13 reasons why (τηλεοπτική σειρά)

Βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Jay Asher το 13 Reasons Why είναι μια τηλεοπτική σειρά του Netflix που αποτελείται από 13 ωριαία επεισόδια. Πρόκειται για την ιστορία μιας νεαρής μαθήτριας, της Χάνα Μπέικερ, η οποία βάζει τέρμα στη ζωή της έχοντας όμως πάρει την απόφαση να μην μείνουν κρυφά τα μυστικά που την οδήγησαν στην αυτοκτονία.

Δύο εβδομάδες μετά τον θάνατό της Χάνα, ο Κλέι Τζένσεν, συμμαθητής και συνάδερφός της στον κινηματογράφο που εργάζονταν μαζί, λαμβάνει ένα μυστηριώδες δέμα με επτά κασέτες που έχουν αριθμημένες πλευρές από το 1 ως το 13. Από την πρώτη κιόλας στιγμή παθαίνει σοκ καθώς ακούει την φωνή της Χάνα να εξιστορεί τα γεγονότα που την έφτασαν μέχρι την αυτοκτονία.

Κάθε αριθμημένη πλευρά η Χάνα την αφιερώνει σε ένα πρόσωπο, κάποιον συμμαθητή της που έβαλε κι αυτός ένα λιθαράκι στον ψυχολογικό της κατήφορο. Το κουτί με τις κασέτες το έλαβε πρώτος αυτός που αναφέρεται στην πλευρά Νο 1, ο Τζάστιν Φόλει, με την οδηγία, αφού τις ακούσει όλες, να τις δώσει στον επόμενο κι εκείνος στον επόμενο κ.ο.κ. Αν κάπου κολλήσει ή κάποιος θελήσει να καταστρέψει το υλικό, κάτι που όλοι οι παραλήπτες πολύ θα το ήθελαν, ένα αντίγραφο αυτών των κασετών θα παραδοθεί στην αστυνομία.

Η σειρά στιγματίζει ένα πολύ ισχυρό κοινωνικό φαινόμενο, το μπούλινγκ, ή αλλιώς σχολικό εκφοβισμό. Και το κάνει με απολύτως αληθοφανές τρόπο. Οι ήρωες είναι συνηθισμένοι μαθητές που ανήκουν σε διαφορετικά κοινωνικά και οικονομικά στρώματα, άλλοι ευαίσθητοι, άλλοι θρασύδειλοι, άλλοι ευέξαπτοι, άλλοι φιλόδοξοι και άλλοι με υπερβολική ιδέα για τον εαυτό τους. Ναρκωτικά, αλκοόλ και άσχημες οικογενειακές καταστάσεις άλλοτε ενισχύουν αυτήν την πλευρά τους και άλλοτε την αποδυναμώνουν σε βαθμό που να τους βλέπουμε με συμπάθεια ή έστω με κατανόηση.

Μια φωτογραφία στο κινητό του Τζάστιν, που θα έλεγε κανείς ότι τραβήχτηκε την πιο ακατάλληλη στιγμή και την είδε το πιο ακατάλληλο άτομο, έφτασε από τηλέφωνο σε τηλέφωνο σε ολόκληρο το σχολείο, κι έτσι η φήμη της νεοφερμένης Χάνα ως κορίτσι χωρίς αναστολές, δεν άργησε να απλωθεί σε ολόκληρο το σχολείο. Οι φήμες σύντομα ενισχύθηκαν από κάποιους συμμαθητές της που είτε ψεύδονταν για να κοκορευτούν, είτε τις αφήναν να αιωρούνται χωρίς καμία διάθεση για διάψευση.

Η ιστορία κλιμακώνεται σταθερά φτάνοντας, στα δύο τελευταία επεισόδια στην κορύφωση του δράματος.

Από σκηνοθετικής άποψης είναι υπέροχο. Έξι σκηνοθέτες με πρώτο τον Tom McArthy, βραβευμένο με Όσκαρ για το σενάριο του Spotlight, κάνουν μια πολύ σοβαρή δουλειά με επιδέξια τερτίπια ώστε το συνεχόμενο μπρος πίσω της ιστορίας να μην μας μπερδεύει καθόλου. Εξαιρετικό και το μοντάζ στη συρραφή των σκηνών αυτών.

Από υποκριτικής άποψης, οι νεαροί πρωταγωνιστές δίνουν πραγματικό ρεσιτάλ. Ο Dylan Minnette στον ρόλο του Clay Jensen, η Alisha Boe ως Jessica Davis, ο Brandon Flynn στον ρόλο του Justin Folley και ο Christian Navarro ως Tony Padilla δημιουργούν εξαιρετικά αληθοφανείς χαρακτήρες χωρίς να σημαίνει ότι και οι άλλοι υπολείπονται. Ένα σκαλί πιο κάτω, κατά την άποψή μου, η πρωταγωνίστρια Katherine Langford που στον ρόλο της μοιραίας Hannah Baker περίμενα κάτι παραπάνω, ίσως να φταίει και το ότι οι ερμηνείες δίπλα της ήταν τόσο ισχυρές που συχνά την υπερκάλυπταν.

Σε αντίθεση με αυτό που θα περίμενε κανείς, η σειρά επεκτείνεται πολύ περισσότερο στις οικογένειες των παιδιών απ’ ότι το βιβλίο. Ενώ στο βιβλίο του Jay Asher όλα διαδραματίζονται μέσα σε μία νύχτα, στο σίριαλ μπαίνουμε βαθειά μέσα σε κάθε σπίτι παίρνοντας μια αρκετά καλή ιδέα για τον ρόλο που έπαιξαν οι κηδεμόνες στην ανατροφή των παιδιών τους.

Η σειρά έπιασε τόσο που αμέσως το κανάλι υποσχέθηκε και δεύτερη σεζόν. Προσωπικά νιώθω πλήρως καλυμμένος από την πρώτη σεζόν και έχω την εντύπωση ότι, στον βωμό του χρήματος, θα ξεχειλώσουν την ιστορία χωρίς να μας δώσουν τίποτα πιο ουσιαστικό από αυτό που ήδη έχουμε.

Γιατί η ταινία φτάνει αργά και βασανιστικά το μαχαίρι στο κόκκαλο και στο τέλος τα «Γιατί» παραμένουν σαν ερωτήματα:

• Γιατί να είμαστε άβουλοι μπροστά σε κάθε είδους εκφοβισμό;
• Γιατί να μην σεβόμαστε τον άλλον και το δικαίωμά του στο ιδιωτικότητα;
• Γιατί να μας απασχολεί πιο πολύ πως συμπεριφέρεται ο άλλος παρά ο εαυτός μας;
• Γιατί να μας απασχολεί τι φοράει ή πως κουρεύεται ή με ποιον βγαίνει ο άλλος;
• Γιατί να φοβόμαστε να πούμε αυτό που νιώθουμε;
• Γιατί να μην επιτρέπουμε στον άλλον να πει τη γνώμη του;

Υστερόγραφο. Αφορμή για αυτή την κριτική μου ήταν κάποια σχόλια που διάβασα για τις αρχικές αντιδράσεις της Χάνα.

Ένα από αυτά το έχω συναντήσει πολλές φορές στη ζωή μου: «Έλα μωρέ, της κάνανε λίγη πλάκα και το πήρε σοβαρά η μυγιάγγιχτη! Όλοι μας τα περάσαμε αυτά, δεν πάθαμε και τίποτα»

Όχι, δεν είναι έτσι…

Πρώτον δεν είναι όλοι χοντρόπετσοι σαν εσένα και δεύτερον όταν μεταφέρεις τέτοιες απόψεις σε άτομα που επηρεάζεις, όπως τα παιδιά σου, βοηθάς αυτό το πρόβλημα να παραμένει και να παρουσιάζεται σαν κάτι φυσιολογικό. Κι αυτό που στο τέλος θα συμβεί είναι τα παιδιά σου να συμμετέχουν ενεργά είτε ως θύτες είτε ως θύματα.

Δείτε παρακάτω ένα από τα τρέιλερ της τηλεοπτικής σειράς 13 reasons why για να μπείτε αμέσως στο ζουμί της υπόθεσης.