Ο Winston Churchill είχε περιγράψει τη Ρωσία ως «ένα γρίφο τυλιγμένο σε ένα μυστήριο, μέσα σε ένα αίνιγμα». Πάντως, δέκα χρόνια μετά την άνοδό του στην κορυφή της ηγεσίας της αναγεννημένης υπερδύναμης, ο Vladimir Putin παραμένει ανεξιχνίαστος, και για αυτό, ίσως, γοητευτικός. Είναι ο σωτήρας της Ρωσίας ή o πρώτος Τσάρος στη νέα της εποχή; Από όσα λέει ο ίδιος, μάλλον και τα δύο.
Για την Ε.Σ.Σ.Δ. και τη Ρωσία
«Όποιος δεν στενοχωρήθηκε για τη διάλυση της Ε.Σ.Σ.Δ. δεν έχει καρδιά. Όποιος επιθυμεί την επανίδρυσή της δεν έχει μυαλό. Η επιλογή, πάντως, των Ρώσων το 1990 είναι οριστική. Η Ιστορία έχει αποδείξει ότι όλες οι δικτατορίες, όλα τα απολυταρχικά καθεστώτα είναι μεταβατικά. Μόνον τα δημοκρατικά συστήματα δεν είναι μεταβατικά. Παρά τις όποιες αδυναμίες τους, η ανθρωπότητα δεν έχει δημιουργήσει κάτι ανώτερο και κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει τη Ρωσία στο δρόμο για την ενίσχυση της δημοκρατίας και στη διασφάλιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Οι στόχοι μας είναι ξεκάθαροι: Υψηλό βιοτικό επίπεδο και μια ασφαλής, ελεύθερη και άνετη ζωή. Η Ρωσία, παρ’ όλα αυτά, δεν πρόκειται να μετατραπεί σύντομα σε αντίγραφο των Η.Π.Α. ή της Βρετανίας, όπου οι φιλελεύθερες αρχές είναι βαθιά ριζωμένες. Πολλές φορές, όμως, η προσπάθεια ενίσχυσης του κράτους μας παρερμηνεύεται ως απολυταρχισμός».
Για την Τσετσενία
«Αντί να μας συμβουλεύουν να συζητήσουμε με τους Τσετσένους, με ανθρώπους που σκοτώνουν παιδιά, γιατί οι Αμερικανοί δεν καλούν στη Washington τον Osama Bin Laden να τον ρωτήσουν τι θέλει προκειμένου να τους αφήσει σε ησυχία; Κανείς δεν έχει το ηθικό δικαίωμα να μας ζητάει να μιλήσουμε με δολοφόνους παιδιών. Eμείς θα τους πολεμήσουμε τους τρομοκράτες, θα τους ρίξουμε σε φυλακές και θα τους καταστρέψουμε. Η ζωή στην Τσετσενία μοιάζει περισσότερο με ζωή έπειτα από φυσική καταστροφή. Οι άνθρωποι εκεί –όπως παντού στη Ρωσία– πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν φυσιολογικά, με ιατρική περίθαλψη, ελευθερία και σχολεία για τα παιδιά τους».
Για τη Ρωσία ως Υπερδύναμη
«Ο όρος “υπερδύναμη” ανήκει στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Όταν κάποιοι λένε σήμερα ότι η Ρωσία επιδιώκει τέτοιο ρόλο επιδιώκουν να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη του κόσμου στη χώρα μας, να παρουσιάσουν τη Ρωσία ως τρομακτική και εχθρική δύναμη. Η Ρωσία υποστηρίζει τη δημιουργία ενός κόσμου με πολλές δυνάμεις, με δημοκρατική τάξη, με ισχυρό σύστημα διεθνούς δικαίου, που θα επιτρέπει και στη μικρότερη ακόμη χώρα να αισθάνεται απόλυτα ασφαλής. Η Ρωσία είναι έτοιμη να γίνει μέρος ενός τέτοιου κόσμου. Όχι ως υπερδύναμη, με ειδικά προνόμια, αλλά ως ίσος μεταξύ ίσων».
Για την προσφορά του στη Ρωσία
«Δεν υπάρχει αυτό που κάποιοι αποκαλούν “πρώην KGB-ίτης”. Είμαι πολιτικός και μπορώ, μαζί με πολλούς άλλους, να είμαι υπερήφανος για κάποια επιτεύγματα. Σ’ αυτά, συμπεριλαμβάνω την αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας της Ρωσίας, την ενίσχυση του κράτους, την πρόοδο στην προσπάθεια για εγκαθίδρυση ενός πλουραλιστικού συστήματος, την ενδυνάμωση του κοινοβουλευτισμού και τη δημιουργία ισχυρών ενόπλων δυνάμεων. Βεβαίως, υπάρχει και η Oικονομία, που είναι το σημαντικότερο. Αν δεν έχεις χρήματα, τι μπορείς να κάνεις; Δεν μπορείς να πας για ψώνια, δεν μπορείς να αγοράσεις ούτε κανόνια ούτε πυραύλους ούτε φάρμακα. Για αυτόν το λόγο πιστεύω ότι η Οικονομία είναι η βάση για όλα. Αυτό έλεγε και ο Karl Marx».
Για τα προβλήματα της χώρας του
«Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι η τεράστια διαφορά εισοδήματος ανάμεσα στους ανθρώπους στην κορυφή και σε αυτούς στη βάση της κλίμακας: Περίπου 16%. Επιπλέον, η σχέση του βασικού μισθού με τις συντάξεις είναι πολύ χαμηλότερη από ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη».
Για τον πόλεμο στη Γεωργία
«Τι θα πει “χρήση υπερβολικής βίας;”. Τι περιμένατε δηλαδή; Να χρησιμοποιήσουμε σουγιά ή σφεντόνα για να αντιμετωπίσουμε το στρατό της Γεωργίας, ένα στρατό που έχουν εκπαιδεύσει οι Η.Π.Α.; Όταν μας επιτίθενται τανκς, ρουκέτες και βαρύ πυροβολικό, εμείς πρέπει να απαντήσουμε με πέτρες; Ποια θα ήταν, λοιπόν, η επαρκής χρήση βίας σε αυτήν την περίπτωση; Άλλωστε, η Ρωσία δεν ήθελε πόλεμο. Απλώς, ήθελε να βγάλει τις γεωργιανές δυνάμεις από τη Νότια Οσετία, όπου είχαν εισβάλει. Εμείς ενεργήσαμε απόλυτα σωστά, ηθικά και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Μερικοί στην Ευρώπη, όμως, ήθελαν να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα κάποιου άλλου».
Για το Ιράν
«Αν το Ιράν αποκτήσει πυρηνικά όπλα, θα συνιστά απειλή για τη Ρωσία. Αλλά οι απειλές προς την Τεχεράνη βλάπτουν σοβαρά τις διεθνείς σχέσεις. Ο διάλογος είναι πάντα πιο προσοδοφόρος. Είναι ένας συντομότερος δρόμος προς την επιτυχία από ό,τι οι απειλές, τα εμπάργκο, ο αποκλεισμός και η ένοπλη πίεση. Η Ρωσία θέλει να λύσει το πρόβλημα με τη συνεργασία της διεθνούς κοινότητας για το καλό όλων, αλλά και του ίδιου του ιρανικού λαού».
Για την αποχώρησή του από την προεδρία της Ρωσίας
«Το σύνταγμα της χώρας μας ορίζει ότι ο Πρόεδρος μπορεί να υπηρετήσει μόνο επί δύο θητείες. Δεν θα αλλάξω το σύνταγμα προκειμένου να παραμείνω Πρόεδρος. Γνωρίζω ότι πρόκειται για κάτι καινούριο: Στην ιστορία της Ρωσίας, ο αρχηγός του κράτους –ανεξαρτήτως εάν ήταν Πρόεδρος ή τσάρος– δεν εγκατέλειψε ποτέ τη θέση του για να αναλάβει κατώτερο αξίωμα. Είτε αποσυρόταν λόγω ηλικίας είτε αναγκαζόταν να παραιτηθεί».
Για τον Barack Obama
«Φαίνεται ανοιχτός και ειλικρινής, και αυτό προφανώς προσελκύει τον κόσμο. Είμαι βαθύτατα πεπεισμένος, ωστόσο, ότι οι σοβαρότερες απογοητεύσεις έρχονται από τις υπερβολικές προσδοκίες. Θα πρέπει να περιμένουμε για να δούμε τι θα συμβεί στην πράξη. Ακούσαμε, πάντως, ότι η αντιπυραυλική ασπίδα (στην Τσεχία και την Πολωνία) μπορεί τελικά να μην είναι και τόσο απαραίτητη. Ακούσαμε, ακόμη, ότι και η ασφάλεια της Γεωργίας και της Ουκρανίας μπορεί να κατοχυρωθεί και με άλλους τρόπους εκτός της ένταξης στο Ν.Α.Τ.Ο. Θα δούμε».
Για τις σοσιαλιστικές επιλογές του Barack Obama στην οικονομία
«Ακόμη και ένας μαθητής της Δ΄ δημοτικού γνωρίζει ότι ο σοσιαλισμός έχει αποτύχει παντού και πάντα στην Ιστορία. Ο Πρόεδρος Obama και οι Δημοκρατικοί είτε προσπαθούν οικειοθελώς να καταστρέψουν την oικονομία τους είτε είναι ανόητοι. Υπάρχει πάντα ο πειρασμός να παρέμβει το κράτος στην οικονομία. Η άποψη περί της παντοδυναμίας του κράτους, όμως, δεν είναι παρά αντίδραση στην αποτυχία της αγοράς. Το δοκιμάσαμε στη Σοβιετική Ένωση και απέτυχε. Η σοβιετική οικονομία έγινε απολύτως μη ανταγωνιστική και είμαι βέβαιος ότι κανείς δεν θα ήθελε να δει αυτό το μοντέλο να επαναλαμβάνεται».
Για το Ιράκ και τις ομοιότητες με τη Ρωσία
«Οι Η.Π.Α. επιδιώκουν να αποκτήσουν τον έλεγχο των αποθεμάτων πετρελαίου του Ιράκ και οι αμερικανικές δυνάμεις πολεμούν το λαό της χώρας. Μπορείς να ανατρέψεις ένα τυραννικό καθεστώς, όπως αυτό του Saddam Hussein, αλλά το να πολεμήσεις το λαό είναι ανώφελο. Ευτυχώς, η Ρωσία δεν είναι Ιράκ. Η Ρωσία έχει αρκετά όπλα και ανθρώπους για να προστατεύσει τον εαυτό της και τα συμφέροντά της τόσο στο έδαφός της όσο και σε άλλες περιοχές του πλανήτη. Οι αμερικανικές δυνάμεις, πάντως, δεν θα πρέπει να αποσυρθούν από το Ιράκ μέχρις ότου η χώρα να μπορεί να αναλάβει την ευθύνη για την ίδια της την ασφάλεια. Για να φτάσουν, όμως, οι Ιρακινοί σ’ αυτό το σημείο, θα πρέπει να οριστεί από τώρα η ημερομηνία της αποχώρησης».
Για τη διεθνή οικονομική κρίση
«Πρέπει να αποφύγουμε το λάθος να αυξήσουμε την άμεση παρέμβαση του κράτους στην οικονομία της αγοράς. Την ίδια ώρα, όμως, δεν θα πρέπει να κάνουμε τα στραβά μάτια στο γεγονός ότι το πνεύμα της ελεύθερης επιχειρηματικότητας, συμπεριλαμβανομένης και της προσωπικής ευθύνης των επιχειρηματιών, επενδυτών και μετόχων για τις αποφάσεις τους, έχει φαλκιδευτεί στη διάρκεια των τελευταίων μηνών. Δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι μπορούμε να επιτύχουμε καλύτερα αποτελέσματα παραχωρώντας περισσότερες εξουσίες στο κράτος».
Για την ενέργεια
«Παρά τα σημερινά προβλήματα με την οικονομία και την περίοδο φθηνών προϊόντων ενέργειας, η εποχή του φθηνού φυσικού αερίου πλησιάζει στο τέλος της. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να φτάσουμε στην πολιτικοποίηση των διεθνών ενεργειακών σχέσεων. Τα συμφέροντα των παραγωγών, των καταναλωτών και των χωρών μετακομιδής μπορούν να είναι κοινά αν οικοδομηθούν μακροπρόθεσμες ξεκάθαρες σχέσεις στα θεμέλια της οικονομίας των αγορών».
Vladimir Vladimirovich Putin, το στυλ ρούχων του
Κατά τη διάρκεια της ανόδου του από τους δρόμους του Λένινγκραντ στο «θρόνο» του Κρεμλίνου, μετά από ένα καταλυτικό πέρασμα στους διαδρόμους της KGB, o Ρώσος πρόεδρος ανέπτυξε ένα σχεδόν Μακιαβελικό ταλέντο στη χρήση των συμβόλων της εξουσίας. Σε αντίθεση με τους ολιγάρχες που επιδεικνύουν την περιουσία τους μέσα από ακριβά αλλά και λαμπερά κουστούμια,ο Πούτιν φοράει ραμμένα στα μέτρα του -ήτοι su misura- Brioni, ματ, με τα κουμπιά τους να φτάνουν ψηλά, σχεδόν παλιομοδίτικα.
Το πουκάμισο είναι πάντα λευκό και «άσπιλο» και η γραβάτα μεταξένια, συχνά στο χρώμα του βατόμουρου: ένα look απόλυτα υπολογισμένο, αλλά αποτελεσματικό αν και τα περιοδικά μόδας θα το έβλεπαν και λίγο παλιομοδίτικο -χωρίς ουδεμία «πουτινιά», ας μας επιτραπεί η έκφραση. Η ευθύγραμμη κοπή του και το μήκος των μανικιών του αποδίδουν μία πλατιά και τετραγωνισμένη σιλουέτα. Κάτι που φαντάζει φυσιολογικό για αυτόν που εξελέγη ως ο «πιο ισχυρός άνθρωπος του πλανήτη» από το περιοδικό Forbes το 2013. Η εμφάνιση του αποπνέει μία αίσθηση τάξης και αυτοελέγχου. Πρόσθετα, το διαπεραστικό βλέμμα με αυτό το ατσάλινο μπλε χρώμα και η μυώδης σωματική του εμφάνιση. Μη ομολογούμενα μυστικά του; Έχει κάνει μπότοξ, είναι, εντέλει, μικροκαμωμένος και υποφέρει από ένα κουτσό βηματισμό που λίγοι τολμούν να αναφέρουν. Αν ήθελαν, ας έκαναν αλλιώς…
