Η ιδέα των ηχητικών όπλων υπάρχει από πολύ παλιά και έχει συνοδεύσει την ιστορία ουκ ολίγες φορές. Η επιρροή του ήχου επάνω στον άνθρωπο, στα ζώα και τα αντικείμενα έτσι κι αλλιώς είναι γνωστή σ’ εμάς από αρχαιοτάτων χρόνων, διότι μέσω παρατήρησης καταλάβαμε το πόσο σημαντικός είναι ο ήχος για εμάς, όχι μόνο από την σκοπιά της επιβίωσης αλλά και ως εργαλείο ψυχοσωματικής επιβολής, βλάβης και χειραγώγησης σε οτιδήποτε διαθέτει ακοή.
Ένας υπόκωφος θόρυβος σε συνδυασμό με μια ταλάντωση γνωρίζουμε πως είναι προάγγελος σεισμικής δόνησης, ένα γρύλισμα αρπακτικού γνωρίζουμε πως είναι η εισαγωγή για επίθεση, όπως και ότι το έντονο σφύριγμα του αέρα είναι η εισαγωγή για έναν ανεμοστρόβιλο. Όλα αυτά είναι ήχοι που μας προειδοποιούν να προφυλαχθούμε, να δράσουμε άμεσα, να τρέξουμε. Έχουν αποτυπωθεί στην μνήμη μας, τουλάχιστον οι φυσικοί ήχοι, και γνωρίζει το σώμα μας πλέον πως θα αμυνθεί.
Τι γίνεται όμως όταν ο άνθρωπος, γνωρίζοντας πως κάποιοι ήχοι προκαλούν τρόμο, δημιουργεί ανάλογες μηχανές που αναπαράγουν αυτούς τους ήχους ως μέρος τακτικής πανικού και εκφοβισμού; Εδώ έχουμε τα λεγόμενα ηχητικά όπλα και θα δούμε πώς χρησιμοποιήθηκαν ανά τους αιώνες αλλά και πώς εξελίχθηκαν.
Bullroarer
Το bullroarer, rhombus ή turndun, και με αρκετές άλλες ονομασίες σε όλη την υφήλιο, είναι ένα αρχαίο ιεροτελεστικό όργανο που το συναντούμε πρώτη φορά κατά την Παλαιολιθική Περίοδο περίπου το 17.000 π.Χ. Όμοιά του έχουν βρεθεί στην Ευρώπη, Ασία, Ινδία, Αφρική αλλά και Αυστραλία. Στο μόνο μέρος που δεν βρέθηκε κάτι παρόμοιο είναι στην Ανταρκτική. Στην αρχαία Ελλάδα, αυτός ο μηχανισμός είχε ιεροτελεστικό χαρακτήρα και τον χρησιμοποιούσαν κατά την περίοδο των Διονυσίων μυστηρίων.
Η χρήση του είναι εύκολη, όσο απλό είναι και το ηχητικό του αποτέλεσμα. Ένα κομμάτι ξύλου, δεμένο σε ένα σχοινί, διάνυε κυκλική τροχιά. Λόγω της ταλάντωσης χαμηλής συχνότητας που προκύπτει από το doppler effect σε συνδυασμό με την ταχύτητα περιστροφής, έχουμε και το ανάλογο αποτέλεσμα. Ένα αποτέλεσμα που θα μπορούσε να θυμίσει ήχο ζώου.
Παρόλο που η κύρια χρήση του, λόγω του εκπληκτικού ηχητικού αποτελέσματος, ήταν για συγκεκριμένες ιεροτελεστίες, η πρωταρχική του χρήση ήταν αυτή του ηχητικού εκφοβισμού και το πιο πιθανό ήταν να χρησιμοποιούνταν από δεκάδες εκατοντάδες άτομα, δημιουργώντας ένα τρομακτικό ηχητικό αποτέλεσμα ενάντια στον εχθρό.
Οι τρομπέτες της Ιεριχούς
Ένα ακόμα ηχητικό όπλο, που ανακαλύπτουμε ανάμεσα σε αναφορές ιστοριογράφων της Βιβλικής Περιόδου. Πιο συγκεκριμένα, στην ιστορία της άλωσης της Ιεριχούς, που αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη, μια προμελετημένη καταστροφή συμβαίνει στην περιοχή των τοίχων της πόλης. Κάπου στο 1562 π.Χ. -έτσι όπως μας αφήνουν να χρονολογήσουμε την όλη περίοδο δηλαδή μέσα από τα ανάλογα βιβλία- ο Ιωσήφ διέταξε τους πολεμιστές του να χρησιμοποιήσουν επανειλημμένα τις κεράτινες σάλπιγγες (shofar) τους, ταυτόχρονα, με αποτέλεσμα να πέσουν οι φημισμένοι τοίχοι αλλά και να γκρεμιστεί ολάκερη η πόλη.
Υποτίθεται πως οι αρμονικές που παράχθηκαν από τα μουσικά όργανα συντονίστηκαν με το κατασκεύασμα και αυτός ήταν ο λόγος της καταστροφής — αλλά ας δούμε λίγο καλύτερα το όλο θέμα.
“Επτά κεράτινες τρομπέτες γκρεμίζουν το τείχος οχυρωμένης πόλης (Ιεριχώ) Ιησ. Ναυή 6.4-20“
Οι σάλπιγγες από κριάρι προσφέρουν έναν αρκετά δυνατό ήχο, περίπου στα 92 dΒ, με θεμέλιο ήχο κοντά στα 400 Hz και αρμονικές στα 1200 hz με 1800 hz. Οπότε ο ήχος ενός shofar αγγίζει αγγίζει ένταση όμοια με αυτή του bullroarer.
Ένας άνθρωπος, από την άλλη, με την φωνή του που μπορεί να πλησιάσει από τα 60 hz μέχρι τα 5000 hz και, φωνάζοντας πολύ δυνατά, αγγίζει τα 100 dΒ έντασης — πιο δυνατή και από την σάλπιγγα αλλά και από το bullroarer. Με μελέτες που έχουν γίνει, υποθέτοντας ότι οι σαλπιγκτές δεν ήταν 7 αλλά 300 με 600 και φυσώντας το όργανο ταυτοχρόνως (unison), όχι μόνο δεν θα δημιουργούνταν κάποιο… αρεστό αποτέλεσμα, αλλά δεν θα άγγιζε ούτε το ένα εκατομμυριοστό της έντασης που θα χρειαζόταν για να ρίξει την πόλη της Ιεριχούς, ακόμα και αν όλα τα υλικά της πόλης βρίσκονταν σε απόσταση μερικών εκατοστών από τους σαλπιγκτές, ούτε καν αν φυσούσαν ταυτοχρόνως και με την μέγιστη δυνατή ένταση.
Καλό το παραμύθι, και μας δίνει στοιχεία ότι τουλάχιστον υπήρχε αρκετή σκέψη — οι άνθρωποι που το έγραψαν υπόθεσαν σωστά ότι με μεγάλη ένταση ήχου θα μπορούσε να δημιουργηθεί δόνηση και να υπάρχει κάποιο αποτέλεσμα επάνω σε αντικείμενα. Από ‘κει και πέρα, γενικώς τα Βιβλικά κείμενα περιέχουν σε ένα τεράστιο ποσοστό ανακρίβειες όσων αφορά πάρα πολλά θέματα που έχουν αποδειχθεί ότι είναι ψευδή ή αδύνατα να γίνουν, καθιστώντας τα μια επικίνδυνη πηγή γνώσης.
Η μεταφορά του ήχου όμως μέσα από πυκνότερα υλικά είναι μια εντελώς διαφορετική υπόθεση, που δεν έχει καμία σχέση με υποθέσεις και φανταστικές ιστορίες.
Αν υποθέσουμε πως έχουμε μια γραμμή τρένου σε απόσταση 100 μέτρων από εμάς, και πως το σύνολο των βαγονιών μας δίνει βάρος 700 τόνων και κινείται με ταχύτητα 60 χιλιομέτρων, τότε μπορούμε να αντιληφθούμε πως ο ήχος μπορεί να ταξιδέψει μέχρι και το μέρος μας και να δημιουργήσει δονήσεις σε οτιδήποτε υπάρχει εκεί γύρω. Ο καλύτερος τρόπος για να το δούμε είναι οι ρωγμές στους τοίχους που θα δημιουργηθούν στο τέλος.
Ο ήχος ταξιδεύει μέσω υψηλής πυκνότητας αντικείμενα καλύτερα απ’ ότι στον αέρα και αν η μεταφορά γίνεται π.χ. από ένα μεταλλικό σκελετό κτιρίου ή κάποιας μεγάλης κατασκευής, είναι πολύ δυνατό το να συντονιστεί όλο το κτίριο με αυτή την δόνηση και θεωρητικά μπορεί να φτάσει σε σημείο που θα γκρεμιστεί ολάκερο.
Αν ψάξετε καλά στο διαδίκτυο θα δείτε πως κυκλοφορεί και μια θεωρία για το πόσα βιολιά χρειάζεται να παίζουν ταυτοχρόνως και σε ποια νότα για να μπορέσει να καταστραφεί ο Πύργος του Άιφελ. Εκεί θα μπορέσετε να καταλάβετε για το τι ένταση απαιτείται από μουσικά όργανα για να πραγματοποιήσουν έναν καταστροφικό σκοπό.
Ταλαντωτής Tesla
Από την πιο σύγχρονη εποχή μας έρχεται η επόμενη ιστορία για τα ηχητικά όπλα. Ο δημιουργός του μηχανήματος αυτού είναι ο πολύ γνωστός Nicola Tesla, γεννημένος το 1856 στην Smiljan, στην περιοχή της μοντέρνας Κροατίας.
Ο Tesla μετακόμισε μετά από κάποια ηλικία στις ΗΠΑ και πλέον από τις δημιουργίες του τον ξέρουμε ως τον πατέρα των ασύρματων μεταδόσεων και του εναλλασσόμενου ρεύματος. Μια λοιπόν από τις φημισμένες κατασκευές του είναι αυτή ενός ηλεκτρομηχανικού ταλαντωτή που τοποθέτησε μέσα σε ένα άξονα σιδήρου, δημιουργώντας κάτι που ακόμα θεωρείται από κάποιους ως μύθος.
Η ιστορία πάντως, πάει ως εξής: Καθώς ο Tesla ενεργοποίησε τον ταλαντωτή, το πάτωμα και εν συνεχεία τα αντικείμενα γύρω από το δωμάτιο άρχισαν να κουνιούνται. Η όλη διαδικασία δεν σταμάτησε μέχρι που η αστυνομία άρχισε να χτυπάει την πόρτα του σπιτιού του και με το που άνοιξε ο Tesla τον ρώτησαν αν γνωρίσει κάτι γι’ αυτές τις δονήσεις.
Βέβαια, η απάντηση του ήταν πως θα έπρεπε να είναι κάποιος μικρός σεισμός. Αφού οδήγησε προς την έξοδο τους αστυνομικούς, κατέστρεψε χωρίς δεύτερη σκέψη την κατασκευή του σταματώντας την δημιουργία δονήσεων. Αυτή βέβαια ήταν μια από τις ιστορίες που περιτριγυρίζουν το μυστήριο του ταλαντωτή. Κυκλοφορούν και άλλες που η κάθε μια προσθέτει και αφαιρεί στοιχεία.
Στην θεωρία, βέβαια, αυτός ο ταλαντωτής έχει βάσεις για να θεωρηθεί λειτουργικός. Οι Mythbusters όμως θεώρησαν πως θα ήταν καλύτερο το να τεστάρουν το σύστημα σε μια αυτοσχέδια γέφυρα. Τα αποτελέσματα θα τα δείτε στο παρακάτω βίντεο.
The Agent Zero: Το ηχητικό όπλο για παιδιά
Δεν θα το περιμένατε, αλλά μια εταιρία παιχνιδιών, η Mattel δημιούργησε ένα ωραίο παιχνίδι για τους μικρούς κατασκόπους. Μέσω συμπιεσμένου αέρα, πρόσφερε έκρηξη της τάξεων των 150+ dΒ, με δυνατότητα να ρίξει (να φυσήξει) μικρά αντικείμενα από την θέση τους. Χωρίς να μιλάμε για ηχητικό όπλο πρώτης τάξης, είναι ικανό να μεταφέρει πολλούς άτυχους γονείς και παιδιά σε νοσοκομεία λόγω προβλήματος μόνιμης βλάβης στην ακοή, λόγω λάθους χρήσης ή και… λόγω λάθους στόχου.
Κλείνοντας το άρθρο, ας δούμε τι μας έχει μάθει η εξελικτική βιολογία και θα καταλάβουμε τον λόγο χρήσης των ήχων επάνω στους ανθρώπους. Αν ο ήχος είναι χαμηλής συχνότητας, τότε είναι τρομαχτικός. Αν ο ήχος έχει τυχαίες συχνότητες, είναι ενοχλητικός. Αν είναι δυνατός σε ένταση και αναπόφευκτος, θα… προσφέρει σύγχυση και αποπροσανατολισμό. Αν ο ήχος δεν μπορεί να αναγνωριστεί από το μυαλό μας, τότε ο ήχος μας τρομάζει.
Τα πιο αποτελεσματικά ακουστικά ψυχολογικά όπλα, πάντως, χρησιμοποιούν συνδυασμό των πιο πάνω χαρακτηριστικών.
