ΑρχικήΑπόψειςΤο ζόρι της απλότητας. Τα πράγματα είναι απλά ή πολύπλοκα;

Το ζόρι της απλότητας. Τα πράγματα είναι απλά ή πολύπλοκα;

Τελικά, τα πράγματα είναι απλά ή πολύπλοκα; Ή πρόκειται για δύο όψεις του ίδιου νομίσματος; Ή μήπως κι αυτή η σκέψη αποδεικνύει ότι εμείς τα κάνουμε πολύπλοκα, ενώ στην πραγματικότητα είναι απλά;

Δεν είναι ότι είμαστε μαζόχες ως είδος (που είμαστε κιόλας), αλλά η αλήθεια είναι ότι αν δεν είσαι καλόγερος, αναχωρητής ή κληρονόμος αμύθητης περιουσίας, οι σχέσεις, οι οικογένεια, η ζωή μοιάζουν συχνά αβάσταχτα πολύπλοκες υποθέσεις, ενώ η διείσδυση της τεχνολογίας σε κάθε σχεδόν πτυχή της καθημερινής εμπειρίας φαίνεται να απλοποιεί και συγχρόνως να μπερδεύει τα πράγματα. Βαυκαλιζόμαστε ότι είμαστε ολιγαρκείς και ότι μας αφορούν μόνον τα απαραίτητα, η αλήθεια είναι όμως ότι τα θέλουμε όλα δικά μας, κι αυτό είναι που περιπλέκει συνήθως τα πράγματα. Εν ολίγοις, η απλότητα είναι εξαιρετικά πολύπλοκη ιστορία, όσο κι αν αγαπάμε την ιδέα των απλών πραγμάτων και των απλών ανθρώπων.

Όσο πιο πολύπλοκη και εγκεφαλική προσωπικότητα, μάλιστα, είναι κάποιος τόσο πιο πολύ μοιάζει να λαχταρά τη συναναστροφή με «νορμάλ, απλούς, αυθεντικούς» ανθρώπους και την επιστροφή σε μια ζωή μυθικής απλότητας. Μία από τις πιο διάσημες σχετικές ρήσεις είναι η παρακάτω, από τη συγγραφέα και κατόχου του Νόμπελ λογοτεχνίας (2007) Ντόρις Λέσινγκ: «Ο ιδανικός σύντροφος είναι ένας απλός, ειλικρινής άνθρωπος χωρίς υψηλές ψευδαισθήσεις μεγαλείου, κάποιος που αγαπά τη ζωή και κατανοεί τη χρησιμότητά της, κάποιος που είναι συγκαταβατικός και σταθερός σαν άγκυρα. Ένας τέτοιος άνθρωπος είναι σαφώς προτιμότερος από τον πιο πνευματώδη, βαθυστόχαστο, ευφυή διανοούμενο […]».

Εύκολο να το λέει κανείς, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι δεν θα βαριόταν έναν τέτοιο –ιδανικά απλό– σύντροφο, αν υποθέσουμε ότι αυτός υπάρχει και δεν είναι προϊόν διαδικασίας ιδεολογικής υπεραπλούστευσης (να τη πάλι αυτή η λέξη). Είναι κάποιες έννοιες (όπως η απλότητα) οι οποίες, τελικά, είναι ίσως πιο χρήσιμες σε θεωρητικό επίπεδο παρά ως εργαλεία καθημερινής ζωής. Δεν είναι ανάγκη να είναι κάποιος οπαδός του μινιμαλισμού για να συμφωνήσει ότι η δημιουργικότητα έγκειται ακριβώς στο να κάνει κανείς το σύνθετο απλό, και, επίσης, στην εποχή της, παγκόσμιας, μην το ξεχνάμε, οικονομικής ύφεσης, πολλοί (οι περισσότεροι) άνθρωποι υποχρεούνται να αξιολογήσουν εκ νέου τις προτεραιότητες, τους στόχους αλλά και την ίδια τη λειτουργία της καθημερινότητάς τους.

Η ελευθερία, όπως και η απλότητα, είναι ζόρικο πράγμα και τιμωρεί όσους τη χρησιμοποιούν ως lifestyle αξεσουάρ ή ως διέξοδο από την καθημερινότητα.

Δεν είναι λίγοι, ακόμα, αυτοί που λόγω των δυσμενών επαγγελματικών συνθηκών παίρνουν τελικά τη μεγάλη απόφαση να ρίξουν μαύρη πέτρα πίσω τους και να αναζητήσουν την «απλή ζωή» στην επαρχία, κάνοντας πραγματικότητα ένα παλιό όνειρο. Οι τάσεις φυγής, ειδικά με την καθημερινή επιδείνωση της ζωής στην πρωτεύουσα και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα παρακμής που επικρατεί, κλιμακώνονται καθημερινά, αλλά η αλήθεια είναι ότι συχνά το μέλλον είναι πιο αβέβαιο εκτός των τειχών. Δεν θυμάμαι πόσες περιπτώσεις (αρκετές πάντως) συναδέλφων και μη έχω δει μέσα στα χρόνια οι οποίοι με εκστατική ανακούφιση μια ωραία πρωία ανακοίνωσαν την απόφαση να φύγουν μακριά «από αυτό το μπουρδέλο» και να ζήσουν σε κάποιο νησί, απολαμβάνοντας την απλή ζωή, τις εποχές του χρόνου, την ανατολή του ήλιου το πρωί και το ηλιοβασίλεμα το βράδυ. Όλα τα ηλιοβασιλέματα είναι λίγο πολύ ίδια, όπως είχε πει ο Πεσόα, και δεν ήταν λίγοι από αυτούς που επιχείρησαν την ηρωική έξοδο οι οποίοι αναγκάστηκαν έπειτα από κάποιο καιρό να επιστρέψουν με την ουρά στα σκέλια, έχοντας παράλληλα χάσει την επαφή με την παλιά, πολύπλοκη ζωή στην πόλη.

Αποδείχθηκε, δηλαδή, ότι η ακατανίκητη έλξη προς την απλότητα δεν ήταν παρά μια ιδέα· ωραία, αλλά αφηρημένη, όπως όλες οι ιδέες.

Η ελευθερία, όπως και η απλότητα, είναι ζόρικο πράγμα –θέλει αρετή και τόλμη, που λένε, και τιμωρεί όσους τη χρησιμοποιούν ως lifestyle αξεσουάρ ή ως διέξοδο από τις ευθύνες της σκληρής και πολύπλοκης καθημερινότητας. Αλλά, είπαμε: Κατά βάθος, μας αρέσει η ενδοσκόπηση, το δράμα, η σύγχυση, η μοιρολατρία. Γνωρίζουμε, ας πούμε, ότι αν περιορίσουμε κάποιες εξαιρετικά βλαβερές συνήθειες, αυτομάτως το προσδόκιμο ζωής μας ανεβαίνει ραγδαία. Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζουμε να λειτουργούμε σαν να μην υπάρχει, σαν να μην φοβόμαστε το Χάρο, ενώ στην πραγματικότητα υποφέρουμε από μια μόνιμη αίσθηση άρνησης και καταθλιπτικής ματαιότητας. Τόσο ο Φρόιντ όσο κι ο Σοπενχάουερ είχαν επισημάνει ότι σ’ ένα βαθύ, προσωπικό επίπεδο, οι άνθρωποι δεν πιστεύουν ότι θα πεθάνουν, ενώ ο Χάιντεγκερ έλεγε ότι τη φράση «όλοι οι άνθρωποι είναι θνητοί» όλοι τη λέμε φωναχτά, αλλά συμπληρώνουμε από μέσα μας «εκτός από μένα»…

Προηγούμενο άρθρο
Επόμενο άρθρο
Στέλιος Θεοδωρίδης
Στέλιος Θεοδωρίδης
Ο ήρωας μου είναι ο γάτος μου ο Τσάρλι και ακροάζομαι μόνο Psychedelic Trance
RELATED ARTICLES

Αφήστε ένα σχόλιο

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

Πρόσφατα άρθρα

Tηλέφωνα έκτακτης ανάγκης

Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος: 11188
Ελληνική Αστυνομία: 100
Χαμόγελο του Παιδιού: 210 3306140
Πυροσβεστική Υπηρεσία: 199
ΕΚΑΒ 166