Είμαι ένας άνθρωπος που έχει παρακολουθήσει αρκετές σειρές και πολλές ταινίες, προερχόμενες από τα “διάσημα” Studios του Hollywood. Βέβαια, ποτέ δεν πήρα στα σοβαρά την… αγαπημένη συνήθεια των σεναριογράφων που παρουσιάζουν οποιοδήποτε “κακό” αν δεν χτυπά την Αμερική να χτυπά… γενικώς αλλά μόνο οι “Ήρωες-Με-Την-Αστερόεσσα”™ μπορούν να σώσουν τον κόσμο.
Μετά από αυτή την… κατάθεση ψυχής – παρένθεση, ας συνεχίσω. Εκτός από την αγαπημένη μου σειρά που κοσμεί (έστω και ολίγον παραποιημένα) ως τίτλος την στήλη αυτή, μια από τις σειρές που παρακολουθώ είναι και το Person of Interest. Κοντολογίς για όσους δεν την παρακολουθούν, σε αυτή τη σειρά παρουσιάζεται ένα “καμερο-κεντρικό” περιβάλλον, όπου όλες οι συνομιλίες πάσης φύσεως καταγράφονται σε μια Μηχανή, σχεδόν σε όποιο μέρος κι αν κάποιος κάτσει κάποια κάμερα θα έχει πλάνο του κ.ο.κ. -η “συνομωσιολαγνεία” η ίδια (βέβαια, στην σειρά βοηθούν και οι “σκοτεινές” υπηρεσίες κτλ., αλλά ένας βετεράνος των X τα έχει συνηθίσει αυτά 😛 ). Η ερώτηση του… Φοξ Μόλντερ (για να θυμηθώ και κάτι θεϊκές εποχές…) μέσα μου άρχισε να γεννιέται -αλλά, ευτυχώς για σας και το Διαδίκτυο υπήρξαν πολλοί που, επίσης, ρώτησαν.
Μήπως “η Μηχανή” είναι πραγματική;
Σε αυτή την ερώτηση θα απαντήσουμε ως το τέλος του άρθρου, ξεκινώντας με μια αναδρομή στο παρελθόν.
Μέρος Α’
DARPA
Η DARPA (Defence Advanced Research Projects Agency) είναι μια υπηρεσία που υπάγεται στο Υπουργείο Αμύνης των ΗΠΑ, η οποία είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών (που, φυσικά, θα χρησιμοποιεί ο Στρατός).
Δημιουργήθηκε το 1958 (ως ARPA), όταν η (τότε) Σοβιετική Ένωση εκτόξευσε τον Sputnik στο Διάστημα και είχε ως σκοπό να “δημιουργήσει/διατηρήσει” την τεχνολογική υπεροχή των ΗΠΑ έναντι των Σοβιετικών. Έκτοτε η βασική αποστολή παραμένει η ίδια (η “διατήρηση” της τεχνολογικής υπεροχής), το μόνο που αλλάζει είναι… ο “εχθρός”. Αξίζει να σημειωθεί δε, πως η υπηρεσία είναι από τις πιο αυτόνομες, αναφέροντας απευθείας σε υψηλά κλιμάκια του Υπουργείου ενώ -κατ’ εκτίμηση- διαχειρίζεται ένα budget 3 δις δολλαρίων.
11η Σεπτεμβρίου και DARPA
Μετά τα γνωστά γεγονότα που είχαν ως αποτέλεσμα την “κήρυξη του πολέμου κατά της τρομοκρατίας” η υπηρεσία αποφάσισε, τον Ιανουάριο του 2002, να συνενώσει αρκετά μικρότερα projects της με αποτέλεσμα την δημιουργία του Information Awareness Office (IAO) που στα Ελληνικά θα μπορούσε να αποδοθεί ως το Γραφείο Επίγνωσης Πληροφοριών.
Ο στόχος του ήταν να παρακολουθεί, να ελέγχει και να αξιοποιεί πάσης φύσεως πληροφορία που θα μπορούσε να αποδειχθεί απειλητική για τις Ηνωμένες Πολιτείες ενώ ως αποκορύφωμα το project έθετε την επίτευξη της Απόλυτης Επίγνωσης των Πληροφοριών (Total Information Awareness).
Ωστόσο μετά τον γενικό χαμό που επικράτησε όταν δημοσιεύθηκε η δημιουργία του σχετικού Γραφείου, το 2003 το Κογκρέσο αποφάσισε να τερματίσει την λειτουργία του -με μια σημαντική λεπτομέρεια: Το Γραφείο ήταν υπεύθυνο για πολλά υπο-projects τα οποία συνέχισαν (και πιθανότατα συνεχίζουν) να χρηματοδοτούνται κανονικά. Ας ρίξουμε μια ματιά σε κάποια από τα ολοκληρωμένα σχέδια.
Genoa / Genoa II
Τα προγράμματα αυτά σχεδιάστηκαν ώστε να παρέχουν την μέγιστη δυνατή βοήθεια στον τομέα των… αποφάσεων -σε απλούστερα Ελληνικά, το πρόγραμμα αναλύει τα δεδομένα και παρέχει την μέγιστη δυνατή βοήθεια στις αποφάσεις σε περίπτωση κρίσης ενώ ταυτόχρονα διαχειρίζεται και την ροή των πληροφοριών αν και εφόσον προκύψει αντίστοιχο πρόβλημα. Άλλη μια δυνατότητά τους είναι οι προβλέψεις, βασισμένες στις πληροφορίες που διαχειρίζονται αναλύοντας πιθανά (μελλοντικά) σενάρια.
TIDES
Όσοι νομίζουν πως, μπαίνοντας σε έναν Αγγλικό ιστότοπο, αν βρίσουν στα Ελληνικά επί παραδείγματι δεν θα τους πάρει κανένας χαμπάρι θα πρέπει να αναθεωρήσουν άποψη λίαν συντόμως. Αυτό οφείλεται στο project “TIDES”, δηλαδή Translingual Information Detection, Extraction and Summarization που στα Ελληνικά θα μπορούσε να αποδοθεί ως “Ανίχνευση, Εξαγωγή και Σύνοψη Διαγλωσσικών Πληροφοριών” ή στην γλώσσα που μιλάει η γιαγιά μου “Ό,τι γλώσσα κι αν μιλάτε εμείς την καταλαβαίνουμε”. Αξίζει να σημειωθεί πως το πρόγραμμα σχεδιάστηκε με τέτοιον τρόπο ώστε να βοηθά αυτούς που δεν γνωρίζουν καμία από τις γλώσσες που το πρόγραμμα “υποστηρίζει”.
Παρόμοια προγράμματα άλλων υπηρεσιών
Πέραν του συγκεκριμένου προγράμματος, αξίζει να αναφέρουμε και κάποια άλλα προγράμματα (που, είτε αυτούσια είτε με κάποιο άλλο όνομα συνεχίζουν να τρέχουν ακόμα) τα οποία έχουν… τον ίδιο σκοπό.
Carnivore
To 1997 δημιουργήθηκε μετά από σχεδιασμό του FBI το Carnivore -ένας συνδυασμός υλικού και λογισμικού (στην συγκεκριμένη περίπτωση, τα Windows) που ως σύστημα παρακολουθούσε την ηλεκτρονική αλληλογραφία και τις επικοινωνίες. Η λειτουργία του όπως την ξέρουμε τερματίστηκε το 2005, καθώς αντικαταστάθηκε από νεότερο σύστημα/λογισμικό, στο οποίο θα αναφερθούμε στην συνέχεια.
Στα τεχνικά του συστήματος, το οποίο αποτελείτο από ένα Windows Workstation με λογισμικό packet sniffing και αφαιρούμενο μέσο αποθήκευσης, απαραίτητη προϋπόθεση ήταν η ύπαρξη αυτού του μηχανήματος στον εκάστοτε provider -κάτι που, όπως καταλαβαίνετε, δεν ήταν και πολύ βολικό.
ADVISE
Άλλο ένα αρκτικόλεξο μας περιμένει σ’ αυτό το ερευνητικό πρόγραμμα καθώς το πλήρες του όνομα είναι Analysis,Dissemination, Visualization, Insight and Semantic Enhancement και ο σκοπός του ήταν να συλλέγει οποιοδήποτε δεδομένο μπορεί να εισαχθεί σε υπολογιστικό σύστημα των ΗΠΑ και να διεξάγει ένα “threat analysis”. Τερματίστηκε το 2007 καθώς βρέθηκε πως οι… beta δοκιμές έγιναν με πραγματικά δεδομένα ανθρώπων που -φυσικά- ποτέ δεν είχαν δώσει την συγκατάθεση τους για κάτι τέτοιο.
Μέρος Β’
NarusInsight: Το άγνωστο Carnivore
H Narus είναι μια εταιρία που παρέχει δεδομένα δικτυακής κίνησης σε πραγματικό χρόνο και αντίστοιχο (“analytics”) λογισμικό, αλλά είναι υπεύθυνη και για την δημιουργία ενός συστήματος υπερυπολογιστών το οποίο μπορεί να συλλέγει, αναλύει, κατηγοριοποιεί τεράστιους όγκους δεδομένων σε πραγματικό χρόνο (και ναι, είναι σχεδιασμένο για μεγάλου εύρους IP δίκτυα όπως το Internet) και η εγκατάσταση του συγκεκριμένου συστήματος στο Internet Backbone της AT&T στο San Francisco οδήγησε το Electronic Frontier Foundation στο να καταθέσει αγωγή εναντίον της.
Information Proccessing Techniques Office
Ως μέλος της DARPA, η αποστολή αυτού του γραφείου είναι… απλή.
- Η δημιουργία μιας νέας γενιάς υπολογιστικών και πληροφοριακών συστημάτων πολύ δυνατότερων των τωρινών. Τα συστήματα αυτά θα έχουν επίγνωση – θα ξέρουν τι κάνουν ενώ θα έχουν
- Λογική, με την παροχή αντίστοιχου υλικού σε επίπεδο “γνώσεων”
- Επίγνωση, ώστε να βελτιστοποιούν την απόδοσή τους και να μαθαίνουν από τις εμπειρίες τους
- Θα μπορούν να… επεξηγούν τον εαυτό τους και να δέχονται οδηγίες μεφυσικό(ανθρώπινο) τρόπο.
Επίλογος
Για να απαντήσουμε και στο ερώτημα που έχουμε θέσει, η είδηση δημοσιεύθηκε πριν κάποια χρόνια (και πιο συγκεκριμένα τον Μάϊο του 2012).
Η NSA δημιούργησε και ξεκίνησε να λειτουργεί, από τον Σεπτέμβριο του 2013, ένα τεράστιο data mining center στο Bluffdale της Utah που στοίχισε κάτι παραπάνω από 2 δις δολάρια με σκοπό την ανάλυση όλων των δεδομένων, ανεξαρτήτως τρόπου μετάδοσής των, καθώς είναι το τελευταίο κομμάτι του παζλ που συμπληρώνει τα υπόλοιπα προγράμματα (και φυσικά δεν είναι μόνο αυτά που αναφέρθηκαν εδώ) ενώ θα πρέπει να σημειωθεί πως, ακριβώς επειδή θα συλλέγονται ευαίσθητα δεδομένα έχει υπάρξει σχετική μνεία ως προς την κωδικοποίηση (αλλά και την αποκωδικοποίηση…) αυτών.
Πως σας φαίνεται αυτό για απάντηση;
