Το (ελληνικό) στυλ και οι ευχάριστες συνέπειές του

Υπάρχει ελληνικό στυλ στο ντύσιμο; Ένας Γάλλος φωτογράφος με ρώτησε πώς ντύνονται οι chic Έλληνες. “Σαν τους chic Ιταλούς”, του απάντησα, αφού δεν ήξερα τι άλλο να πω. Θα μου πείτε, από το Λος Άντζελες μέχρι το Βλαδιβοστόκ έχεις δει κανέναν να ντύνεται διαφορετικά; Θα σας απαντήσω πως ναι. Έχω δει τους Λονδρέζους στο City και τους Νεοϋορκέζους στη Γουόλ Στριτ να φοράνε πιν στράιπ, τους Μιλανέζους να δένουν χοντρούς κόμπους στη γραβάτα για να ταιριάζουν με τους πιο φαρδείς γιακάδες που επιλέγουν, τους Γάλλους χωρίς μπερέ μεν, αλλά με μαρινιέρα στις διακοπές (και αρκετά συχνά φουλάρι στο λαιμό αντί για γραβάτα).

Οι Αμερικανοί φορούν τα σακάκια χωρίς σκίσιμο πίσω, οι Ιταλοί προτιμούν δύο σκισίματα. Οι Άγγλοι φορούν χρώματα και σχέδια (π.χ., ροζ πουκάμισο – καρό σακάκι), ενώ οι Ιταλοί ντύνονται πιο απλά, με μονόχρωμες γραβάτες και πουκάμισα, σκούρα σακάκια και παντελόνια, ενώ έχουν μια ανεξήγητη αλλά ευχάριστη εμμονή στις μακριές σκουροπράσινες κάλτσες. (Δεν αναφέρομαι καν στις έθνικ ενδυμασίες Ινδών ή Αφρικάνων, οι οποίες συχνά είναι εξαιρετικής κομψότητος).

Στην Ελλάδα η μόνη “στολή” που επιβιώνει είναι το άσπρο πουκάμισο με μαύρο παντελόνι και μελιτζανί σακάκι (πιτυρίδα στον ώμο προαιρετική), το γνωστό και ως “σερβιτορέ”. Α, και το τρίπιετο πρασινο-μπέζ παντελόνι με κοντομάνικο γαλάζιο πουκάμισο με τσέπη. Τι θα μπορούσε, όμως, να είναι το Greek Style; Αυτόν το μήνα το σας παρουσιάζουμε για πρώτη φορά τους 10 πιο στυλάτους Άντρες της Χρονιάς και μαζί ένα Hall of Fame των Ελλήνων με την πιο γερή δόση στυλ, από τον Ελευθέριο Βενιζέλο ως τον Λάκη Γαβαλά. Διαπίστωση πρώτη: Όλοι αυτοί οι άντρες έχουν πολύ στυλ. Διαπίστωση δεύτερη: Το στυλ του ενός δεν έχει σχέση με το στυλ του άλλου, διότι έτσι δεν θα ήταν στυλάτοι, αλλά στρατευμένοι. Συμπέρασμα: Δεν υπάρχει ελληνικό στυλ στο ντύσιμο.

Αν, όμως, κοιτάξει κανείς κάπως καλύτερα το αφιέρωμα και διαβάσει προσεκτικά τα κείμενα του Αντώνιου Ρουσοχατζάκη, αρχίζει και ψυλλιάζεται κάτι: Ότι τελικά όλοι αυτοί οι ωραίοι τύποι έχουν ένα κοινό: Βρίσκονται στη λίστα όχι για τον τρόπο που ντύνονται, αλλά για το ταμπεραμέντο τους, που είναι οπωσδήποτε ελληνικό. Αυτό το κοινό είχε ο Ωνάσης με τον Ιόλα, αυτό το κοινό έχουν ο Τζούμας με τον Λυκουρέζο. Ασφαλώς δεν μπορείς να έχεις στυλ αν δεν έχεις ταμπεραμέντο και προσωπικότητα. Εδώ όμως δεν μιλάμε γι’ αυτό. Μιλάμε για προσωπικότητες τόσο ισχυρές, που σνομπάρουν πολλές φορές και αυτήν ακόμα την έννοια της κομψότητας.

Αν εξαιρέσουμε κάποιες fancy περιπτώσεις, όπως του Ζάχου Χατζηφωτίου ή του Ντίμη Κρίτσα, οι οποίοι, ο καθένας για δικούς του λόγους και με το δικό του τρόπο δίνουν έμφαση στο ντύσιμο, οι περισσότεροι στυλάτοι Έλληνες έχουν στυλ διότι με το παρουσιαστικό τους αναμετρώνται με αυτό που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε chic: Παρθένης, Τσαρούχης, Πασάογλου, Takis, Φωτόπουλος ήταν ή είναι όλοι απολαυστικά αναμαλλιασμένοι και αντισυμβατικοί, ελληνοπρεπείς και “κουλτουρομεσογειακοί”. Φυσικά στα 40+10 ονόματα που παρουσιάζουμε θα βρείτε πολλούς Έλληνες που θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι “οι πιο στυλάτοι” ακόμα και αν είχαν άλλη καταγωγή.

Όμως, η επίγευση που σου αφήνει η επαφή με τους εκπροσώπους του ελληνικού στυλ είναι η τραχιά ομορφιά και η εξεζητημένη απλότητα. Οι Έλληνες που παρουσιάζουμε θα είχαν στυλ ακόμα και γυμνοί. Πράγματι, μεσογειακοί τύποι όπως ο Ανιέλι είχαν στυλ ακόμα και γυμνοί (θαυμάστε τον στη σελ. 88 να πιλοτάρει το σκάφος του). Φαντάζεστε, όμως, το δούκα του Ουίνσδορ ή τον Τσόρτσιλ γυμνούς; Όχι, ευχαριστώ.

Ευκαιρία τώρα να πιάσω τη χιλιοειπωμένη από τα περιοδικά -περί των κανόνων της κομψότητας και άλλων χαριτωμένων μικροπραγμάτων- πραγματεία και να προσθέσω μερικούς αφορισμούς:

• Το στυλ είναι κάτι που συμβαίνει κατά λάθος.
• Είναι έμφυτο ή έρχεται σαν ευχάριστη συνέπεια μιας ενδιαφέρουσας ζωής γεμάτη γνωριμίες και εμπειρίες.
• Δεν διδάσκεται, εν αντιθέσει με την κομψότητα που παρά τα περί του αντιθέτου θρυλούμενα διδάσκεται ωραιότατα, αρκεί να παρατηρείς τους κομψούς και να τους μιμείσαι.
• Κανείς πρέπει να ξεκινά με τις κλασικές φόρμες.
• Ο μόνος κανόνας στο ντύσιμο είναι ότι πρέπει να έχεις ενστερνιστεί πέντε-έξι απλούστατα πράγματα. Να έχεις ένα τζην, που ξεκίνησε μπλε και έγινε γαλάζιο φορώντας το. Να έχεις ένα σακάκι ραμμένο κοντά στο σώμα. Μερικά τραγανά πουκάμισα.
• Από εκεί και πέρα οι υπόλοιποι κανόνες ισχύουν γι’ αυτούς που δεν έχουν στυλ.
• Όσοι δεν έχουν στυλ, έχουν ανάγκη τους κανόνες για να μη συνδυάσουν καρό πουκάμισο με ριγέ σακάκι και πουά γραβάτα και μοιάζουν με ταπετσαρία.
• Αντιθέτως, όσοι έχουν στυλ το αποδεικνύουν κάνοντας ακριβώς το ανάποδο. Δηλαδή, οι κανόνες χρησιμεύουν και για τους μη στυλάτους και για τους στυλάτους και αυτή είναι η μαγεία της όλης υπόθεσης.
• Με προσπάθεια μπορεί να αποκτήσει κανείς πραγματικό στυλ, αφού έχει αφομοιώσει τους κανόνες οπότε αρχίζει να πλήττει, να ψάχνεται και οδηγείται σε εμπνευσμένες ανατροπές.
• Ακριβώς το ίδιο ισχύει στην τέχνη. Στη ζωγραφική, για παράδειγμα, μαθαίνεις την προοπτική, τις αναλογίες του γυμνού, ζωγραφίζεις μπολ με σταφύλια κ.ο.κ. και έπειτα ανατρέπεις τις αναλογίες, κάνεις το ένα μάτι τεράστιο και το χέρι το κάνεις πόδι και υπογράφεις Πικάσο.
• Αν πάλι έχεις τρομακτικό ταλέντο από την αρχή κάνεις ό,τι σου καπνίσει και ο κόσμος χειροκροτεί.
• Με άλλα λόγια, στυλ έχεις όταν είσαι ο εαυτός σου, αρκεί ο εαυτός σου να είναι άξιος.
• Καλό καλοκαίρι.