Το ξέρουμε όλοι και μάλιστα πολύ καλά πως η επιλογή εξοπλισμού για το μουσικό set-up μας έχει πάρει αρκετές φορές έναν… επιθετικά φανατικό χαρακτήρα. Επιλέγουμε με βάση αυτό που μας έχει πει ο κάθε άσχετος, ή ο συμφεροντολόγος υπάλληλος ή ακόμα και ο ηχολήπτης της γειτονιάς μας.
Σε αυτό τον μικρό οδηγό θα δούμε το πώς μπορούμε να επιλέξουμε με βάση ρεαλιστικά κριτήρια ένα ζευγάρι monitor που θα μας βοηθήσουν στις μείξεις μας αλλά και στην μουσική μας καριέρα. Έτσι κι αλλιώς, το να αγοράσουμε monitors με βάση τα χαρακτηριστικά που θέλουμε και όχι αυτά που μας πλασάρουν τρίτοι βοηθάει στο να αποκτήσουμε εξοπλισμό σωστό για την εκπαίδευση των αυτιών μας και που θα μας δώσει τα καλύτερα αποτελέσματα στην δουλειά μας.
Δεδομένο Νο1
Το πρώτο που θα πρέπει να έχουμε κατά νου είναι πως για να μπορέσουμε να εργαστούμε επάνω στην μείξη ή παραγωγή ήχου θα πρέπει να επιλέξουμε τα καλύτερα ηχεία για την αναπαραγωγή της μουσικής μας. Ηχεία που θα εκφράσουν όσο γίνεται πιο ρεαλιστικά το ηχητικό αποτέλεσμα που μεταφέρεται από τον υπολογιστή μας προς την κάρτα ήχου. Εδώ είναι που θ’ ανακαλύψουμε πως έννοιες όπως flat response ή τα χαρακτηριστικά που υπάρχουν στο εγχειρίδιο του ηχείου είναι πράγματα που πρέπει να προσέχουμε.
Δεδομένο Νο2
Το να επιλέξουμε ηχείο βάσει του τι είπε ένας τυχαίος μουσικός, ή υπάλληλος, ή οτιδήποτε άλλο, πολλές φορές μπορεί να αποδειχθεί καταστροφικό.
Δεδομένο Νο3
Ένα καλό ηχείο, όσο καλό και αν είναι, δεν θα μπορέσει να μας δώσει το full potential του αν δεν το τοποθετήσουμε στην σωστή θέση, αν δεν καθίσουμε εμείς στην σωστή θέση και αν δεν έχουμε κάνει κάποια ηχομόνωση και ηχοαπορρόφηση στο χώρο εργασίας μας. Αυτό θα το συναντήσετε με τον όρο sound treatment και με αυτό θα ασχοληθούμε σε επόμενο άρθρο.
Δεδομένο Νο4
Θα πρέπει να γνωρίζουμε πια είναι τα μέρη που απαρτίζουν ένα ηχείο:
- Μεγάφωνα. Αυτά είναι που παράγουν τον ήχο. Συνήθως τα monitors θα τα συναντήσουμε με δυο ή τρία μεγάφωνα.
- Κουτί. Θα το συναντήσουμε σε διάφορα σχήματα και υλικά.
- Crossover. Το crossover είναι ένα κύκλωμα μέσα στο ηχείο που αναλαμβάνει να κάνει τον διαχωρισμό των συχνοτήτων που λαμβάνει το ηχείο, και τον μοιράζει στα μεγάφωνα.
Active και Passive monitors
Ενεργά και παθητικά monitors, δηλαδή. Υπάρχει μια μεγάλη γκάμα απο ενεργά και παθητικά monitors για να διαλέξει ο μουσικός, όμως τις περισσότερες φορές υπάρχει κλίση προς την μεριά των active διότι έχουν τον δικό τους ενισχυτή τοποθετημένο μέσα σε κάθε καμπίνα. Ως ιστορικό στοιχείο, αξίζει να αναφέρουμε πως η μουσική βιομηχανία έτσι όπως την γνωρίζουμε τώρα έχει αναπτυχθεί με studios που χρησιμοποιούσαν παθητικά monitors. Το μόνο που χρειάζεται για τα παθητικά ηχεία βέβαια είναι η επιλογή του κατάλληλου ενισχυτή και, σε αυτή την περίπτωση, θα χρειαστούμε τους καλύτερους γι’ αυτή την δουλειά.
Ενεργά ονομάζονται τα ηχεία που έχουν ενσωματωμένο πάνω τους και ένα ενισχυτή για να τα δρομολογήσει. Τα ενεργά ηχεία είναι γνωστά και ως αυτοενισχυόμενα.
Παθητικά ονομάζονται τα ηχεία που απαιτούν χωριστό ενισχυτή για να δουλέψουν.
Υλικό κατασκευής των μεγαφώνων
Σε περίπτωση που θέλετε να κάνετε ένα καλύτερο ψάξιμο στο διαδίκτυο, θα αρκεστείτε στην λέξη drive αντί του μεγαφώνου. Από την στιγμή που δεν μπορούμε να έχουμε την επιλογή του να βάλουμε το υλικό που θέλουμε στα μεγάφωνα, με βάση την δική μας μελέτη και εμπειρία, στην προκειμένη περίπτωση αρκεί τουλάχιστον να γνωρίζουμε το υλικό κατασκευής, και αυτό κυμαίνεται από χαρτί, κέβλαρ, φύλλα αλουμινίου μέχρι και διάφορα άλλα, πιο πρωτότυπα υλικά.
Cabinet και Passive Radiator
Τα monitors θα τα συναντήσουμε με δυο διαφορετικές κατασκευές όσον αφορά την απόκριση των χαμηλών συχνοτήτων.
Καμπίνα (Cabinet)
Θα δούμε πως μικρά studio monitors, αλλά και μερικές φορές μεγαλύτερα, έχουν μια κατασκευή που λέγεται ported cabinet (ή bass reflex) που στην ουσία εκτείνει και ενισχύει το φάσμα των χαμηλών συχνοτήτων για να μπορούμε να ακούμε περισσότερα μπάσα. Όσο όμως και αν αυτό είναι ευεργετικό για το ηχείο, η ηχητική ακρίβεια αυτή της τεχνολογίας δεν είναι τόσο λεπτομερής όσο αυτή των closed cabinet.
Passive Radiator
Ο passive radiator είναι στην ουσία ένα σύστημα το οποίο αυξάνει τις χαμηλές συχνότητες (bass) σε ένα monitor. Αν χρησιμοποιηθεί σωστά, ένας passive radiator μπορεί να μετατρέψει έτσι το σύστημά μας που θα μπορούν τα χαρακτηριστικά του να συγκριθούν (όσον αφορά τις ηχητικές ιδιότητες του) με σύστημα πολύ μεγαλύτερο απο αυτό.
Όσον αφορά την επιλογή μεταξύ bass reflex και passive radiator συστήματα, υπάρχει βέβαια προτίμηση προς τον radiator για τα εξής:
- Υπάρχει εξομάλυνση στην κίνηση του woofer drive και έτσι έχουμε flat frequency responce.
- Τα συστήματα passive radiator μπορούν να προσφέρουν την ίδια ηχητική απόδοση με μεγαλύτερες καμπίνες ηχείων, σε μικρότερο όμως μέγεθος.
Πόσων δρόμων πρέπει να είναι;
Από την στιγμή που ένα και μόνο μεγάφωνο δεν μπορεί να μας δώσει την ευκρίνεια που θέλουμε για την μουσική παραγωγή, βλέπουμε πως η συντριπτική πλειοψηφία των monitors εμφανίζονται με δυο μεγάφωνα, έτσι ώστε κάθε ένα από αυτά να έχει τον δικό του ενισχυτή και μαζί με το ανάλογο crossover να έχουμε περισσότερη λεπτομέρεια και στις χαμηλές αλλά και στις υψηλές συχνότητες. Βέβαια, πολύ πιο ακριβά monitors έχουν τρία μεγάφωνα αντί για δυο — εκεί συναντούμε ακόμα μεγαλύτερη λεπτομέρεια στην απόκριση του ηχητικού φάσματος.
Χρειαζόμαστε subwoofer;
Το αν χρειάζεσαι ένα subwoofer εξαρτάται από την δουλειά που κάνεις. Αν εργάζεσαι επάνω σε υλικό που αφορά την τηλεόραση ή τον κινηματογράφο, τότε το ηχείο αυτό είναι σημαντικό. Αν κάνεις μείξη συγκροτημάτων rock που ηχογράφησαν το υλικό τους σε κάποιο υπόγειο, το subwoofer είναι περιττό. Αν γράφεις μουσική με πολλά μπάσα, όπως dubstep, τότε είναι υποχρεωτικό.
Με monitors που ξεκινάνε από 30hz και πάνω, όπως πχ. τα Mackie HR824, μπορούμε να έχουμε κάποιες sub συχνότητες, αλλά με άλλα monitors όπως τα A3X, A5X και Α7Χ της Adam που είναι ηχεία με μικρό bass drive, θα χρειαστεί ένα subwoofer όπως το Sub7 της ίδιας εταιρίας.
EQ, Room Correction και άλλες υπηρεσίες
Κάποια ηχεία έχουν ενσωματωμένα διάφορα συστήματα για ν’ αλλάξουν το ηχητικό τους αποτέλεσμα έτσι ώστε να ακούγεται καλύτερο στον χώρο που τα χρησιμοποιείτε. Όσο και αν αυτό μπορεί να αποφέρει μια μικρή βελτίωση, με τίποτα δεν μπορεί να συναγωνιστεί μια σωστή ακουστική μελέτη χώρου, που θα διορθώσει και το παραμικρό πρόβλημα.
Συχνοτικό εύρος
Σαν πρώτη ιδέα όσον αφορά το συχνοτικό εύρος, αυτό που θα πρέπει να προσέξουμε είναι ποιο είναι το φάσμα των συχνοτήτων που θέλουμε να έχει το monitor που θέλουμε να αγοράσουμε. Αλλιώς θα ακούγεται ένα ηχείο που ξεκινάει από τα 150hz και αλλιώς ένα άλλο που ξεκινάει από τα 36Hz. Αφού γνωρίζουμε το συχνοτικό εύρος, θα πρέπει να συμβουλευτούμε και το διάγραμμα frequency responce για να δούμε κατά πόσο έχουμε flat response στο εύρος των συχνοτήτων.
Επειδή υπάρχουν αρκετές φορές που τα εγχειρίδια των monitors δεν εμφανίζουν ένα τέτοιο διάγραμμα, καλό θα είναι να το ψάχνουμε και μόνοι μας για να δούμε κατά πόσο αυτό που ακούμε θα είναι ρεαλιστικό σε σχέση με το αληθινό αποτέλεσμα.
Από ‘κει και πέρα, η επιλογή του monitor είναι ένα… εντελώς δικό σας θέμα!
