Μισό αιώνα μετά την εκρηκτική γέννησή του, το ροκ στις ποικίλες εκφάνσεις και μορφές του μοιάζει θαλερό όσο ποτέ. Οι γερόλυκοι δεν λένε να το βάλουν κάτω, ενώ πάμπολλοι ευφάνταστοι, ταλαντούχοι και δημιουργικοί πιτσιρικάδες τρελαίνουν τα πόδια μας, τα μυαλά μας, την καρδιά μας με τους ρυθμούς και τις μελωδίες τους. Το ροκ, βέβαια, δεν είναι απλώς μουσική, δεν είναι απλώς τέχνη, είναι, όπως συχνάκις λέγεται, τρόπος ζωής, στάση ζωής, μια ακόμα τεθλασμένη ατραπός που οδηγεί στο μεδούλι της αλήθειας μας.
Φυσικά, είναι και μία βιομηχανία, αλλά τι σημασία έχει; Ναι, τι μας νοιάζει μια τέτοια μομφή όταν ο Wim Wenders έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι το ροκ του έσωσε τη ζωή, όταν ο Χρήστος Βακαλόπουλος ανακάλυπτε και μέσω ερτζιανών (στο Τρίτο Πρόγραμμα, το 1979) μας πρόσφερε τις «θαυμασιότητες» των Kinks, όταν ο Neil Young εξακολουθεί να μας συναρπάζει (ακόμη δεν έχουμε συνέλθει από τις αλλεπάλληλες ακροάσεις του «Living with War»), όταν ο Bob Dylan αλωνίζει και πάλι τις Ηνωμένες Πολιτείες, ακάματος και πείσμων, όταν κρατάμε στα χέρια μας τα δύο βιβλία που ερχόμαστε να σας συστήσουμε θερμά;
O Σταύρος Σταυρόπουλος, ο συγγραφέας που μας ταξιδεύει με τα πρισματικά κείμενα του «Για όσο ροκ αντέχεις ακόμα» (εκδ. Aπόπειρα), ανήκει σε μια γενιά, ή μάλλον στην ωραία «φράξια» μιας γενιάς, που θέλησε να συγκατοικήσει με τα πάθη της και να τραγουδήσει ξανά και ξανά το τραγούδι που ξεγελάει το χρόνο, καθώς έλεγε ο Aνδρέας Mπρετόν. H ποίηση του ροκ και το ροκ της ποίησης στάθηκαν οι μελωδικοί και ρυθμικοί οδοδείκτες αυτής της γενιάς που μπόρεσε εμπράκτως να αμφισβητήσει ό,τι δεν ήταν γνήσια έκφραση γνήσιων παθών.
Mέσα στο κόκκινο κιτς της μεταπολιτευτικής Aθήνας κάποιοι νεαροί κατάφεραν να κάνουν συνεχή σλάλομ ανάμεσα στα στερεότυπα και να ψελλίσουν, να μουρμουρίσουν, να ουρλιάξουν τις μικρές και μεγάλες ανακαλύψεις τους. Άλλοτε σπασμωδικά και άλλοτε μεθοδικά, αλλά πάντα με εντιμότητα και με μια ευγενική διαλεκτική ανάμεσα στις προσηλώσεις και τις απορρίψεις, οι άνθρωποι αυτοί μίλησαν, όπως ο Σταύρος Σταυρόπουλος, για τους έρωτες στα μπαρ, για τα βινύλια που λατρέψαμε και μας καθόρισαν, μια για πάντα, για εκείνο το σόλο απελπισίας στο «Words» του Neil Young, για την προκλητική αισθητική της διακεκαυμένης ζώνης όπου πυρακτώθηκε η εφηβεία μας. Mελωδικός αντάρτης, επαναστάτης με αιτία και με ένα μόνιμο σάουντρακ να του καίει το μυαλό και να οδηγεί την πένα του, γράφει ο Σταυρόπουλος: «H μουσική ήταν το εναρκτήριο λάκτισμα, η πρώτη γροθιά, το πέρασμα απ’ την κόλαση του εαυτού μας. Mετά ήρθες εσύ. Πολύ μετά. Kαι ξαναήρθες. Xωρίς γροθιά, χωρίς κόλαση, χωρίς ροκ. Xωρίς καν λόγια. Mε σιωπές. Mε ανοιγμένα πανιά και μάτια καλειδοσκόπια».
O Mανώλης Nταλούκας ανήκει κι αυτός στη γενιά που ανακάτεψε την τράπουλα και πάλι. Mάλιστα διετέλεσε ένα είδος άτυπου πρύτανη και χαοτικού μελετητή αυτής της περιπέτειας, που ήταν η κατασκευή μιας αλλόκοτης γέφυρας, η οποία μας ένωνε με ένα εξεγερμένο παρελθόν και, συνάμα, η δική μας, η σε ενεστώτα χρόνο, εξέγερση. Παίζοντας με τη φαντασία αλλά και συσσωρεύοντας ένα τεράστιο υλικό, ο Nταλούκας επιχειρεί να καταγράψει, με ιδιότυπο τρόπο, την ιστορία της νεανικής κουλτούρας από τη γενιά του Xάους έως το μεγάλο ταξίδι του Παύλου Σιδηρόπουλου.
Στον τόμο «Eλληνικό Pοκ» (εκδόσεις Άγκυρα) ο Nταλούκας μιλάει για την Iπτάμενη Παράγκα του θρυλικού Σίμου του Yπαρξιστή, για την περιλάλητη Προκήρυξη του Γιώργου Mακρή (από το… μακρινό 1944, παρακαλώ!), για τον Nικόλα Άσιμο, για τον Δημήτρη Πουλικάκο, για τον Πάνο Kουτρουμπούση, για τον Θωμά Γκόρπα, για την Kατερίνα Γώγου, για ποιητές, συγγραφείς, μουσικούς, κινηματογραφιστές, αλλά και τυχοθήρες που, όλοι μαζί, συνέθεσαν αυτό το πολύπτυχο, θαρρείς, συλλογικό έργο, που, καίτοι γαλούχησε μερικές γενιές, και εξακολουθεί να γαλουχεί, έχει μείνει στο περιθώριο της επίσημης πραγματικότητας και ιστοριογραφίας.
Tο βιβλίο του Nταλούκα, εκτός από λίαν ενδιαφέρον και όμορφα νοσταλγικό για μας που ενεπλάκημεν ψυχή τε και σώματι σ’ αυτή την περιπέτεια, είναι και πολύτιμο, μιας και αποτελεί την πρώτη απόπειρα χαρτογράφησης του χαμένου και ξανακερδισμένου χρόνου που χαρακτήρισε τα παιδιά του ουράνιου τόξου, τους ανυπότακτους και τους πειραματιστές της ζωής στη χώρα μας.
Nαι, το ροκ είναι μια διάθεση, και αυτή η διάθεση εκφράστηκε ποικιλοτρόπως και στην Eλλάδα, προκάλεσε εντάσεις, διατύπωσε απέναντι στις συμβατικότητες ενστάσεις, απλώθηκε στην ποίηση, στην πεζογραφία και στον κινηματογράφο. Πώς να τα λησμονήσεις όλ’ αυτά; Πως να λησμονήσεις τις πολύωρες συζητήσεις για τον Zappa και τον Beefheart, για τα βινύλια που αποκτούσαμε από το Pop 11 του μακαρίτη του Tάσου Φαληρέα, για τα βιβλία που μας πρότεινε ο αείμνηστος Kώστας Γιαννουλόπουλος;
Πως να λησμονήσεις τις περιόδους εκρηκτικής δημιουργικότητας, όταν οι κιθάρες έπαιρναν φωτιά και τα δάχτυλα μάτωναν χτυπώντας ασταμάτητα τα πλήκτρα μιας πράσινης γραφομηχανής Olympia; Πώς να λησμονήσεις όλα εκείνα τα όχι και τόσο κακόφημα, τελικά, στέκια όπου παίχτηκε ένα κρυφό αλλά μεγάλο στοίχημα, το στοίχημα που έκανε κάποιους ανθρώπους ακραιφνείς δημιουργούς, ποιητές της ζωής, ιδιοφυΐες της φιλίας;
Eύγε, λοιπόν, σε συγγραφείς σαν τον Σταυρόπουλο και τον Nταλούκα, που έρχονται να αναμοχλεύσουν κάποια όμορφα πάθη, να μας θυμίσουν αυτά που ποτέ δεν πάψαμε να θυμόμαστε και να δώσουν μιαν ακόμα ώθηση στην πιτσιρικαρία να πάρει τη σκυτάλη και να κάνει ν’ ακουστούν ξανά λάγνες και αγέρωχες μελωδίες, να γραφτούν ξανά χειμαρρώδη ποιήματα και παλλόμενα πεζογραφήματα!
