Dead Poets Society (1989): Ο Κύκλος των Χαμένων Ποιητών

Σύνοψη ταινίας: Dead Poets Society (1989)

• Σκηνοθέτης: Peter Weir
• Ηθοποιοί: Alexandra Powers, Dylan Kussman, Ethan Hawke, Gale Hansen, James Waterston, Josh Charles, Kurtwood Smith, Norman Lloyd, Robert Sean Leonard, Robin Williams
• Είδος: Teens, Δράμα
• Έτος κυκλοφορίας: 1989

Θετικά: Εξαιρετικό σενάριο, συγκινητικές ερμηνείες.

Αρνητικά: Κανένα.

Η αξιολόγηση μου: 5 / 5 – Αριστούργημα.

Να σημειωθεί πως ο ελληνικός τίτλος της ταινίας είναι «Ο Κύκλος των Χαμένων Ποιητών».

Δεν είμαι ειδικός, ούτε έχω το απαραίτητο υπόβαθρο για να μπορώ να κάνω υποδείξεις για την εκπαιδευτική τακτική που θα μπορούσε να φέρει καλύτερα αποτελέσματα από την τρέχουσα. Κρίνοντας όμως από την προσωπική μου εμπειρία, έχω διαπιστώσει ότι ο τομέας της παιδείας πάσχει (όχι μόνο στην χώρα μας) σε μεγάλο βαθμό λόγω της έλλειψης δασκάλων που να μπορούν να εμπνεύσουν τους μαθητές τους. Δασκάλων που δε θα μείνουν σε ένα αποστειρωμένο πρόγραμμα ύλης και αποκομμένων από το περιβάλλον μαθημάτων, αλλά θα εντάξουν την διδασκαλία τους στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο, θα αναλύσουν την ιστορία από πολλές σκοπιές και θα χρησιμοποιήσουν παραδείγματα της καθημερινότητας για την πρακτική σπουδαιότητα των μαθηματικών.

Ουτοπική η σκέψη μου; Αν δεν έτυχε να περάσει ένας τέτοιος «δάσκαλος» από την ζωή σας, τότε ναι, θα φαίνεται ουτοπική.

Για εμένα, πάντως, ήταν ένας τέτοιος δάσκαλος που με σύστησε στο μαγικό φιλμ του Peter Weir, Dead Poets Society. Δεν είναι τίποτε παραπάνω από ένας ύμνος στην ποίηση της ζωής και ένα κίνητρο για να κάνει κάποιος την διαφορά με την ύπαρξη του. Είναι από τα φιλμ που χωρίζουν την ζωή του θεατή σε «πριν» και «μετά», στιγματίζοντας την ψυχή του ανεξίτηλα.

Στην Αμερική του 1950, σε ένα κολέγιο εσώκλειστων, οι αξίες που μετράνε είναι η παράδοση, η τιμή, η πειθαρχία και η υπεροχή. Η προετοιμασία των εφήβων γίνεται με γνώμονα τις ακαδημαϊκές προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν στο Πανεπιστήμιο. Μέχρι και η ποίηση μπορεί να κατηγοριοποιηθεί και να βαθμονομηθεί κατ’ απόλυτο και αντικειμενικό τρόπο (σύμφωνα με την μέθοδο του Δρ. Πρίτσαρντ). Ένα κολέγιο παραγωγής τέλειων ρομπότ. Όταν, όμως, ένα από τα γρανάζια της καλολαδωμένης αυτής μηχανής αντικατασταθεί από κάποιο νέο, κάτι περίεργο θα συμβεί. Ο νέος καθηγητής Αγγλικής Φιλολογίας, κύριος Κήτινγκ, θα ζητήσει από τους μαθητές του να σκεφτούν μόνοι τους, να αφουγκραστούν τον εαυτό τους και να βρούνε τι είναι αυτό που λαχταράνε. Τους εξηγεί ότι δεν υπάρχει ύλη εξετάσεων. Και τους μαθαίνει πολλά, σαν τα παρακάτω:

• Μάθημα 1ο: είμαστε τροφή για τα σκουλήκια
• Μάθημα 2ο: οι λέξεις και οι ιδέες μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο
• Μάθημα 3ο: ρουφήξτε το μεδούλι της Ζωής
• Μάθημα 4ο: η γλώσσα εφευρέθηκε για να φλερτάρουμε
• Μάθημα 5ο: μη γίνεστε κοινότοποι
• Μάθημα 6ο: θάνατος στον κονφορμισμό! Βρείτε τον δικό σας βηματισμό για να πορευθείτε

Αν και ο Robin Williams είναι το μεγάλο όνομα της ταινίας, ο χαρακτήρας του έχει σχετικά λίγο χρόνο παρουσίας στην οθόνη. Πρωταγωνιστεί μέσω των μαθητών του που επηρεάζονται και μπαίνουν σε πρωτόγνωρες (για τους ίδιους) διαδικασίες. Ο Κήτινγκ φυτεύει τους σπόρους και εμείς παρακολουθούμε τα δέντρα να θεριεύουν. Ξέρουν πως χωρίς το κλάδεμα και το πότισμά του δε θα υπήρχε τίποτα, η αλλαγή στην ζωή τους προκλήθηκε από αυτόν και του το αναγνωρίζουν. Η παραδοχή αυτή είναι η μεγαλύτερη ηθική επιβράβευση των κόπων κάθε «δασκάλου». Οι διδαχές του καθηγητή γίνονται ιερό ευαγγέλιο για όσους έχουν πιστέψει στην αλήθεια του.

Στο επίκεντρο λοιπόν είναι αυτή η τυχερή τάξη, τα παιδιά που αποτελούν το μέλλον της χώρας. Οι αυριανοί ηγέτες, γιατροί, συγγραφείς και δικαστές. Αν δεν μάθουν τώρα το νόημα της ζωής, τότε πότε θα το μάθουν; Μια ομάδα μαθητών αναζητά το παρελθόν του καθηγητή τους και ανακαλύπτουν την ύπαρξη μιας περίεργης και αντισυμβατικής λέσχης, του Κύκλου των Χαμένων Ποιητών. Η αναβίωσή της είναι μια πράξη σχεδόν επαναστατική, ενάντια στους κανονισμούς του σχολείου. Καθώς η σχολική χρονιά προχωράει, η νέα θεώρηση των μαθητών τους ωθεί να κυνηγήσουν έρωτες και όνειρα, να ξεπεράσουν τις φοβίες τους και γενικά να μην σπαταλήσουν το δώρο της ζωής.

Ο σκηνοθέτης «παίζει» πολύ με την κάμερα και τις γωνίες λήψης όταν θέλει να σπάσει τους κανόνες της, κατά τα άλλα, συμβατικής κινηματογράφησης, δημιουργώντας σκηνές που ξεχωρίζουνε και αιχμαλωτίζουν την προσοχή του κοινού. Μία από τις σημαντικότερες δουλειές του είναι να μπορέσει να πάρει από τους νέους ηθοποιούς την καλύτερή τους ερμηνεία. Και το καταφέρνει. Βεβαίως, και το καστ δεν είναι τυχαίο. Και για στο ερώτημα περί ύπαρξης ή μη τέτοιων δασκάλων, η απάντηση έρχεται από τον ίδιο τον σεναριογράφο, ο οποίος βάσισε τον κύριο Κήτινγκ σε έναν δάσκαλο που ο ίδιος είχε!

Δείτε το φιλμ και αλλάξτε όσο μπορείτε την ζωή σας σύμφωνα με τα μαθήματα που σας χαρίζει…