Κανείς δεν παίζει με τη Mαφία. Ιδίως όταν γράφει για αυτήν. Ακόμη περισσότερο όταν προτείνει τα καλύτερα βιβλία για όλη την «Οικογένεια».
Ο τύπος γλίστρησε αθόρυβα στο γραφείο μου. Φορούσε ένα ακριβό μαύρο κοστούμι, καναρινί πουκάμισο και λουστρινένια παπούτσια. Με κοίταξε για λίγο και ύστερα ρώτησε με ένα περίεργο χαμόγελο: «Ώστε αποφάσισες να γράψεις για τα βιβλία της Mαφίας, ε»; «Ας πούμε», απάντησα. Προσπάθησα να φανώ ψύχραιμος, αλλά το χέρι μου έτρεμε ελαφρά. «Φρόντισε τότε να είναι πραγματικά τα καλύτερα», είπε κοφτά. Έφυγε αθόρυβα όπως ήρθε. Άρχισα να γράφω. Το χέρι μου δεν έτρεμε πια. Ήταν βαρύ. Σαν μολύβι.
Cosa Nostra
Η οικογένεια Κορλεόνε είναι αχτύπητη. Είκοσι ένα εκατομμύρια βιβλία – ως τώρα. Ο “Νονός” του Μάριο Πούζο έγινε ένα από τα μεγαλύτερα μπεστ σέλερ του 20ού αιώνα. Αλλά η αρχή είχε γίνει τα χρόνια της belle epoque του οργανωμένου εγκλήματος στην Αμερική, το 1929. Τότε, ο Γουίλιαμ Μπερνέτ έγραψε το “Μικρό Καίσαρα” (Εξάντας, 1986) που έκανε πάταγο (και έγινε φιλμ με ανεπανάληπτη ερμηνεία του Έντουαρντ Τζ. Ρόμπινσον). Ηταν το πρότυπο. Περιέγραφε την άνοδο και την πτώση του Τσέζαρε (Ρίκο) Μπαντέλο, ενός γκάνγκστερ από το Σικάγο. Πολλά χρόνια μετά, ο Μπερνέτ έγραψε το “Αντίο Σικάγο”, (Άγρα, 1993). Αποχαιρετισμός στην πρωτεύουσα του υποκόσμου και σκιαγράφηση του Αλ Καπόνε.
Ο Μάριο Πούζο πηγαίνει πίσω στις σικελικές ρίζες της Μαφίας, μια ιστορία που ξεκίνησε πριν από πέντε αιώνες. Μετά το “Νονό” (1969) που εξιστορεί τη saga των Κορλεόνε, συνέχισε με τον “Τελευταίο Δον” και ολοκλήρωσε (λίγο πριν το θάνατό του) την τριλογία με την “Ομερτά” (Bell, 2000). Το μυθιστόρημα της σιωπής, του ατσάλινου συνεκτικού κρίκου της Μαφίας. Με τα βιβλία του καταλαβαίνουμε τι σημαίνει Μαφία στην παραδοσιακή της μορφή, αλλά και ποιες ήταν οι αξίες στις οποίες βασίστηκε η μυθοποίησή της.
Στο “The Mafia Manager” (Περίπλους, 2000) ο “V”, ένας πετυχημένος capo της Μαφίας δίνει βασικές πρακτικές συμβουλές management, καταστάλαγμα της μαφιόζικης παράδοσης. Γιατί ορισμένες (όχι όλες, εννοείται) από τις επιχειρηματικές μεθόδους της Μαφίας μπορούν να αποτελέσουν υπόδειγμα.
Μετά την “Κουζίνα της Μαφίας” (η ελληνική της έκδοση έχει εξαντληθεί), ο Jοseph “Joe Dogs” Ianuzzi, ο άνθρωπος που έφτιαξε τις πιο αγαπημένες συνταγές των αφεντικών της Μαφίας, έγραψε το αυτοβιογραφικό: “Τα εγκλήματα ενός μαφιόζου” (Παπαδόπουλος, 1996). O Dogs “δίνει” με …θανατερή ακρίβεια την εικόνα της οικογένειας Γκαμπίνο. Ο “μεταμεληθείς” μάγειρας είναι ένα από τα πιο μισητά πρόσωπα για τη Μαφία, αφού συμμετείχε σε έντεκα μεγάλες δίκες στελεχών της. Πιο ανάλαφρα σίγουρα, “Τα ερωτικά μυστικά της Μαφίας” (Κέδρος, 2002) του Ρενάτο Ίτσο είναι ένα απολαυστικό μυθιστόρημα που εκτυλίσσεται στη Σικελία και περιγράφει με χιούμορ και ειρωνεία μια κοινωνία όπου οι μόνοι κώδικες που ισχύουν είναι εκείνοι της “οικογένειας”.
Η ελληνική συνεισφορά είναι το μυθιστόρημα “Μιγέλ Θαλασσινός” (Κέδρος, 2003) του Τηλέμαχου Μαράτου. Ένας Ελληνας τυχοδιώκτης μπλέκει άθελά του στα δίχτυα της Μαφίας του Σαν Φρανσίσκο τη δεκαετία του ’30.
Mafia books
«Από τα δώδεκά το όνειρό μου ήταν να γίνω ένα από τα Wiseguys (Καλά παιδιά). Γιατί το να γίνω καλό παιδί ήταν καλύτερο από το να είμαι πρόεδρος των Η.Π.Α. Σήμαινε να έχω όλο τον κόσμο». Ο Νίκολας Πίλετζι ήξερε πάρα πολλά “θαμμένα μυστικά”. Για να μείνει ζωντανός προτίμησε να γίνει καταδότης στο FBI. Τα Καλά Παιδιά εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να τον καταδιώκουν. Ιδίως από τότε που το βιβλίο “Wise Guy: Life in a Mafia Family”, (1987) έγινε φιλμ από τον Σκορσέζε. Αλλο ένα βιβλίο που έγινε ταινία: “Donnie Brasco: My Undercover Life in the Mafia” – Joseph D. Pistone (1987). Ο Πιστόνε, ήταν ο πράκτορας του FBI που κατάφερε να διεισδύσει στη Μαφία, παίζοντας για έξι χρόνια το ρόλο ενός κλέφτη, του Ντόνι Μπράσκο. Ετσι μπόρεσε να καταθέσει στοιχεία που έστειλαν στη φυλακή πολλά μέλη των οικογενειών Κολόμπο και Μπονάνο.
To “Gotti” του Jerry Capeci (1996) – που έχει γράψει επίσης το “The complete idiots guide to the Mafia”, εξιστορεί με κάθε λεπτομέρεια τη ζωή του πιο διάσημου άντρα της Μαφίας από την εποχή του Αλ Καπόνε, από το ξεκίνημά του ως τη σύλληψή του.
Η τελευταία λέξη στο θέμα: “The Everything Mafia Book” (2003). Aπό τον Αλ Καπόνε ως τον Τζον Γκότι, και από τη σιτσιλιάνικη Μαφία μέχρι τις πέντε μεγαλύτερες φαμίλιες της Νέας Υόρκης, με ξεχωριστά κεφάλαια για τη σχέση του “συνδικάτου” με τους πολιτικούς, τους “αδιάφθορους”, το Χόλιγουντ. Με φωτογραφίες και λεξικό της mob “slanguage”. Συμπληρώνει τα: “The Illustrated History of Organized Crime”, των Hank Messick, Burt Goldblatt και “The Mafia Encyclopaedia” του Carl Sifakis.
Ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία: www.bn.com, www.amazon.com
