίεργο που τα σιλό των πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ χρησιμοποιούσαν μέχρι το 2019 μια IT υποδομή που λειτουργούσε με δισκέτες 8 ιντσών.
Ωστόσο, επειδή πλέον τα προβλήματα στη συντήρηση και την προμήθεια εξαρτημάτων υπερτερούσαν πλέον των πλεονεκτημάτων της ανθεκτικής τεχνολογίας υπολογιστών, αυτές οι μονάδες και τα μέσα αποθήκευσης εγκαταλείφθηκαν τουλάχιστον στις ΗΠΑ και η τεχνολογία τους εκσυγχρονίστηκε.
Ένας άλλος τομέας που σχετίζεται με την ασφάλεια είναι οι μεταφορές. Αυτή τη στιγμή, σε παγκόσμιο επίπεδο, εξακολουθούν να πετούν μερικές δεκάδες Boeing 747-400, των οποίων, τα δεδομένα πλοήγησης πρέπει να ανανεώνονται χειροκίνητα κάθε 28 ημέρες, χρησιμοποιώντας δισκέτες 3,5 ιντσών.
Εδώ, ο εκσυγχρονισμός δεν αξίζει πια, καθώς τα αεροσκάφη αυτά αποσύρονται σταδιακά από τους στόλους. Οι νέοι μηχανισμοί μεταφοράς δεδομένων για τα αεροσκάφη θα έπρεπε να πιστοποιηθούν με πολύ κόπο, γι’ αυτό ο κατασκευαστής και οι αεροπορικές εταιρείες προτιμούν να ανεχθούν την ταλαιπωρία για το προσωπικό εδάφους.
Δισκέτες στα τρένα
Ακόμη και η πρώτη γενιά των τρένων υψηλής ταχύτητας ICE της Deutsche Bahn διέθετε μέχρι πρόσφατα μονάδες δισκέτας. Σε αυτές αποθηκεύονταν τα τα δεδομένα κράτησης για τις θέσεις. Πλέον, η μεταφορά δεδομένων γίνεται ασύρματα, πιθανότατα επειδή το σύστημα δεν είναι κρίσιμο για την ασφάλεια..
Διαφορετική είναι η κατάσταση στο Σαν Φρανσίσκο, στην Υπηρεσία Δημοτικών Μεταφορών (Municipal Transportation Agency): εδώ, η υποδομή που εισήχθη το 1998 πρέπει να τροφοδοτείται καθημερινά με δεδομένα από τρεις δισκέτες για την πρόληψη ατυχημάτων σε αυτοματοποιημένα τμήματα της γραμμής.
Οι διαχειριστές γνωρίζουν τα προβλήματα, αλλά υπολογίζουν ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον δέκα χρόνια για να αντικατασταθούν οι δισκέτες με άλλα μέσα στα οχήματα των δημοσίων μεταφορών.
Αυτό οφείλεται, προφανώς, και σε οικονομικά εμπόδια για τους χρόνια υποχρηματοδοτούμενους φορείς δημόσιων συγκοινωνιών στις ΗΠΑ.

Κόστος σε ιατρικές συσκευές
Επίσης, το κόστος αυξάνεται όταν οι ιατρικές συσκευές χρειάζονται ακόμα δισκέτες. Αν και τις τελευταίες δεκαετίες πραγματοποιήθηκε σταδιακά εκσυγχρονισμός, δεν αποκλείεται να υπάρχουν ακόμα σε χρήση ορισμένες μεγάλες διαγνωστικές συσκευές που βασίζονται στους παλιούς αυτούς φορείς δεδομένων.
Οι κατασκευαστές έχουν εν μέρει ακόμα μονάδες και δισκέτες στο φάσμα των προϊόντων τους – όμως είναι αμφίβολο, αν θα συνεχίσουν και στο μέλλον να τα χρησιμοποιούν.
Αυτό που φαίνεται αρκετά παράξενο, είναι ότι στη Νορβηγία, οι δισκέτες εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούνταν για την αποστολή δεδομένων στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης μέχρι τη δεκαετία του 2010.
Η Νορβηγία και η Ιαπωνία μάχονται υπέρ της δισκέτας
Μέχρι το 2016, μεγάλο μέρος του ιατρικού προσωπικού αρνιόταν πεισματικά να αντικαταστήσει το παλαιό σύστημα αρχείων των ασθενών με CD και υπολογιστές MS-DOS.. Λάμβαναν μηνιαίως έναν φάκελο με μια νέα δισκέτα από το Υπουργείο Υγείας. Σε αυτή αποθήκευαν τη λίστα με τα ονόματα, τις ημερομηνίες γέννησης και τους αριθμούς ταυτότητας των πελατών τους και την έστελναν πίσω στο Σταβάνγκερ, όπου τα δεδομένα εισάγονταν στη κεντρική βάση δεδομένων.
Κατά τη διάρκεια ενός έτους, συγκεντρώνονταν σχεδόν 20.000 δισκέτες – οι οποίες όμως δεν επιτρεπόταν να επαναχρησιμοποιηθούν για λόγους προστασίας των δεδομένων.
Και στην Ιαπωνία υπάρχει ακόμα αντίσταση για να μην αντικατασταθεί η δισκέτα υπολογιστή
Στην Ιαπωνία, η κεντρική διοίκηση αντιμετωπίζει επίσης προβλήματα με τις δισκέτες. Ο Υπουργός Ψηφιακού Μετασχηματισμού, Τάρο Κόνο, κήρυξε το 2022 τον “πόλεμο κατά των δισκετών” και των CD. Μέχρι τότε, τα μέσα αυτά ήταν απαραίτητα για την υποβολή περίπου 1.900 εγγράφων και αιτήσεων.
Το υπουργείο του Τάρο Κόνο ιδρύθηκε, μεταξύ άλλων, για να εξαλείψει τις συσκευές φαξ στα κρατικά γραφεία της Ιαπωνίας. Αν και η Ιαπωνία θεωρείται χώρα υψηλής τεχνολογίας, φαίνεται ότι εξακολουθεί να υπάρχουν ελλείψεις στον τομέα της ψηφιοποίησης στο δημόσιο τομέα.
Ποιος χρειάζεται τους υπολογιστές;
Έτσι, ο Υπουργός Ψηφιακού Μετασχηματισμού παραδέχθηκε κατά τη διάρκεια μιας επίσημης ερώτησης το 2018 ότι δεν είχε χρησιμοποιήσει ποτέ στη ζωή του υπολογιστή. Επομένως, δεν προκάλεσε έκπληξη στους παρευρισκόμενους το γεγονός ότι δεν μπορούσε να απαντήσει στην ερώτηση αν οι ιαπωνικοί πυρηνικοί σταθμοί χρησιμοποιούν USB ή δισκέτες.
Πέρα από τα προφανή μειονεκτήματα όλων των μέσων αποθήκευσης που βασίζονται σε μηχανικά εξαρτήματα, υπάρχει μια κεντρική πρόκληση για τη χρήση δισκετών το 2024: η προμήθεια.
Υπάρχει μόνο ένας άνθρωπος παγκοσμίως που εξακολουθεί να βγάζει τα προς το ζην από την πώληση δισκετών. Ο Τομ Πέρσκι κατέχει το domain floppydisk.com από τη δεκαετία του 1990 και έχει αντισταθεί σε όλες τις τάσεις για νέες μορφές μεταφοράς δεδομένων. Ο ίδιος δήλωσε ότι ο λόγος που παραμένει η επιχείρηση του στο τομέα των δισκετών είναι επειδή απλά ξέχασε να αποσυρθεί.
Τα τελευταία χρόνια αγόραζε συνεχώς τα αποθέματα των σπάνιων πλέον προϊόντων, αφού ξέρει ότι υπάρχουν ακόμα πελάτες που θα τα αγοράσουν. Αυτοί προτιμούν κυρίως δισκέτες 3,5 ιντσών με χωρητικότητα 1,44 MB. Πιο πολύτιμη, αλλά λιγότερο ζητούμενη, είναι η έκδοση Double Density των 720 KB του ίδιου μεγέθους.
Οι μεγαλύτεροι πελάτες του δεν είναι ούτε οι αεροπορικές εταιρείες ούτε η νορβηγική ή η ιαπωνική δημόσια διοίκηση, αλλά οι εταιρείες από τη βιομηχανία της κλωστοϋφαντουργίας.

Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει
Παγκοσμίως, εξακολουθούν να λειτουργούν χιλιάδες μηχανές κεντήματος, των οποίων τα σχέδια πρέπει να φορτωθούν σε δισκέτες. Συνεπώς φαντάζει αδιανόητη η αντικατάσταση αυτών των ακριβών μηχανών μόνο και μόνο επειδή τα μέσα αποθήκευσης τους είναι παρωχημένα, οπότε δεν αποτελεί επιλογή.
Έτσι, εκατοντάδες μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις κλωστοϋφαντουργίας παραγγέλνουν δισκέτες από τον Τομ Πέρσκι, ενώ συνάμα υπάρχουν και απλοί άνθρωποι που και αυτοί με τη σειρά τους αγοράζουν δισκέτες ως χόμπι, όπου η ρετρό τάση δημιουργεί νέα ζήτηση.
Το απόθεμα σε νέα προϊόντα είναι περιορισμένο. Αν και στη δεκαετία του 2010 ο Πέρσκι κατάφερε να αγοράσει εκατομμύρια περισσευούμενες δισκέτες, ενώ μέχρι το 2022 τα αποθέματα του είχαν μειωθεί σε περίπου 500.000 μονάδες αποθήκευσης. Είναι πλέον σχεδόν 75 ετών και θέλει να πουλήσει αυτές τις τελευταίες δισκέτες πριν αποσυρθεί οριστικά από τούτο το επάγγελμα για να ξεκουραστεί και να απολαύσει τη σύνταξη του.