Η πάθηση του γλαυκώματος οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ασθένεια του οπτικού νεύρου του οφθαλμού το οποίο είναι υπεύθυνο για τη μεταφορά εικόνων στον εγκέφαλο και σχετίζεται άμεσα με την πίεση του ματιού. Όταν ο ασθενής έχει μεγάλη πίεση τότε υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να δημιουργηθεί πρόβλημα στο οπτικό νεύρο. Συγκεκριμένα το πρόβλημα υφίσταται στις νευρικές ίνες που δημιουργούν τυφλά σημεία τα οποία ο/η ασθενής μπορεί να μην αντιληφθεί εξ’ αρχής παρά μόνο όταν το πρόβλημα γίνει αρκετά σοβαρό. Στην περίπτωση που η πίεση διατηρείται, μπορεί να καταστρέψει το οπτικό νεύρο και να επέλθει τύφλωση.
Τύποι γλαυκώματος
Το πρωτογενές γλαύκωμα είναι τριών ειδών:
Ανοικτής Γωνίας Χρόνιο Γλαύκωμα
Το πρώτο είδος γλαυκώματος είναι το πιο συνηθισμένο και προκαλείται όταν η γωνία παροχέτευσης ματιού χάσει την αποτελεσματικότητά της, κάτι που συμβαίνει με τη φθορά που προκαλεί το πέρασμα των χρόνων. Δημιουργείται πίεση στο μάτι η οποία προκαλεί βλάβη στο οπτικό νεύρο και έτσι έχουμε το «Ανοικτής Γωνίας Γλαύκωμα» οπό το οποίο πάσχει το 90% των ασθενών γλαυκώματος. Δυστυχώς οι ασθενείς συνειδητοποιούν το πρόβλημα όταν ήδη το οπτικό νεύρο έχει υποστεί μεγάλη βλάβη.
Κλειστής Γωνίας Γλαύκωμα
Στην περίπτωση αυτή έχουμε το ξαφνικό κλείσιμο της παροχετευτικής γωνίας του ματιού το οποίο επιφέρει οξύ γλαύκωμα. Η πίεση του ματιού ανεβαίνει ταχύτατα με αποτέλεσμα ο/η ασθενής να αποκτήσει θαμπή όραση, ναυτία και τάση προς εμετό, ημικρανίες και πονοκεφάλους και πόνους. Αν δεν διαγνωστεί γρήγορα αυτό το είδος γλαυκώματος ώστε να αντιμετωπιστεί άμεσα ο/η ασθενής μπορεί να οδηγηθεί στην τύφλωση. Για το λόγο αυτό πρέπει να τηρούνται προληπτικοί συχνοί έλεγχοι της οφθαλμολογικής μας κατάστασης για την έγκαιρη αντιμετώπιση της πάθησης.
Κανονικής πίεσης γλαύκωμα (ή χαμηλής)
Το είδος αυτό το συναντάμε σε περιπτώσεις που η πίεση του ματιού είναι χαμηλή ή κανονική με τις φυσιολογικές μετρήσεις, η οποία δημιουργεί διαταραχές στην κυκλοφορία του αίματος που αλλοιώνουν το νευρικό ιστό.
Ανίχνευση γλαυκώματος
Το γλαύκωμα ανιχνεύεται είτε με την αναγνώριση συμπτωμάτων από τους/τις ασθενείς είτε από τον οφθαλμίατρο μετά από εξέταση. Γίνεται λοιπόν η εξέταση των οπτικών πεδίων κατά την οποία ο/η ασθενής προσδιορίζει αν έχει την δυνατότητα να βλέπει τα οπτικά ερεθίσματα από οποιαδήποτε κατεύθυνση. Επίσης μετράται η ενδοφθαμική πίεση και εξετάζεται ο βυθός του οφθαλμού μετά από κατάλληλη προετοιμασία (η οποία μπορεί αν προκαλέσει διάταση στην κόρη του οφθαλμού και μέσω αυτής εξετάζεται καλύτερα το οπτικό νεύρο και ο αμφιβληστροειδής χιτώνας). Ο οφθαλμίατρος θα προβλέψει αν το οπτικό νεύρο έχει ατροφήσει λόγω του γλαυκώματος.
Υποψήφιοι ανάπτυξης γλαυκώματος
Στο σημείο αυτό υπογραμμίζουμε ότι η υψηλή πίεση δεν οδηγεί απαραίτητα σε διάγνωση γλαυκώματος και ότι ο εξειδικευμένος οφθαλμίατρος θα πρέπει συμπεριλάβει και άλλους παράγοντες για να διαπιστώσει αν υπάρχει πιθανότητα δημιουργίας και εξέλιξης της πάθησης του γλαυκώματος. Αυτοί οι παράγοντες είναι η κληρονομικότητα του/της ασθενούς , το ιατρικό ιστορικό του/της δηλαδή η ύπαρξη αναιμίας, η ύπαρξη άλλων παθήσεων που κάνει τους ασθενείς πιο ευάλωτους όπως διαβήτης και σάκχαρο, η ηλικία του/της και τέλος τυχόν οφθαλμικοί τραυματισμοί του παρελθόντος.
Ο οφθαλμίατρος συλλέγοντας όλες αυτές τις πληροφορίες και μετά από την ειδική εξέταση θα μπορέσει να βγάλει ένα ακριβές πόρισμα σχετικά με το αν οι ασθενείς έχουν αναπτύξει την πάθηση αυτή και αν είναι απαραίτητος ένας ακόμη πιο λεπτομερής έλεγχος ή απλά κάποια ειδική θεραπεία.
Όμως να είστε αισιόδοξοι! Το γλαύκωμα είναι μια οφθαλμολογική πάθηση η οποία πλέον θεραπεύεται με διάφορους τρόπους ακόμα και με την εύκολη τεχνική του laser.
Τα συμπτώματα του γλαυκώματος
Αν και οι ασθενείς στην αρχή μπορεί να μην συνειδητοποιούν το γλαύκωμα εφόσον δεν νιώθουν πόνο και έχουν σχεδόν φυσιολογική όραση, όταν η πάθηση προχωρήσει λίγο αρχίζει η μείωση των οπτικών πεδίων με ακραίο αποτέλεσμα την τύφλωση. Οι ασθενείς συνειδητοποιούν σταδιακά τη μείωση της όρασής τους έχοντας τη δυνατότητα να βλέπουν τα κοντινά αντικείμενα αλλά όχι τα αντικείμενα που βρίσκονται σε πλάγιες κατευθύνσεις του οπτικού τους πεδίου.
Θεραπείες γλαυκώματος
Δυστυχώς όταν προκληθεί βλάβη λόγω γλαυκώματος είναι δύσκολο να καταπολεμηθεί και για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντική η παρακολούθηση. Όμως για την καθυστέρηση και την πρόληψη του γλαυκώματος συνιστώνται διάφορες θεραπευτικές μέθοδοι όπως:
Φαρμακευτική αγωγή
Η φαρμακευτική αγωγή διατηρείται εφόρου ζωής και γίνεται με τη χορήγηση ειδικών κολλυρίων στους ασθενείς τα οποία λαμβάνονται κατά τακτά χρονικά διαστήματα και πολλές φορές συνδυάζονται με χάπια. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται η ενδοφθαλμιαία πίεση και καθυστερείται η ανάπτυξη του γλαυκώματος. Όμως η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να προκαλέσει κάποιες παρενέργειες όπως είναι το τσούξιμο στα μάτια, η θολή όραση, ημικρανίες, στομαχική ανισορροπία, υπνηλία, ανορεξία, αναιμία κ.α.
Χειρουργική επέμβαση με τεχνολογία laser
Η μέθοδος αυτή μπορεί να φέρει θετικό αποτέλεσμα στο γλαύκωμα ανοικτής γωνίας διευρύνοντας τις εξόδους του υδατοειδούς υγρού που δημιουργεί πρόβλημα. Επίσης στο γλαύκωμα κλειστής γωνίας όπου το laser δημιουργεί μια ιριδεκτομή (άνοιγμα της ίριδας) ώστε να απομακρυνθεί η ίριδα από την αποχετευτική οδό.
Χειρουργική επέμβαση
Όταν το γλαύκωμα δεν αντιμετωπιστεί με τους δυο παραπάνω τρόπους, τότε οι ασθενείς μπορούν να χειρουργηθούν ώστε να ρυθμιστεί η πίεση του ματιού τους. Κατά τη χειρουργική αντιμετώπιση του γλαυκώματος ο χειρούργος οφθαλμίατρος θα χρησιμοποιήσει τα κατάλληλα εργαλεία ώστε να δημιουργήσει έναν αποχετευτικό πόρο όπου θα αποχετεύεται το υδατοειδές υγρό. Η επιλογή της χειρουργικής επέμβασης είναι μια καλή επιλογή ώστε να μην καταστραφεί το οπτικό νεύρο και επέλθει η τύφλωση.
Προληπτικές ενέργειες
Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία και γι’ αυτό όσοι δεν έχουν γλαύκωμα θα πρέπει να ελέγχονται μια φορά το χρόνο τουλάχιστον αν έχουν περάσει την ηλικία των 35 με 40 ετών. Επίσης ιδιαίτερα προσεκτικοί πρέπει να είναι όσοι έχουν κληρονομικότητα στην πάθηση του γλαυκώματος, όσοι έχουν τραυματιστεί σοβαρά στο μάτι στο παρελθόν και όσοι πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη.
Η αντιμετώπιση της πάθησης του γλαυκώματος καθώς και η έγκαιρη ανίχνευσή του βοηθούν στην αποφυγή βλάβης του οπτικού νεύρου και της τύφλωσης. Οι ασθενείς πρέπει να θυμούνται ότι το πιο σημαντικό είναι η όρασή τους και να ακολουθούν με επιμέλεια τις συμβουλές και τις οδηγίες του οφθαλμίατρού τους ώστε να τη διατηρήσουν.
