Σήμερα θα κάνουμε μια επιστροφή στα παλιά και τα καλά μας: στο imaging. Και θα καταλήξουμε πολύ κοντά στο πολυαγαπημένο Photoshop — για την ακρίβεια θα τσεκάρουμε το αδερφάκι του, Adobe Photoshop Lightroom. Δεν έχω σκοπό να σε εισάγω στο πρόγραμμα με εξαντλητική περιγραφή του (έχουμε όσο χρόνο θέλουμε για να το γνωρίσουμε από κοντά) ούτε και με σπασαρχίδικες απαριθμήσεις του κάθε component και λειτουργίας που αυτό προσφέρει (είπαμε: από χρόνο άλλο τίποτα — θα τα δούμε όλα εν καιρώ).
Η ιστορία του Adobe Photoshop Lightroom
Αυτό που έχω σκοπό να κάνω είναι να σου εξηγήσω τι ρόλο βαράει τούτο το μαραφέτι, γιατί φτιάχτηκε αλλά και γιατί εγώ το βρήκα και το βρίσκω χρήσιμο. Με απλά λόγια, σύντομα και (ελπίζω) κατανοητά. Στο χέρι σου (και στο κεφάλι σου) είναι μετά το αν θα το χρησιμοποιήσεις και πώς. Σε σύγκριση με τον “μεγάλο του αδερφό“, το Photoshop Lightroom είναι αρκετά πιο περιορισμένο σε λειτουργικότητα: είναι φτιαγμένο αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση του workflow ενός φωτογράφου. Αυτό όμως δεν το κάνει απλό, εύκολο ή “κουτσουρεμένο“.
Η ιστορία του Adobe Photoshop Lightroom
Το Photoshop Lightroom, θα το λέω σκέτο Lightroom από εδώ και εμπρος, ελπίζω να μην με παρεξηγήσει κανένας, ξεκίνησε ως μια προσπάθεια απλοποίησης της διαδικασίας που ξεκινάει από το κατέβασμα των φωτογραφιών στον υπολογιστή μετά από κάθε φωτογραφική εργασία και καταλήγει στο τελικό output της τελειωμένης δουλειάς: την εκτύπωση των φωτογραφιών, δηλαδή, ή την αποθήκευσή τους σε φορμά κατάλληλα για προβολή σε οθόνη (σκέψου web, email, “έλα να σου δείξω κάτι φωτό που έχω στο flash-άκι“). Όλη η παραπάνω διαδικασία αποκαλείται και workflow, που έλεγα νωρίτερα.
Το όνομα του project, όταν αυτό ξεκίνησε το 2002 από τον developer της Adobe Mark Hamburg, ήταν Shadowland – η Γη των σκιών. Ταιριαστό όνομα για ένα πρόγραμμα που οι οραματιστές του ήθελαν να είναι το ψηφιακό αντίστοιχο της εργασίας στον σκοτεινό θάλαμο. Σύντομα αρκετοί άλλοι προγραμματιστές, ερευνητές και σχεδιαστές τον συντρόφεψαν, και μέσα σε τέσσερα χρόνια κυκλοφόρησαν οι πρώτες beta εκδόσεις. Το πρόγραμμα είχε σκοπό να: κατηγοριοποιεί με πολλούς τρόπους τις φωτογραφίες, χρησιμοποιώντας metadata, να επεξεργάζεται τις φωτογραφίες (με έμφαση στην επεξεργασία των RAW αρχείων), και να τις εξάγει με τρεις διαφορετικούς τρόπους — ως slideshows, ως web galleries και προς κάποιον εκτυπωτή.
Το Lightroom τελικά κατέληξε να έχει διαχωριστεί σε πέντε κομμάτια:
- Library: κατέβασμα φωτογραφιών από φωτογραφικές μηχανές και κάρτες, συμμάζεμά τους, κατηγοριοποίηση με πάρα πολλές μεθόδους (βαθμολογία με αστεράκια, χρωματικές “κορδέλες”, σημαιάκια, λέξεις-κλειδιά, φακέλους και συλλογές), επεξεργασία metadata, αναζήτηση και προβολή τους και αρκετές άλλες μικρότερες δυνατότητες.
- Develop: επεξεργασία των εικόνων, με πάρα πολλές λειτουργίες να είναι ειδικά κατασκευασμένες για RAW αρχεία. Το Lightroom, αν δεν είναι το πιο ξεκούραστο περιβάλλον εργασίας όσον αφορά την επεξεργασία φωτογραφιών, σίγουρα είναι στην κορυφή.
- Slideshow: δημιουργία όμορφων slideshows, σειρών προβολής φωτογραφιών στην οθόνη του υπολογιστή.
- Print: εκτύπωση φωτογραφιών και contact sheets (σελίδων που έχουν πολλές μικρές φωτογραφίες για προεπισκόπηση) απ’ ευθείας μέσα από το πρόγραμμα, με πολλές επιλογές παραμετροποίησης.
- Web: δημιουργία internet-ικών γκαλερί και ανέβασμα/δημοσίευσή τους απ’ ευθείας μέσα από το Lightroom.
Γιατί να χρησιμοποιήσω το Photoshop Lightroom;
Για πολλούς και διάφορους λόγους, που συνοψίζονται στην παρακάτω απλή φράση: αν είσαι φωτογράφος θα σου λύσει τα χέρια. Σοβαρολογώ. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να πετύχεις όσα μπορείς να πετύχεις με το Lightroom, αλλά κανένας δεν είναι τόσο συμμαζεμένος, περιέχοντας τη λειτουργικότητα του τελευταίου σ’ ένα μόνο πρόγραμμα — και κανένας δεν είναι σχεδιασμένος αποκλειστικά για φωτογράφους.
Υπάρχουν λύσεις για να επεξεργαστείς τα RAW αρχεία σου — υπήρχαν και πριν το LR άλλωστε. Και ορισμένες από αυτές προσπαθούν τώρα να πλησιάσουν το interface και τη λειτουργικότητά του, μόνο που η Adobe αποδεικνύει σε κάθε βήμα πως δεν είναι κυρίαρχος του παιχνιδιού του imaging “έτσι στη τύχη” — κάθε φορά που κάποιος ανταγωνιστής πάει να πλησιάσει, το LR προσθέτει δέκα νέες λειτουργίες/βελτιώσεις που το τοποθετούν στη κορυφή.
Και ποια ακριβώς είναι αυτή η κορυφή; Κοίταξε λίγο πιο πάνω στην περιγραφή των κομματιών που αποτελούν το πρόγραμμα και θα καταλάβεις. Κάθε κομμάτι αντιστοιχεί και σε μια φωτογραφική εργασία των παλαιών ημερών. Το Library είναι η μοντέρνα αρχειοθέτηση. Το Develop η μοντέρνα εμφάνιση φιλμ (και το Photoshop η μοντέρνα εκτύπωση σε χαρτί). Το Slideshow, το Print και το Web είναι τα αντίστοιχα του 21ου αιώνα στην -κάποτε- έκθεση σε μουσεία και χώρους τέχνης.
Το Lightroom αγκαλιάζει όλη τη φωτογραφική διαδικασία πλην της ίδιας της φωτογράφησης — αν και, κι εκεί χρησιμεύει με μια ιδιαίτερη λειτουργία του που ονομάζεται tethering και φροντίζει να εισάγει τις φωτογραφίες στον υπολογιστή καθώς αυτές “τραβιούνται” και να τους εφαρμόζει συγκεκριμένες ρυθμίσεις και effects.
Εκεί που κάποτε είχαμε τον σκοτεινό θάλαμο, σήμερα έχουμε το LR. Και -κυριολεκτώ- μέσα από είκοσι κλικ μπορούμε να έχουμε μεταμορφώσει ένα αρχείο RAW σ’ ένα έτοιμο για εκτύπωση TIF ή JPG, με καλορυθμισμένες τονικές περιοχές, χρωματική θερμοκρασία, αντίθεση, sharpening — βαθμολογημένο και χρωματισμένο κοκκινουλί για να το βρίσκουμε εύκολα στο μέλλον. Αν δε είμαστε διατεθειμένοι να πληκτρολογήσουμε και πέντε-δέκα λέξεις, μπορούμε να βρίσκουμε το αρχείο μέσα στη συλλογή μας από τ’ όνομά του (margarita-2012-06-14-arx149.DNG), τις λέξεις-κλειδιά (“flower, margarita, kitrino, nature” κτλ) και άλλες παρόμοιες πληροφορίες.
Και όταν χρειαστεί να στείλουμε την φωτογραφία της μαργαρίτας στην κοπελιά που κορτάρουμε τόσο καιρό (καλοκαίρι είναι ντε), με δυο κινήσεις θα την έχουμε ήδη ανεβασμένη στην ιστοσελίδα μας, στο Facebook ή στο Flickr, έχοντας τραβήξει αυτόματα το όνομά της, τα metadata της και τη βαθμολογία της από το Lightroom.
Φυσικά όλα αυτά είναι καθαρά εισαγωγικά και γενικόλογα — έτσι ακριβώς θα ‘πρεπε να είναι. Στα άρθρα που θ’ ακολουθήσουν θα δούμε πολύ πιο… εστιασμένα τις λειτουργίες και τη λογική του προγράμματος. Για σήμερα, ελπίζω να σ’ έκανα να ενδιαφερθείς για ακόμη ένα εξαιρετικό πρόγραμμα της Adobe. Για απορίες, διαφωνίες και την περιστασιακή συμφωνία υπάρχουν τα σχόλια τέρμα κάτω. Τα λέμε την επόμενη Πέμπτη!
