Τα vintage ή άλλως παλαιωμένα, ουίσκι είναι μια τάση των τελευταίων χρόνων που οφείλεται στη συνεχή επιμόρφωση των καταναλωτών και την αναζήτησή τους. Κάτι που οδήγησε στη δημιουργία εξεζητημένων malts.
Κάθε χρονολογημένο malt έχει τη δική του, ξεχωριστή προσωπικότητα, ακόμα και αν πρόκειται για το ίδιο malt διαφορετικής χρονιάς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Glenrothes, από το Speyside, που επιδιώκει τη διαφοροποίηση εμφιαλώνοντας πάντα σε μικρή ποσότητα τα ουίσκι από τις καλύτερες χρονιές του. Βασική προϋπόθεση για να βγει στην αγορά ένα Glenrothes είναι η κάθε χρόνια να είναι διαφορετική από τις προηγούμενες, διατηρώντας πάντα σταθερό τον αντιπροσωπευτικό χαρακτήρα του αποστακτηρίου. Τα vintage whiskies, λόγω της παραγωγής τους σε περιορισμένο αριθμό, δεν είναι τόσο διαδεδομένα –και αυτό τα καθιστά σπάνια και ακριβά.
Στα χρονολογημένα malts, τις περισσότερες φορές διαπιστώνει κανείς ότι αναγράφονται στην ετικέτα δύο χρονιές –η μία αφορά το έτος απόσταξης και η άλλη το έτος εμφιάλωσης. Για παράδειγμα, η σειρά των classic malts, πέρα από τα γνωστά και πιο διαδεδομένα, όπως το Lagavulin, κυκλοφορεί κάθε χρόνο άλλη μία σειρά, ονόματι classic malts distillers edition, με τα ίδια ουίσκι, αλλά χρονολογημένα. Έτσι, στο Lagavulin Distillers Edition αναγράφεται η χρόνια κατά την οποία αποστάχθηκε (π.χ. 1991) και από κάτω, με πιο μικρούς αριθμούς, η χρονολογία εμφιάλωσής του (π.χ. 2007).
Ποια η διαφορά ανάμεσα στο απλό Lagavulin και το Distillers Edition που κυκλοφόρησε φέτος; Και τα δύο είναι 16 ετών, πρόκειται όμως για δύο διαφορετικά ουίσκι. Το απλό αποτελείται από αποθέματα διαφορετικής ηλικίας (στα οποία μπορεί να συμπεριλαμβάνονται και αποστάγματα 18 ή 20 ετών), με το νεότερο απόσταγμα να είναι 16 ετών, ενώ το άλλο είναι προϊόν απόσταξης της συγκεκριμένης χρονιάς παλαιωμένο επί 16 χρόνια.
Η μεγαλύτερη συλλογή από vintage whiskies ανήκει στο αποστακτήριο The Macallan. Τον Σεπτέμβριο του 2002, εμφιάλωσε τα καλύτερα βαρέλια από τις καλύτερες χρονιές και δημιούργησε την ακριβότερη και πιο σπάνια συλλογή από malts, τη σειρά The Macallan Fine & Rare: Δέκα χιλιάδες φιάλες από το 1926 έως το 1976, αξίας συνολικά περί τα 20.000.000 ευρω. Η ακριβότερη και πιο σπάνια χρόνια είναι αυτή του 1926, που εμφιαλώθηκε το 1986 σε 12 μόλις φιάλες. Σε πρόσφατη δημοπρασία του οίκου Christie’s, πουλήθηκε μία φιάλη αντί του πόσου των 54.000$, κατακτώντας τον τίτλο του ακριβότερου ουίσκι που πουλήθηκε ποτέ. Αναλογιστείτε ότι το 1ml κοστίζει 77,5 δολάρια, άρα ένα ποτήρι κοστίζει 3.850 δολάρια! Μάλλον δεν με παίρνει για δεύτερο ποτό. Όχι γιατί θα μεθύσετε, αλλά γιατί θα πονέσει η τσέπη σας