Clickbait και παραπλανητικά κλικ, ένα κόλπο που γνωρίζει άνθηση.
Τι είναι Clickbait
Το Clickbait είναι μία δόλια μεθοδολογία που αποσκοπεί στο να προσελκύσει με παραπλανητικό τρόπο τους χρήστες ώστε να εισέλθουν σε μια συγκεκριμένη σελίδα ή άρθρο ενός ιστότοπου ή να παρακολουθήσουν ένα βίντεο που έχει διαφορετικό περιεχόμενο από αυτό που αναφέρεται στον τίτλο ή και διαφορετική φωτογραφία εξωφύλλου (αγγλικά: Thumbnail).
Φερειπείν ο τίτλος ενός άρθρου στα αποτελέσματα αναζήτησης της Google αναφέρει ότι ο τάδε ηθοποιός τσακώθηκε άγρια με το συνάδελφο του, εν τούτοις στο κείμενο λέει ότι απλά έκαναν πλάκα για να γελάσει η παρέα και πως δεν ήταν αληθινή φασαρία, ή ακόμη χειρότερα, ο τίτλος δεν έχει απολύτως καμία σχέση με τη θεματολογία του άρθρου και είναι παντελώς ασύνδετα μεταξύ τους.
Πως δουλεύει το κόλπο με το Clickbait
Συνήθως οι επιτήδειοι φτιάχνουν εντυπωσιακούς τίτλους σε βίντεο στο YouTube και σε άρθρα ιστοσελίδων ή blogs που στην πραγματικότητα δεν αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα, αφού το περιεχόμενο είναι διαφορετικό.
Ο συγκεκριμένος παραπλανητικός τρόπος γνωρίζει ιδιαίτερη άνθηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το facebook και το Twitter, όμως μετά το συμβάν των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ με την ανάμειξη της Ρωσικής κυβέρνησης για να αλλοιώσει τα εκλογικά αποτελέσματα μέσω παραπλανητικών και ψεύτικων ειδήσεων για να εκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ, τα πράγματα πλέον έχουν σφίξει και οι συγκεκριμένες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης έχουν υποχρεωθεί να λάβουν τα μέτρα τους, περιορίζοντας αυτήν τη διαδικτυακή πανδημία.
Ιστορία του Clickbait
Ο όρος clickbait επινοήθηκε για πρώτη φορά το 1999, αλλά έγινε δημοφιλής στα μέσα του της δεκαετίας του 2010, όταν η παρουσία του στο διαδίκτυο άρχισε να δημιουργεί έντονες αντιδράσεις από το ευρύ κοινό που έπεφτε θύμα αυτής της απάτης.
Το ηλεκτρονικό περιοδικό The Onion δημιούργησε το 2014 μια ιστοσελίδα που ονομάζεται «ClickHole» που διακωμωδούσε άλλες ιστοσελίδες, προσπαθώντας να σατιρίσει το ύφος των άρθρων που δημοσίευαν άλλοι έγκυροι ειδησεογραφικοί οργανισμοί, δηλαδή έπαιρνε το πρωτότυπο άρθρο, το επεξεργάζονταν, αλλάζοντας φράσεις και έννοιες και έτσι δημιουργούνταν ένα καινούργιο άρθρο που επί της ουσίας δεν έχει καμία σχέση με το πρωτότυπο και κάπως έτσι παραπλανούσε το αναγνωστικό κοινό, χρησιμοποιώντας την τακτική του clickbait.
Μολαταύτα, το ClickHole ακόμα υπάρχει και μάλιστα έχει μεγάλη επισκεψιμότητα. Ο αρχισυντάκτης της ιστοσελίδας Jermaine Affonso ανέφερε πως η τοποθεσία του λειτουργεί ως μέσω παρωδίας και ουσιαστικά δεν έχει καμία πρόθεση να εξαπατήσει τον κόσμο, αντιθέτως προσπαθεί να προσφέρει μία μορφή ψυχαγωγίας μέσα από το περιεχόμενο του, μία άποψη που την ενστερνίζονται ακόμη και οι πιστοί οπαδοί του ClickHole.
Επίσης τον Αύγουστο του 2014 το Facebook ανακοίνωσε ότι θα λάβει τεχνικά μέτρα για τη μείωση των επιπτώσεων του clickbait στο κοινωνικό του δίκτυο. Στις αρχές του 2018 η συγκεκριμένη πλατφόρμα επιστράτευσε την τεχνητή νοημοσύνη για να εντοπίσει αυτές τις αναρτήσεις και στη συνέχεια να της αφαιρέσει, όμως πρακτικά αυτό το φαινόμενο ζει και βασιλεύει.
Fake news, κίτρινη δημοσιογραφία, και Clickbait
Σίγουρα και ο πιο αδαής χρήστης του διαδικτύου έχει καταλάβει πως ο παγκόσμιος ιστός κατακλύζεται από φθηνό περιεχόμενο που δημοσιεύεται από αναξιόπιστες πηγές, από κακούς επαγγελματίες της δημοσιογραφίας, από ερασιτέχνες bloggers και γενικά από ασυνείδητα άτομα που ηθελημένα ή άθελα έχουν αλλοίωση την έννοια της ενημέρωσης που αναμφισβήτητα θεωρείται ένα πολύτιμο αγαθό για τον κάθε πολίτη.
H κίτρινη δημοσιογραφία εξαπανέκαθεν είναι ένα είδος που παρουσιάζει ειδήσεις με φανταχτερό τρόπο, και με αρκετή δόση υπερβολής για να καταφέρουν οι εκδότες στην έντυπη μορφή να αυξήσουν τις πωλήσεις τους, αν και συνήθως αυτά τα νέα δεν έχουν κανένα αποδεικτικό στοιχείο ή τουλάχιστον έχουν μερικά στοιχεία, χωρίς βέβαια να έχει γίνει σωστή έρευνα.
Αυτό το είδος των πρωτοσέλιδων, συμπεριλαμβάνουν στο γραπτό λόγο τους πληροφορίες σχετικά με ατυχήματα, εγκλήματα, μοιχείες, εμπλοκές πολιτικών σε διάφορα σκάνδαλα και γενικά επικρατεί στο μέγιστο βαθμό η καταστροφολογία που συνήθως είναι η μισή αλήθεια.
Τα Fake news (ψεύτικες ειδήσεις) είναι μία μορφή παραπληροφόρησης του λαμβάνει χώρα ιδιαίτερα στο διαδίκτυο, επειδή όπως ξέρουμε όλοι ο παγκόσμιος ιστός είναι τόσο μεγάλος και ανεξέλεγκτος, που ο καθένας έχει την δυνατότητα να προβεί σε αυτήν την απεχθείς πράξη, και δεν είναι μόνο προνόμιο του οργανωμένου εγκλήματος για να σπείρει τον πανικό μέσω της τρομολαγνείας.
Αξίζει να σημειώσουμε πως στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής έχουν ληφθεί σοβαρά μέτρα αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης, και η επιτυχία αυτού του εγχειρήματος οφείλεται σε μεγάλο μέρος στις μυστικές πληροφορίες της χώρας και την αντίστοιχη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος των ΗΠΑ που μεριμνά για να εξαλείψει την παραπληροφόρηση των Fake news.
Διαφήμιση και Clickbait
Η βιομηχανία του μάρκετινγκ και κατ’ επέκταση της διαφήμισης επιστρατεύει κάθε μέσο για να διεξάγει μία επιτυχημένη εκστρατεία που θα ικανοποιήσει τον εκάστοτε πελάτη που πληρώνει αδρά για αυτές τις υπηρεσίες.
Εδώ τα πράγματα φαντάζουν εξαιρετικά σκοτεινά, και οι λόγοι είναι πολλοί απλοί. Συνήθως οι μικρές διαφημιστικές εταιρίες στο διαδίκτυο προσπαθούν να πουλήσουν φθηνές υπηρεσίες για να αποκτήσουν μεγαλύτερη πελατεία, και όπως ξέρουμε όλοι, στο βωμό του χρήματος τα πάντα επιτρέπονται.
Όταν οι οικονομικοί προϋπολογισμοί που διατίθενται από τους πελάτες για τη διαφήμιση είναι εξαιρετικά περιορισμένοι, τότε καταλαβαίνουμε πως δεν είναι εφικτό να τρέξει το έργο με φυσιολογικό τρόπο, απεναντίας πρέπει οι αναξιόπιστες διαφημιστικές εταιρίες μικρού μεγέθους να σκαρφιστούν διάφορα τερτίπια και κόλπα ούτως ώστε να οδηγήσουν την χαμηλής ποιότητας επισκεψιμότητα στην ιστοσελίδα της επιχείρησης που πληρώνει, και κάπως έτσι μπαίνουν στην διαδικασία οι κακοί επαγγελματίες του μάρκετινγκ να στραφούν προς το Clickbait και τα παραπλανητικά κλικ, μέσω αναρτήσεων που δημοσιεύονται στο Facebook ή Twitter.
Clickbait στο YouTube
Στο YouTube η κατάσταση έχει ξεφύγει δραματικά αναφορικά με αυτό το ζήτημα, και σίγουρα λίγο πολύ όλοι έχουμε βιώσει την εξαπάτηση μέσω βίντεο. Ωστόσο το παράδοξο στοιχείο της υπόθεσης είναι πώς το Clickbait το εφαρμόζουν ακόμη και γνωστοί youtubers, που δεν διστάζουν να παραπλανήσουν τον τηλεθεατή για να αποκτήσουν μερικά κλικ παραπάνω στο βίντεό τους.
Όμως η πλατφόρμα το YouTube παρέχει στο κοινό το κουμπί της αναφοράς που δίνει τη δυνατότητα στο χρήστη να καταγγείλει το περιεχόμενο που δεν ακολουθεί τους όρους και τις προϋποθέσεις της κοινότητας που έχει ορίσει η εταιρεία. Βέβαια εδώ το κόλπο έχει ως εξής, ακόμα κι αν σου κλείσουν το κανάλι προφανώς μπορείς αμέσως να ανοίξεις ένα καινούργιο σαν να μην τρέχει τίποτα. Εν ολίγοις όσες φορές σου το κλείσουν άλλες τόσες μπορείς να το ανοίξεις.
Επίσης η αναφορά κατάχρησης σε κάποιο βίντεο, χρειάζεται τις περισσότερες φορές να το καταγγείλουν αρκετά άτομα και όχι ένα μόνο, εκτός κι αν πρόκειται για κάποια κραυγαλέα υπόθεση που περιέχει ανήλικα παιδιά μέσα ή κάτι άλλο εξίσου πολύ σοβαρό.
Συμβουλή
Σας προτείνουμε, οπότε πέφτει στην αντίληψη σας ένα τέτοιο περιστατικό στο διαδίκτυο να το αναφέρετε αμέσως στους υπεύθυνους της τοποθεσίας. Να θυμάστε πως δεν επρόκειτο για ρουφιανιά, αλλά για ευσυνειδησία απέναντι στο συνάνθρωπο σου που θέλεις να τον προστατεύσεις από κομπογιαννίτες, διαφορετικά εάν κάνεις τα στραβά μάτια, τότε πολύ πιθανόν το διαδίκτυο να καταντήσει ένα απέραντο χάος που θα βασιλεύει η παλιανθρωπιά.
Επιπλέον πρέπει να κατανοήσετε πως το κάθε κλικ που κάνετε στον οποιοδήποτε που βρίσκεται μπροστά σας, έχει μεγάλη αξία, και μέσα από αυτό κάποιοι κερδίζουν χρήματα, άσχετα αν είναι πολλά ή λίγα. Όλοι μπορούμε να συμβάλουμε στην καταπολέμηση αυτής της μάστιγας πού υποβαθμίζει το διαδίκτυο, άλλωστε πρέπει να έχουμε κατά νου πώς το χρησιμοποιούνε και μικρά παιδιά που δεν φταίνε σε τίποτα να πληρώνουν τις αμαρτίες ανεύθυνων ανθρώπων.
Διασπορά ψευδών ειδήσεων
Μερικά ανόητα άτομα, χωρίς να το καταλαβαίνουν, στην προσπάθεια τους να στήσουν την παγίδα του Clickbait φτάνουν σε σημείο να βάζουν στον τίτλο του άρθρου ή του video ψευδείς πληροφορίες για να γίνει γρήγορα viral στο διαδίκτυο, όμως αυτή η πρακτική θεωρείται ποινικό αδίκημα και διώκεται από το νόμο.
Θέλω να υπενθυμίσω σε όλους τους επίδοξους τσαρλατάνους που έχουν σκοπό να προβούν σε αυτές τις ανήθικες ενέργειες πως οποιοδήποτε άρθρο, βίντεο και ηχητικό αρχείο (π.χ podcast) δημοσιευθεί στο διαδίκτυο και γίνει ευρετηρίαση στα αποτελέσματα αναζήτησης της Google, Yahoo και Bing, τότε κατά πάσα πιθανότητα ακόμη και να διαγραφεί θα είναι εύκολο να το εντοπίσει ο καθένας μέσω του https://archive.org, κάτι που σημαίνει πως η διαγραφή του επίμαχου υλικού δεν σε γλιτώνει από τους μπελάδες, εφόσον έχεις προκαλέσει αναστάτωση στην κοινωνία λέγοντας ψεύδη.
